NVBS-verenigingsnieuws

samenstelling: Oege Kleijne

Eind juli/begin augustus: NVBS Actueel minispecial reizen

NVBS Actueel verschijnt eind juli/begin augustus met een minispecial over de railreizen en excursies in de tweede helft van 2017. Centraal staan de reizen van de Stichting NVBS-Excursies en uiteraard bevat deze extra uitgave een vakantietip.

De heer R. van Amstel zestig jaar NVBS-lid

Het is al een aantal jaren een goed gebruik om leden die zestig jaar lid zijn van de NVBS in het zonnetje te zetten. Waren het in 2016 binnen de NVBS-afdeling Den Haag drie leden die deze eer te beurt viel, in 2017 was er opnieuw iemand die zestig jaar lid was van de NVBS: de heer R. van Amstel uit Den Haag.
Samen met zijn echtgenote was de jubilaris aanwezig op de bijeenkomst van 22 mei, waar Paul Muré als voorzitter van de afdeling namens het NVBS-hoofdbestuur hem het speldje uitreikte dat de “zestigjarigen” krijgen, met daarbij een schriftelijke gelukwens van de (toenmalige) NVBS-voorzitter Maikel Rörik, een cadeaubon van de NVBS-Winkel en een boeket bloemen van de afdeling.

De heer R. van Amstel (links) ontving bloemen, een cadeaubon, een gelukwens en een speldje ter gelegenheid van zijn zestigjarig lidmaatschap van de NVBS uit handen van Paul Muré, voorzitter van de afdeling Den Haag.
Foto: Maurits van den Toorn.

Van Amstel – inmiddels 83 jaar – bracht herinneringen naar voren aan de (inmiddels opgeheven) tram in het Duitse Kleve en aan een reis naar Engeland. Hij heeft veel gereisd en was jarenlang actief in het Railtheater Voorburg. Nog steeds volgt hij de gebeurtenissen op spoor- en tramgebied met veel belangstelling. Het bestuur van de NVBS-afdeling Den Haag hoopt dat hij nog vele jaren van het lidmaatschap zal kunnen genieten!
Met dank aan Paul Muré.

Na de huldiging haalde jubilaris R. van Amstel herinneringen op aan de nu niet meer bestaande tram in het Duitse Kleve. Op de foto van J.A. Bonthuis, genomen op 27 augustus 1953, motorrijtuig KS (Klever Straßenbahn) 12 op de Emmericher Straße bij de cacaofabriek van Bensdorp in Kleve.
Collectie: NVBS-Railverzamelingen.

Foto-expositie: Naast het spoor

Bezoekers van NVBS Centraal in Amersfoort kunnen deze zomer genieten van een bijzondere foto-expositie van fotograaf Frans Boom. Onder de titel “Naast het spoor” toont Frans hoe mensen zich gedragen als ze op het openbaar vervoer moeten wachten. Want, zoals bij de foto’s valt te lezen: ‘NVBS’ers weten als geen ander dat je soms lang op het openbaar vervoer moet wachten. Als spotter of fotograaf hoef je dan wel nergens heen, maar leuk is anders. Wat doe je dan behalve tegels tellen of van je ene op je andere been springen? Gelukkig is er vaak meer te zien dan alleen maar lege rails. Er zijn bijvoorbeeld lotgenoten die ook wachten. Ze zijn er in alle soorten en maten en ze staan net zo te wiebelen als jij. Het zijn er zelfs heel veel en ze zijn overal; in de stad en op het platteland, in de warmte of in de kou. Overal ter wereld staan of zitten mensen te wachten op vervoer dat hopelijk snel verschijnt. Ze hebben haast of wachten geduldig, koesteren blijdschap of verdringen verdriet, kijken uit naar de toekomst of verheerlijken een verleden. Misschien denken ze wel helemaal niets. Je moet er alleen wel oog voor hebben.’
In de rechterkolom een toelichtende tekst over het pendelen van Frans tussen Haarlem en Amsterdam onder de titel “Naast de rails – een bijzonder voorval”.

Een van de foto’s in dezelfde serie, maar een die niet in de expositie in NVBS Centraal te zien is, met de toelichtende tekst: ‘Ochtendroutine: de Intercity naar Haarlem loopt Amsterdam Centraal binnen terwijl de Hoogovenkalktrein langsdendert (20 maart 2002). Soms gaat het fout.’ Foto: Frans Boom.

Jaargangen Lok Report – gratis af te halen

De NVBS-Bibliotheek heeft onlangs een aantal jaargangen van het Duitse blad Lok Report gekregen. Omdat deze jaargangen al aanwezig zijn, schenkt de NVBS die aan een lid dat geïnteresseerd is. De jaargangen (1988-1995, 1997-1998 en 2002-2005) zijn niet ingebonden maar wel compleet. Wie interesse heeft schrijft een e-mail aan de NVBS-Bibliotheek met vermelding van het lidmaatschapsnummer. Toewijzing op volgorde van binnenkomst. Wie het eerst komt…

Webwisselexpositie: Delft door de jaren heen

Het Team Digitaal – inmiddels bekend van de zoekplaatjes – heeft een Webwisselexpositie samengesteld rond het station en de sporen in Delft. Zoals bekend is er in de loop van de spoorweggeschiedenis veel verbouwd in Delft. Eerst lagen de sporen laag, daarna kwam het vermaarde viaduct en heden ten dage rijden de treinen ondergronds en wordt er hard gewerkt aan de tweede spoorwegtunnel. Ciril van Hattum, vooral bekend van de fotorondzendingen, tekent als hoofdsamensteller voor deze geschiedenis in foto’s. Het begint met een paardentram die zowel over de weg als over rails kon rijden. Warm aanbevolen voor spoor- én tramliefhebbers.

Een fraaie foto van Raymond Naber, met stellingmolen De Roos op de voorgrond. Op het viaduct rijdt een Thalys-treinstel en links zien we HTM-lijn 1 met GTL 3031. De foto dateert van 21 maart 2007 en veel NVBS-leden zullen de foto herkennen: die stond in de NVBS-kalender van 2016. De kalender is overigens een van de vele voordelen van het NVBS-lidmaatschap.

Om vrij te houden: de Smalspoordag

Liefhebbers van smalspoor opgelet. De NVBS houdt op 29 juli 2017 (12.00 tot 16.00 uur) in het verenigingscentrum NVBS Centraal in Amersfoort een speciale middag die geheel in het teken van het smalspoor zal staan. Met onder meer diverse presentaties van smalspoorkenners. De aankondiging staat ook in Op de Rails van juli en op de website van de NVBS wordt deze steeds aangevuld met nieuwe informatie.

Proef met Nieuweledendag

Een warm welkom. Dat viel de 28 leden ten deel die zich hadden aangemeld voor de zogeheten “Nieuweledendag” die op zaterdag 27 mei 2017 werd gehouden in NVBS Centraal in Amersfoort. Deze dag was bij wijze van proef georganiseerd.
De deelnemers, onder wie zelfs een tien jaar jonge railenthousiast, namen deel aan een rondleiding door NVBS Centraal. Ze kregen uitleg over de NVBS-Winkel en de NVBS-Bibliotheek, namen een kijkje bij de NVBS-Railverzamelingen en kregen uitleg over de vele voordelen van het NVBS-lidmaatschap. Een apart programmaonderdeel vormde de Beeldbank (tienduizenden railfoto’s!), waarover de aanwezigen eveneens uitleg kregen.
Uit de positieve reacties bleek dat deze middag door de deelnemers als zinvol werd ervaren en dat de proef is geslaagd. Wordt in 2018 dus zeker vervolgd!

Tijdens de Nieuweledendag kregen de deelnemers in de NVBS-Bibliotheek uitleg over hoe ze gemakkelijk thuis vanuit hun luie stoel een keuze kunnen maken uit de tienduizenden boeken en dvd’s die NVBS-leden kunnen lenen.
Foto: Willem Jan Wiebosch.

Het Umbauwagenraadsel opgelost – een persoonlijk relaas

De in de vorige NVBS Actueel afgebeelde foto met de vraag wat de twee Duitse rijtuigen daar deden, heeft Nico Spilt aangezet tot een persoonlijk relaas. ‘In de vroege ochtend van 6 augustus 1970 was ik vanuit mijn toenmalige woonplaats Hilversum op weg naar Rheine: stoom snuiven! In Amersfoort moest ik overstappen. Daar zag ik tot mijn verbazing twee Duitse drieassers (“Umbauwagen”) staan achter een Nederlandse rangeerloc.
Bijna een halve eeuw heb ik mij afgevraagd wat deze rijtuigen in Amersfoort uitspookten. Vandaar mijn oproep in de vorige NVBS Actueel: wie kan mij hier meer over vertellen?

Gerrit van Straaten kwam met de suggestie dat deze rijtuigen misschien met een Duitse badgastentrein (“Badehosezug”) waren meegekomen, en dat die wegens een defect uit de trein waren gehaald. Een interessante theorie, maar toch niet heel waarschijnlijk. Er zaten weleens vierassige Umbauwagen in deze extra treinen, maar de drieassers mochten maar 100 km/uur.
Een andere mogelijkheid die werd aangedragen, was dat het om rijtuigen ging die waren aangekocht door een museumorganisatie. Daar had ik zelf ook al aan gedacht, maar ik heb hier geen sporen van kunnen vinden. Het zijn overigens wel rijtuigen die het leuk doen achter een stoomloc.

Amersfoort, 6 augustus 1970. Loc 664 met twee Duitse Umbauwagen (88058 en 88052). Het zijn drieassers die altijd als setje van twee aan elkaar waren gekoppeld. Er bestonden ook vierassige Umbauwagen. Al deze rijtuigen zijn na de oorlog door de DB gebouwd op basis van (zeer) oude rijtuigen. Foto: Nico Spilt.

Gelukkig heb ik inmiddels een goed onderbouwd antwoord op mijn vraag gekregen, en wel van Cees Pols, vrijwilliger bij de Museumstoomtram Hoorn – Medemblik. Hij mailde: “Het raadsel is niet zo moeilijk aangezien ik als dienstplichtig cavalerist (Amersfoort en Seedorf 1973-74) verschillende malen met deze rijtuigen (B3yge756) heb gereisd als wij ergens in Duitsland op oefening waren of gingen. Waarschijnlijk hebben deze rijtuigen voor het begeleidend personeel in een militaire trein gezeten die materieel (bijvoorbeeld het 101 Tankbat uit Soesterberg) van of naar een oefening moest brengen. Op de losweg tegenover het station in Amersfoort werden deze treinen afgehandeld. Zelf heb ik op nachtelijke ritten in de drieassers in de bagagerekken geslapen en het gebeurde ook wel eens dat er een Schürzenwagen (Auë366) werd gesteld (1e klas).”
Hiermee is voor mij het Umbauwagenraadsel opgelost!’

Nico Spilt

Wie helpt de NVBS aan foto’s van interieurs van treinen?

In de komende tijd wil de NVBS informatie verzamelen over de accessoires in de treinen van NS. In de loop van de decennia is er een hele ontwikkeling te zien in de vormgeving van stoelen en banken, informatiesystemen, kunstuitingen, afvalbakken, asbakken, raamsystemen, deurbediening enz. De ontwikkeling van dit soort artikelen wil de NVBS in samenwerking met NS opnemen in een website.
Vermoedelijk hebben ook veel NVBS’ers in de loop der jaren interieurfoto’s gemaakt, waarop de inrichting van een trein goed is te zien. Daarnaast zijn er tekeningen en andere informatiebronnen bij onder meer de Stichting NVBS-Railverzamelingen te vinden. Tot slot kunnen treinenliefhebbers bij musea en museumlijnen oud-NS-materieel bezichtigen en relevante artikelen fotograferen.
Voor het verzamelen van alle informatie wil het NVBS-hoofdbestuur een kleine werkgroep samenstellen, die al het materiaal bij elkaar brengt en op een speciale website plaatst.
Ieder NVBS-lid kan hieraan meewerken. Enerzijds kun je je aanmelden voor deelname in de werkgroep, anderzijds kun je ons melden welke informatie je beschikbaar hebt (stuur nu nog niets op). Vooralsnog gaat het uitsluitend om treinstellen en rijtuigen van NS. Kun en wil je meewerken stuur dan een email aan secretariaat@nvbs.com.

Interieurfoto’s van NS-treinen door de jaren heen. Daarnaar is de NVBS op zoek om daarmee in samenwerking met NS een speciale website te vullen. Een voorbeeldfoto uit de NVBS-Beeldbank. Dit is het interieur van het tweede klas rijtuig van het elektrische treinstel NS EL3 4004 te Haarlem op 18 oktober 1979. Foto: J.A. Bonthuis, collectie: NVBS-Railverzamelingen.