Nieuwe boeken en dvd’s

Irish Railways in the 1950s and 1960s

Kevin McCormack. Uitg. Pen & Sword. 175 blz., 25 x 20 cm, 166 kleurenfoto’s. Prijs € 27,50.

Artikelnummer 164-0118

De Britse spoorwegen in de jaren 50 en 60 werden wel vergeleken met een rijdend museum, maar de Ierse spoorwegen overtroffen dit nog! Dat valt te zien in dit fotoboek van auteur Kevin McCormack. Geen wonder dat de Ulster Transport Authority in Noord-Ierland het spoor het liefst volledig zag verdwijnen. Dat is overigens niet gelukt. Zowel in Noord-Ierland als in de Ierse Republiek werden in de periode van het boek wel pogingen gedaan de bedrijven te moderniseren, maar dat gebeurde mondjesmaat en ook niet altijd met succes.

In dit boek komen zowel oude als (toen) nieuwe treinen in kleur in beeld in beide Ierlanden. Hoewel de soms zeer oude stoomlocomotieven de hoofdmoot vormen, komen ook de diesellocs aan bod, evenals de eerste dieseltreinstellen, zoals de Noord-Ierse Multi-Engine Diesel (MEDs) en de Multi-Purpose Diesel (MPDs). Maar ook allerlei railbussen en motorwagens, bijvoorbeeld van de Great Northern Railway (Ireland). Er is aandacht voor stations, seinhuizen, depots en (oude) rijtuigen. De laatste smalspoorlijnen (County Donegal, West Clare en Cavan & Leitrim) zijn te zien, evenals de beroemde paardentram naar Fintona en de dubbeldeks tram naar Hill of Howth.

Dit is een zeer sfeervol boek, veel foto’s zijn van topkwaliteit en dan moet worden geaccepteerd dat het voor deze tijdsperiode niet altijd mogelijk is om alles in deze kwaliteit weer te geven. Mijn favorieten zijn de prachtige blauwe stoomlocs van de GNR(I). Dit is niet het eerste boek in kleur over dit onderwerp, maar zelfs als men hierover al beschikt, loont het om dit boek erbij te hebben.

Gratis thuisbezorgd Bestel Direct

The Privatisation Classes

David Cable. Uitg. Pen & Sword. 263 blz., 25 x 20 cm, 252 kleurenfoto’s. Prijs € 32,50.

Artikelnummer 164-0099

Sommige liefhebbers zijn na de privatisering van de Britse spoorwegen in 1994 misschien afgehaakt bij het volgen van de ontwikkelingen op het eiland. Spoorwegexploitanten kwamen op en gingen weer ten onder, treinstellen met welluidende namen als Desiro en Electrostar verschenen in allerlei kleurenschema’s, maar het reizigerscomfort, betrouwbaarheid en de veiligheid gingen tegelijkertijd achteruit. Inmiddels gaat het weer beter en de reizigersaantallen nemen fors toe.

In de laatste jaren voor de privatisering was behoorlijk bezuinigd op nieuw materieel, zodat de nieuwe private bedrijven werden opgescheept met verouderde treinen. Vanaf 1997 werden daarom nieuwe locomotieven en treinen aangeschaft door zogenaamde ROSCO’s (Rolling Stock Leasing Companies). Dat zijn firma’s die materieel leasen aan exploitanten, want treinen gaan langer mee dan exploitanten! Die treinen komen nu vaak uit de werkplaatsen van buitenlandse fabrikanten, ten koste van de bekende spoorwegfabrieken en –werkplaatsen in Groot-Brittannië. Deze nieuwe treinen zijn het onderwerp van dit fotoboek.

Globaal komen de volgende series aan bod: locomotieven series 57, 66 t/m 70 en 88 en veel nieuwe series elektrische treinstellen, inclusief de treinstellen van de series 700, 707 en 800. De foto’s in dit boek zijn grotendeels rondom Londen en in het zuidoosten van Engeland gemaakt en zijn meestal afkomstig van de auteur. Dit boek bevat geen technische beschrijving van het materieel, maar het geeft wel een goed beeld van de verschillende kleurstellingen en de enorme erscheidenheid van deze nieuwe treinen. Kortom, een leuk boek om weer op de hoogte te raken. Saai is het spoor in Engeland zeker niet.

Gratis thuisbezorgd Bestel Direct

British Railways AC Electric Locomotives

David Cable. Uitg. Pen & Sword. 253 blz., 25 x 20 cm, 243 kleurenfoto’s. Prijs € 32,50.

Artikelnummer 164-0114

Vorige eeuw kende Groot-Brittannië verschillende spanningsystemen voor elektrische treinen. De eerste experimenten met wisselspanning waren geen succes, zodat bij London en in zuidoost Engeland werd gekozen voor 750 volt gelijkspanning met derde (en soms vierde) rail. In de jaren twintig werd besloten 1500 volt gelijkspanning met bovenleiding te hanteren, maar er werden maar weinig lijnen met dit systeem aangelegd. Uiteindelijk werden deze lijnen in de jaren 70 opgeheven of omgezet naar een ander systeem. Dit leverde NS de tweedehands serie 1500 op. In het modernisatieplan van 1955 werd de elektrificatie van de West Coast Main Line aangekondigd. Op basis van ervaringen in (voornamelijk) Frankrijk koos men voor 25kV wisselspanning. Veel geld was er niet, dus eerst werden alleen de lijnen tussen Crewe, Manchester en Liverpool onder de draad gebracht. In 1965 werd de bovenleiding doorgetrokken naar London Euston en 1967 naar Birmingham. Pas in 1974 werd Glasgow bereikt. Behalve in Zuid-Engeland is wisselspanning nu de standaard in Groot-Brittannië.

Dit fotoboek behandelt de wisselspanninglocomotieven van de series 80 tot en met 92. Serie 80 betreft de gasturbineloc van de Western Region die onder het nummer E2001 als loc voor het proefbedrijf met wisselspanning was omgebouwd. Wie verwacht dat de meeste locs in dit boek in variaties van British Rail(ways)-kleuren zijn geschilderd, zal verbaasd zijn over de vele verschillende kleurenschema’s die de locs hebben gedragen of nog dragen. Met als meest verbazingwekkende schema het rood van DB Schenker, bij locnummer 90129 zelfs met de naam “Frachtverbindungen”. Hoeveel Engelse railway enthusiasts kunnen dat uitspreken? Zo worden deze tamelijk saaie locseries, met vaak als grootste uiterlijke verschil één, twee of drie frontruiten, toch interessant.

Gratis thuisbezorgd Bestel Direct

Viaggio nelle Ferrovie Italiane con Trazione a Vapore anni Settante

Hans Faust en Franco Castiglione. Uitg. Duegi Editrice. 200 blz., 31 x 24,5 cm, ca. 250 zwart-witfoto’s. Prijs € 49,90.

Artikelnummer 155-0072

In sommige landen eindigde de stoomtractie spectaculair, zoals in Duitsland met de machines van Baureihe 001, 012 en 044 voor zware treinen op bekende trajecten, maar in Italië was het einde onopvallend en bescheiden. Tot het laatst toe werden de locomotieven in veel depots gestationeerd, vaak in het noorden van het land, en deelden verschillende tractiemiddelen de locloodsen. Je moest een kenner zijn om te weten waar ze reden. Hoewel er rond 1970 nog 15 verschillende series stoomlocomotieven bij de F.S. (Ferrovie dello Stato) reden, waren van sommige series nog maar één of enkele exemplaren aanwezig. Dit gold voor de serie 685, de Italiaanse sneltreinlocomotief par excellence en voor de Franco-Crosti-locomotieven van de series 741 en 743. Deze locomotieven, met enkele of dubbele voorverwarmers onder of naast de ketel, zagen er zonder schoorsteen altijd wat vreemd uit. Ook waren er nog wel tandradlocomotieven (serie 981) en smalspoorlocomotieven (series R301, R302 en R370).

In dit boek komen deze stoomlocomotieven langs in vaak paginagrote, sfeervolle zwart-witfoto’s in een typisch Italiaanse spoorwegomgeving. De eerste helft van het boek betreft stoom in het noorden van Italië, het tweede deel stoom in het midden van Italië, inclusief de tandradspoorlijn Paolo-Cosenza. De serie 625, de goederenlocs series 740, 741, 743 en de tenderlocs serie 940 komen hier ruimschoots aan bod. Het derde deel gaat over stoom in het zuiden, inclusief de eilanden. Nadruk ligt hier op het smalspoor, met inbegrip van de private tandrad- en tenderlocs van de F.C.L. in Calabria en de lijnen op Sicilië. Zwart-witfotografie als medium was, evenals stoom, in de jaren 70 op zijn retour, maar wat dit boek mist in kleur, maakt het goed in sfeer. Voor iedereen die de laatste dagen van de Italiaanse stoomtractie heeft meegemaakt, is dit boek een aanrader.

Gratis thuisbezorgd Bestel Direct

Locomotives International, Issue 110

Tijdschrift, diverse auteurs. Uitg. Mainline & Maritime. 66 blz., 21 x 30 cm, veel kleuren- en zw/w-foto’s. Prijs € 5,25 (alleen in de winkel verkrijgbaar).

Artikelnummer 164-0112.

Het Engelse tijdschrift Locomotives International bestaat meer dan 20 jaar. Het blad wordt tegenwoordig gepubliceerd door uitgeverij Mainline & Maritime. Het blad besteedt nog altijd aandacht aan stoomlocomotieven, maar met het verdwijnen van stoom in de reguliere dienst zijn er ook artikelen over andere locomotieftypen bijgekomen. Het blad wordt tweemaandelijks uitgebracht en vaste rubrieken zijn “Around the continents” en “Reader’s Reports”, beide met hulp van de Continental Railway Circle. Locomotives International heeft een voorkeur voor treinen op exotische locaties. In dit nummer komen de volgende onderwerpen aan bod:

• 01 Swansong (de zwanenzang van Baureihe 01)
• Nairobi Loco Shed 1976
• Poland 1975
• World Steam in Focus
• Kyoto Railway Museum
• One Train a Day: Jerusalem – Tel Aviv in 1977
• The Malta Railway and its remnants

Dit blad is alleen in de winkel verkrijgbaar.

Indian Steam Sunset – Volumes 1, 2, 3

Laurie Marshall. Uitg. Railfilms Ltd. Drie dvd’s, los verkrijgbaar. Resp. 62, 54 en 45 minuten. Prijs € 21,50 per deel.

Artikelnummer 457-1082

Stoomlocomotieven in India hadden op veel Britten een sterke aantrekkingskracht. Als je tegen de hitte en het volle land kon, waren hier nog Britse locs in prachtige landschappen te zien of locomotieven van een eeuw oud in suikerfabrieken. Lawrence Marshall (Laurie) was een van de Britten die het land gedurende een periode van 25 jaar zeer regelmatig bezocht, tot het einde van stoomtractie in India in de tweede helft van de jaren 90. Hij schreef er diverse boeken over. Bovendien heeft uitgever Railfilms drie dvd’s uitgebracht met mooie opnamen van de laatste dagen van stoom in India, deskundig toegelicht door Laurie. Rustig reizen is er overigens niet bij, want ongeveer 10-12 miljoen reizigers gebruiken het spoor elke dag. Propvolle reizigerstreinen vervoeren ook fietsen en melkbussen, opgehangen aan de buitenkant van de trein. Zoals Laurie zegt: “frightening and very noisy”.

Artikelnummer 457-1083

In deel 1 gaat Laurie van Bombay naar Hubli voor de laatste meterspoorlocs. Vervolgens naar Gujerat voor de laatste smalspoortreinen van de Western Railway. In het volgende deel rijden we onder andere mee met loc YP 2777 (“Pride of Mewar”) naar Chittaurgarh. In de suikerfabriek van Sardarnagar zien we loc “Tweed” uit 1873 in actie. In Samastipur is er een druk bezochte Black Beauty Parade van stoomlocs – die overigens lang niet altijd zwart zijn – en Laurie mag de winnaar kiezen. In het laatste deel is de bekende Darjeeling Himalayan-smalspoorlijn te zien, inclusief zigzags. En de tandradspoorweg naar de Nilgiri Hills en Ooty (Ootacamund). Deze was eerder getroffen door een landverschuiving maar was op de dag dat Laurie kwam net weer in gebruik genomen.

Op de dvd’s komen onder andere stoomlocomotieven van de Indiase standaardseries WG, WP (breedspoor), YG, YP (meterspoor) en ZB (smalspoor) langs. Maar ook een zware XE Mikado die haar laatste dagen slijt bij een cementfabriek en een tandradloc van de serie X. Ooit gebouwd door het Zwitserse SLM, want dat was hun specialiteit.

Artikelnummer 457-1084

In het derde deel zien we serie B, de twee-assige tenderlocs die naar Darjeeling klimmen. De meeste locs zijn technisch niet in goede staat: piepend, sissend en stomend komen ze op gang. Maar vaak zijn ze volop versierd. Bij de suikerfabrieken rijden ook juweeltjes. We zien een loc van Kitson, ooit van de voorste loopas ontdaan, hard werken voor een lange trein met suikerriet. En een 4-4-0 van Vulcan uit 1884 in rijvaardige staat. Voor de liefhebbers van e-locs is er een cabride op een Co’Co’ van de serie WCM. In Bombay komen we de Indiase krokodil, serie WCG, tegen. Die is heel wat ouder dan de stoomlocs op deze dvd’s. Sommige stoomlocs werden tot 1970 gebouwd.

Naast veel stoom, interviews met machinisten en depotchefs, is er ook aandacht voor toeristische aspecten, zoals de Taj Mahal en paleizen en natuurschoon in Rajastan.

Volume 1. Gratis thuisbezorgd. Bestel Direct

Volume 2. Gratis thuisbezorgd. Bestel Direct

Volume 3. Gratis thuisbezorgd. Bestel Direct

The Welsh Highland Story

Dvd. 70 minuten. Uitg. Railfilms Ltd. Prijs € 21,95.

Artikelnummer 457-1081

Deze dvd bevat het ongelooflijke verhaal van de Welsh Highland Railway (WHR). Deze is in 1922 ontstaan uit twee smalspoorbedrijven in Wales, waarvan de namen indrukwekkender waren dan de lengte van de netten: de North Wales Narrow Gauge Railway (NWNGR) en de Portmadoc, Beddgelert and South Snowdon Railway (PBSSR). Aanleiding waren de leisteengroeven, maar het vervoer bracht maar weinig geld op. Bedoeling van de oorspronkelijke WHR was om een doorgaande smalspoorlijn te bouwen tussen Dinas en Porthmadog. De lijn was gereed in 1923 maar ging al failliet in 1927 en werd in 1933 gesloten. In 1934 probeerde de naburige Ffestiniog Railway (FR) het nogmaals met het oog op toerisme, maar zonder succes. De lijn sloot definitief (althans zo leek het) voor reizigers in 1936 en voor goederen in 1937. In 1941 werd de lijn opgebroken en het materieel verkocht.

Na de Tweede Wereldoorlog waren er plannen voor een lange-afstandsvoetpad over het traject, maar dat pad kwam nooit tot stand. In 1961 richtten medewerkers van de FR, toen al een museumlijn, de Welsh Highland Railway Society op met het doel het traject over te nemen. In 1990 kwam de FR met hetzelfde plan. Na een lange juridische strijd werd de lijn door de FR opnieuw aangelegd tussen Porthmadog en Caernarfon. Grotendeels op het oude traject en deels over een inmiddels opgeheven traject van British Railways. Voor de bouw kreeg men subsidies van diverse instanties en donaties van particulieren. De bouw werd deels door vrijwilligers en deels door professionele bedrijven uitgevoerd. De rijtuigen werden nieuw gebouwd, de stoomlocomotieven kwamen vooral uit Zuid-Afrika. Bovendien kreeg men de beschikking over de oudste Garratt-locomotief ter wereld, afkomstig uit Tasmanië (nummer K1).

De dvd bevat kleurenopnamen van de lijn voor de restauratie en van de bouw van de nieuwe lijn. Ook zijn er interviews met betrokkenen, zoals de ingenieur die de bruggen heeft ontworpen. Er zijn fraaie luchtopnamen van het gebied en de lijn, maar ook prachtige zwart-witopnamen van de eerste WHR en van de locomotief Russell. De Garratts komen natuurlijk uitgebreid in beeld, ook in hun oude omgeving, evenals de K1. Doorgaande treinen van de FR naar de WHR zijn te zien. De mensen van de WHR Society (“de verliezers”) komen aan het woord. Het soms humoristische commentaar is in het Engels met een Welsh accent. Wie droomt van een bezoekje aan deze lijn, zal na het zien van deze dvd zeker een reisje naar Wales willen maken. Want zoals een van de betrokkenen zegt: “Dreams come true”. Deze dvd heeft een handige kaart van de lijnen aan de binnenzijde van de omslag.

Gratis thuisbezorgd Bestel Direct

Verkehrsknoten Wien Einst & Jetzt

Dvd. Speelduur: 58 min. Uitg. Eisenbahn Kurier. Prijs € 19,80.

Artikelnummer 459-0457

Wenen is allang niet meer het centrum van Europa en van de Oostenrijks-Hongaarse monarchie, maar de stad blijft indrukwekkend, zeker als men van barokke pracht en praal houdt. Alle aspecten van het railvervoer in de stad komen op deze dvd aan bod. Begonnen wordt met de Stadtbahn en het nieuwste materieel, de dubbeldeks airco Cityjet, afgewisseld met het hoekige witblauwe materieel van de serie 4030. De locomotieven van de serie 1044 rijden nu trekduw-dubbeldeks treinen.

Volgens de twee managers van ÖBB is het “ein tolles Angebot”. De ontwikkelingen rond het nieuwe Hauptbahnhof worden uitgelegd, net als het effect op het Westbahnhof, dat nu de internationale treinen heeft verloren. Naast treinen komen ook de U-Bahn en de tram in beeld. Het tramnet is niet meer zo indrukwekkend als vroeger, maar blijft groot. Trams zijn nu vooral lagevloermodellen, maar ten tijde van de opnamen reden de door Düwag geïnspireerde fraaie “gewone” gelede trams nog.

We bezoeken het OV-museum, waar vele oudere tramtypen de revue passeren, toegelicht door de directeur. Meer museumtrams rijden langs wanneer weer een tramlijn wordt vervangen door een U-Bahn-dienst. Stoomlocs van groot (Reihe 214 en 310) naar klein (Südbahn 17c) stomen voorbij in Wenen en bij het spoorwegmuseum Heizhaus Strasshof. Recente beelden worden telkens afgewisseld met historische opnamen, bijvoorbeeld van het oude Stadtbahn-materieel, of een fantastisch straatbeeld uit het begin van de vorige eeuw: volop trams, koetsjes en karren, maar ook de eerste primitieve auto’s, al dan niet met chauffeur. Een andere wereld, waarin een militair met lange jas midden op straat voor een meerdere salueert. Wie ooit in Wenen is geweest, zal deze dvd zeker in de collectie willen opnemen.

Gratis thuisbezorgd Bestel Direct

Mit dem Railjet von Wien nach Berlin

Twee dvd-sets met 4 resp. 5 dvd’s. Totale speelduur: circa 11 uur. Uitg. Lokorama. Prijs per set € 73,99.

Artikelnummer 459-1065

Op 17 september 2008 ging een Railjet van de Oostenrijkse Spoorwegen (ÖBB) naar de Innotrans-beurs in Berlijn. Op acht dvd’s rijden we mee met treinnummer 93006 van Wenen naar Berlijn via München, Nürnberg en Saalfeld. De dvd’s zijn verdeeld over twee sets: Teil 1-4 (van Wenen naar Nürnberg) en Teil 5-8 (van Nürnberg naar Berlijn, plus een extra dvd met een rondrit door Berlijn).

Oostenrijk koos voor de hogesnelheidstrein een trekduwtrein in samenhang met de succesvolle Taurus-locomotief van Siemens. Met dit loctype kreeg ÖBB eindelijk de beschikking over een eigentijdse universele locomotief, die ook kan worden ingezet voor goederentreinen. Op deze dvd’s komt dat goed in beeld: in Oostenrijk komen we regelmatig goederentreinen tegen met hetzelfde loctype, overigens afgewisseld met de oude paradepaardjes van de ÖBB, lokserie 1044, die nu zijn gedegradeerd tot treinen van het tweede garnituur. Met de keuze van de treinnaam (Railjet) was ÖBB overigens minder origineel.

Artikelnummer 459-1066

Tijdens de rit is duidelijk dat het om een extra trein gaat, zo nu en dan wordt de trein aan de kant gezet om een reguliere dienst voorrang te verlenen. Waar sprake is van “dubbel-enkelspoor” rijdt de Railjet soms juist weer links om tragere ritten in te halen. Er staan veel fotografen op de stations de trein op te wachten. Voor een aantal ÖBB-medewerkers was deze rit duidelijk een leuk uitje. Er wordt flink wat afgebabbeld in de cabine. Voor wie dit Oostenrijks-Duits kan verstaan, valt er vast iets te leren. In Duitsland, tussen Ingolstadt en Nürnberg gaat het dan echt hard, zelfs zonder seinen. Maar hiervoor wordt een prijs betaald: hoge Lärmschutzwände worden afgewisseld met lange tunnels (integraal weergegeven, tijd voor een plaspauze) zodat er maar weinig valt te zien. Als gezelschap de parallellopende Autobahn, waar het drukke verkeer makkelijk wordt ingehaald.

Na Nürnberg is het afgelopen met de hightech hogesnelheidwereld. Het historische traject naar Fürth is helaas een rommeltje, maar vanaf Forchheim zijn we terug in de goede oude tijd: armseinen! Ze zullen inmiddels wel zijn vervangen. Het prachtige traject naar Probstzella wordt gevolgd door de zware industrie bij Halle. Voordat we Berlijn hebben bereikt, is het donker, maar op een extra dvd maken we nog een rondrit bij daglicht door Berlijn, inclusief de Stadtbahn, zodat vele bekende attracties vanuit de trein zijn te zien.

Dit is een lange zit, maar nooit vervelend. Er komen voldoende interessante treinen en stations langs. Maar de reis is nog een stuk leuker met een goede spoorwegatlas bij de hand. Ontdek de (opgeheven) zijlijntjes en het foutje in de ondertiteling bij de stations.

Teil 1-4. Gratis thuisbezorgd. Bestel Direct

Teil 5-8. Gratis thuisbezorgd. Bestel Direct

En misschien een idee om mee te bestellen:

Eisenbahnatlas Deutschland. Gratis thuisbezorgd. Bestel Direct

Eisenbahnatlas Österreich. Gratis thuisbezorgd. Bestel Direct

Samenstelling: Leo de Jong