Het logo van de RTM met het stadswapen van Rotterdam en daaronder een gevleugeld wiel.

We beginnen met een deel van het materieel dat niet aan de fotoritten deelnam, maar wel keurig voor de remise was opgesteld. Van links naar rechts staan hier motorrijtuig 1804 geleverd door de Hannoversche Waggonfabrik (HAWA) in 1924, het tramstel 17.02/17.00/17.01 (Sperwer) uit 1963 en rangeerlocomotief 1651 gebouwd door Spoorijzer in 1951.

Nogmaals het driedelige tramstel met de generatorwagen in het midden. Dit van de Oostenrijkse Zillertalbahn teruggekochte tramstel is nog in restauratie en kon daarom niet voor de fotoritten in actie komen.

Zo gaat dat dus zo’n fotostop. Met de huidige digitale fotografie zou het echter zeer eenvoudig zijn dat één fotograaf op het ideale punt een foto maakt en deze deelt met de overige deelnemers. Maar nee, zo werkt dat niet. Elke railhobbyist wil toch zelf een eigen ‘shot’ maken en daar mag zeker geen andere fotograaf bij in beeld staan …… als stoomlocomotief 50 had kunnen glimlachen dan zou die dat hier zeker hebben gedaan om deze aanblik.

Zo wil je het als fotograaf graag hebben: een heerlijk lentezonnetje, opkomend groen aan de bomen en een kleurrijke tram in een prachtig duinlandschap. Motorrijtuig 1602 uit 1950 steelt hier de show.

Was bij de vorige opname het voertuig klein maar fijn, ditmaal passeert een lange tram getrokken door stoomlocomotief 50. De 50 werd gebouwd door Henschel in 1913 en is inmiddels dus al 110 jaar oud.

Tijdens het passeren van deze lange stoomtram werden alle koersborden gefotografeerd en die bleken allemaal een andere bestemming aan te geven.

De M67 passeert met een korte goederentram bij De Punt. Deze locomotief uit 1949 is afkomstig van de Maas-Buurtspoorweg (MBS) en reed voorheen op de tramlijn Nijmegen – Venlo. Toentertijd werd meer materieel door de RTM van de MBS overgenomen waarvan een deel nog altijd museaal in Ouddorp is te bewonderen.

Stoom? Maar de RTM had toch helemaal geen okergele stoomlocomotieven?

Nee, de ‘stoomwolk’ op de vorige foto was een flinke dieselpluim van RET Saurer-bus 223 die daarna werd ingehaald door de RTM-stoomtram. Deze Rotterdamse stadsbus is eigendom van het Rotterdams Openbaar Vervoer Museum (ROVM) en was speciaal naar Ouddorp overgebracht voor de fotodag.

Op de normaal gesproken rustige De Punt was het een komen en gaan van voertuigen op en naast de rails. De chauffeur van RTM-bus 107 “Grasklokje” kijkt relaxed toe hoe de RET Saurer-bus uit 1948 naast het twee jaar jongere motorrijtuig 1602 poseert.

De Saurer-bus werd op de Brouwersdam vervolgens ook naast de M67 gedirigeerd.

En als je dan langs het Grevelingenmeer staat met een weids uitzicht op de Brouwersdam, dan krijg je een beeld van hoe in het verleden de RTM-stoomtram door het lege boerenlandschap over de eilanden reed. De McCormick-maaitrekker uit 1966 versterkte nog eens dat beeld. Met een grasmat die al zo vlak als een biljartlaken leek, was er echter niet zo veel meer te maaien. We zullen maar zeggen dat hier de maaipuntjes op de i werden gezet.

Begonnen we dit verslag met een foto van drie voertuigen voor de remise, we gaan nu naar vier stuks met aan de rechterzijde toegevoegd locomotief 1805 uit 1952.

Maar het kan nog mooier door er een line-up van vijf voertuigen van te maken. Nog maar even de koppen benoemen van links naar rechts: de MABD 1804, EB 17.02, M 1651, MD 1805 en MABD 1602 of in gebruiksvriendelijkere RTM-termen te spreken: de Kievit, de Sperwer, de Puttershoek, de Meeuw en de Reiger. Bij de RTM droegen de motorwagens en diesellocomotieven veelal een vogelnaam.

Langs een spoorbaan word je als treinfotograaf door ‘onwetenden’ nog wel eens als een vogelspotter aangezien. Bij de RTM kun je naast treinspotter tegelijkertijd ook vogelspotter zijn. Van de vier vogelafbeeldingen op de RTM-museumtrams heb ik er drie gespot; de Sperwer vloog deze dag niet voor mijn lens.

En voor wie het toch allemaal wat te veel ‘diesel’ vond, kwam er tijdens het rangeren ook een line-up met aan de rechterzijde twee stoomlocomotieven, te weten de stomende 50 en de koude 54 (Orenstein & Koppel 1916).

Als leuk detail waren verschillende goederenwagens voorzien van bestemmingsopschriften.

Een forse goederentram met het remrijtuig achter de 50 rijdt hier over de Brouwersdam. De Mercedes-Benz 230S uit 1965 is onder de indruk van dit goederengeweld en houdt daarom gepaste afstand. In de volksmond werd tenslotte de RTM ook wel ‘het moordenaartje’ genoemd.

Aangekomen in Middelplaat-Haven moeten er melkbussen uitgewisseld worden. Een tractor – een Lanz Bulldog D3506 uit 1951 – met aanhanger bracht deze melkbussen tot aan het perron.

Daarna was het voor het RTM-personeel een kwestie van noeste arbeid om de melkbussen – leeg, mogen we hopen – over het perron naar de goederenwagen te sjouwen.

De uitwisseling van de melkbussen op de Spijkstaal-aanhanger uit 1952 is bijna gereed als de M67 met stalen rijtuigen zich meldt.

Nadat de M67 is gepasseerd, kan stoomlocomotief 50 met de goederentram in volle vaart zijn weg vervolgen over de Brouwersdam.

In het natuurgebied De Punt woedde op 9 augustus 2022 een grote duinbrand waarbij de vuurzee de sporen van de RTM overstak. Dankzij de inzet van de brandweer werd de schade beperkt, maar de verkoolde restanten langs het spoor zijn nog altijd zichtbaar. Je moet er niet aan denken wat er zou zijn gebeurd als deze duinbrand de remise had bereikt.

We sluiten sfeervol af met een lage zonnestand, een mooie wolkenlucht, een weidse blik op de Brouwersdam en het “Limburgse stel”. Dat stel betreft de M67 met de ook van de MBS afkomstige rijtuigen AB414 en AB417.