Nieuw in de bibliotheek

Een greep uit de vele boeken en andere publicaties die je kunt bekijken of – als je lid bent – kunt lenen in de bibliotheek van de NVBS.

Trambahn Album

400 Bilder deutscher Strassenbahnen 1930-1940

Dit boek uit 1989 is samengesteld door Alfred B. Gottwaldt. Op enkele na zijn alle foto’s gemaakt door Friedrich Grünwald. In 1928 telde het toenmalige Duitsland 229 trambedrijven die samen tweeënhalf maal zoveel passagiers per jaar vervoerden als de Reichsbahn, de grote Duitse spoorwegmaatschappij. Grünwald is geboren in Frankfurt am Main is en studeerde aan de Technische Hogeschool in Darmstadt. Daar kwam hij in aanraking met het Deutsches Lokomotivbild-Archiv. Grünwald besloot iets dergelijks ook op te zetten voor trams. Hij reisde vanaf 1930 naar vele steden met trams, tot de Tweede Wereldoorlog in1940 een eind maakte aan het reizen. Het boek bevat foto’s uit ongeveer 100 steden met het zwaartepunt op het gebied rond de Rijn en Main. Van de tramsteden in het oosten bezocht Grünwald er slechts enkele. De verst weg gelegen stad was Königsberg (het huidige Kalinigrad in de Russische enclave Kalinigrad). De meeste foto’s geven een beeld van de trams in hun omgeving en daarmee een “authentischen Eindruck vom Leben und Treiben in deutschen Städten der Vorkriegszeit”. — GR

Plaatsnummer Tm-430.003

The Melbourne Tram Book

Wie nog niet genoeg tramfoto’s heeft gezien of snakt naar wat kleur is hier een toetje. Melbourne heeft een groot tramnet. Het is bijna 250 kilometer lang en reikt tot ongeveer 20 kilometer buiten het centrum van de stad. Bijzonder is dat in de binnenstad een gebied is waar voor het gebruik van de tram niet betaald hoeft te worden. Het betaalsysteem houdt er automatisch rekening mee. De hoofdkleuren van de trams zijn groen en geel, maar de voorkant van het boek uit 2005 laat zien dat er veel afwijkingen zijn geweest. — GR

Plaatsnummer Ta-810.049

Feldbahnbetrieb in Guldental

Guldental is een Ortsgemeinde ten noorden van Bad Kreuznach in Rheinland-Pfalz. In dit dorp begon de familie Faust in 1911 een bedrijf dat vormzand (een mengsel van kwartszand en klei) afgroef en leverde aan metaalgieterijen en andere bedrijven. Voor vervoer van het zware zand werd al werd in 1914 een veldspoorweg aangelegd, zoals dat in ons land gebeurde voor vervoer van klei voor steenbakkerijen. Door allerlei ontwikkelingen kwam in 1972 een eind aan de veldbaan. De familie Faust begon een camping en de veldbaan werd opgebroken en de rails verkocht.

In 1984 bladerde een lid van de familie in een spoorwegtijdschrift omdat hij een model van een stoomlocomotief wilde kopen. Zijn oog viel op een advertentie waarin een locomotief voor een veldbaan werd aangeboden. De familie Faust kon het aanbod niet weerstaan en kocht de locomotief. Op het gebied van de oude groeve vond ze nog wat rails waarop de locomotief getoond werd aan de campinggasten. Langzamerhand kwamen er nog meer locomotieven en meer rails en in 2000 werd het Heddesheim Feldbahnmuseum (huidige naam Feldbahn-Museum Guldental) geopend. Het boek is geschreven door twee broers Faust en verscheen in 2001. — GR

Plaatsnummer Co-440.012

Railway Architecture

In het Verenigd Koninkrijk is al vrij vroeg belangstelling ontstaan voor behoud en hergebruik van industriële bouwwerken zoals stations of spoorbruggen. Dat heeft niet voorkomen dat in de moderniseringsgolf na het Beeching Report (1963) veel waardevols is afgebroken. Dit boek uit 1979 bespreekt veel dat nog aanwezig is en tot het cultureel erfgoed zou kunnen behoren: grote stations maar ook kleine plattelandsstations, stationshotels, locomotiefloodsen, bruggen en viaducten, en ook woonhuizen speciaal gebouwd voor spoorwegpersoneel. Een hoofdstuk bespreekt het hergebruik van spoorweggebouwen. Onder de voorbeelden zijn Gare D’Orsay in Parijs dat nu een kunstmuseum is, maar ook het Maliebaanstation in Utrecht dat nu een spoorwegmuseum is. Andere voorbeelden zijn restaurants, woonhuizen en sporthallen. — GR

Plaatsnummer Sb-480.006

Simplex

Nederlandse fabriek voor rijwielen, motorfietsen, bromfietsen, automobielen en railvoertuigen. Geschiedenis en leveringsprogramma.

Door Pieter van der Ham, 2024, 232 pagina’s, waarvan 27 bladzijden (190 t/m 216) spoorweggerelateerd. Rijk geïllustreerd.

Tja, dit is eigenlijk een vreemde eend in de bijt, want dit boek gaat voornamelijk over (motor/brom-)fietsen. Maar die kun je ook ombouwen tot railfietsen oftewel draisines. Motoriseer ze en je hebt een railvoertuig! In 1899 maakte het Amsterdamse bedrijf Simplex al een raildriewieler met aandrijving. Railbusachtigen komen ook voorbij en ook diverse tramwagens, zowel motor- als bijwagens. En die werden ook uitgevoerd naar het oude Indië; zelfs Nieuw-Guinea zag Simplexvoertuigen. Dat waren voornamelijk railinspectievoertuigen. Jammer genoeg was van sommige plaatjes geen jaartal bekend, maar dat is weer goedgemaakt door een plaatje van opa Wilders (?) op bladzij 226. En die overige 205 bladzijden zijn ook leuk om te bekijken, zeker voor de ouderen onder ons, want die herkennen misschien hun brommer van weleer. Leden uit Amsterdam halen ook hun hart op. En tenslotte herkende ik mijn fiets, die ik in 1958 kreeg toen ik naar de middelbare school ging! — RR

Plaatsnummer Ci-100.048

Gerhard Riesthuis, Rutger Ruempol