Goede vooruitzichten voor deze meterspoorlijn

Chemins de fer de Provence (CP)

Het voortbestaan van de Chemins de fer de Provence (CP) is ver­schil­lende malen bedreigd. Frits van Buren schrijft over de goede voor­uit­zichten voor deze meterspoorlijn.

De Chemins de fer de Provence (CP) bestaat in zijn huidige vorm uit een 151 km lange metersporige spoorlijn tussen Digne-les-Bains en Nice. De lijn werd aangelegd tussen 1890 en 1911 en is in zijn bestaan regelmatig bedreigd met opheffing met onder andere stakingen als gevolg. Ook ging de lijn een aantal malen in andere handen over. In april 2016 was de CP deels onderwerp van een vakantietip in NVBS Actueel.

In 2012 werd een deel van de diensten nog gereden met de tussen 1971 en 1977 door de CFD (Compagnie des Chemins de Fer Départementeaux in Montmirail) gebouwde autorails SY01-SY06 (in 1984 vernummerd naar X301-X306). Zij waren voorzien van twee motoren van 165 pk elk. Eind 2007 hadden zij reeds meer dan 3 miljoen kilometer gereden en dat op een 151 km lange lijn. Deze rijtuigen hebben in de loop der jaren wel de nodige veranderingen ondergaan.

Bij de reis op 1 juni 1978 bleek bij het te late vertrek met de eerste trein uit Digne dat de machinist zich verslapen had. Maar voor vertrek werd eerst een grote blauwe metalen gereedschapskist opgehaald waarna zonder problemen Nice bereikt werd.

Op zondag 30 september 2001 maakte ik een retourreis van Saint-André-les-Alpes naar Nice. Het retourkaartje kostte toen FR 170 = € 25,92 (het was nog kort voor de overgang op 1 januari 2002 van de Franse franc naar de euro). Tegelijk met mij stapte een gezelschap voorzien van een grote picnicmand in en om 9 uur (’s morgens!) kreeg ik ook een bekertje rode wijn aangeboden. Een aangename treinreis.

In 2012 werd een gedeelte van de diensten gereden met vier nieuwe 70 ton zware gelede treinstellen van de serie AMP (Autorail Métrique grand confort Provence) 800 met een vermogen van 880 kW = 1200 pk op vier draaistellen. Ter vergelijking: een tweerijtuigtreinstel Plan V weegt 80 ton. Treinstel AMP 801/802 is op 8 februari 2014 bij een aanrijding tegen een rotsblok zo zwaar beschadigd dat een van beide rijtuigen gesloopt is.

In 2014 en 2016 werden acht 32 meter lange tweerijtuigstellen van het type CAF 6100 uit 1995-2002 afkomstig van de spoorwegen op Majorca aangekocht. De firma Arterail in Lille zou deze voor 5,6 miljoen euro aanpassen voor de Chemins de fer de Provence. Slechts één gerenoveerd half treinstel werd op 4 april 2018 door Arterail aan de werkplaats van de CP in Lingostière geleverd. In september 2019 werd een nieuwe poging ondernomen en zijn de acht treinstellen naar een ander bedrijf overgebracht, maar dat lijkt dus ook niet tot resultaat geleid te hebben.

In 2022 werden alle diensten nog steeds uitgevoerd door de motorrijtuigen X301-307 en de treinstellen van de AMP 800-serie.

Moderniseringsplan

In juli 2024 is een moderniseringsplan aangekondigd. Het doel daarvan is het duurzaam ontwikkelen van het aanbod van het dagelijks transport van de bewoners van het (voor)stedelijk gebied van Nice en van de dalen van het midden en hooggebergte. Om een antwoord te bieden aan alle behoeften van verplaatsing op de lijnen van de Chemins de fer de Provence, de Métropole Nice Côte d’Azur en de Région Sud is een overeenkomst gesloten voor een beter aanbod. De Trains Express Regional (TER) en de Chemins de fer de Provence maken deel uit van het ZOU netwerk van de Provence – Alpes – Côte d’Azur regio.

De bedoeling is om een 30% groter gebruik van de CP-spoorlijn te realiseren door:

• Een nieuwe dienstregeling op het lager gelegen deel van de lijn, meer beschikbare treinen en een frequentie van 20 minuten tijdens het ochtend- en avondspitsuur.
• Een extra rit tussen Nice en Colomars op vrijdag- en zaterdagavond.
• Een uitnodigend tariefstelsel.
• Een uitbreiding van het Ligne d’Azur-biljet naar de stadszone Nice – Plan-du-Var van de treinen van de Chemins de fer de Provence.

Om de toekomst van de lijn te garanderen heeft de “Région” een moderniserings- en investeringsplan opgesteld ter waarde van 130 miljoen euro. Dit bedrag zal worden besteed aan:

• De aankoop voor 56 miljoen euro van acht hybride treinstellen met een 77% lagere CO₂-uitstoot. Zij zullen in 2027 in dienst komen.
• De bouw van een nieuwe onderhoudswerkplaats in Lingostière (daar staat ook de huidige werkplaats) voor 42 miljoen euro die het mogelijk zal maken om de kwaliteit van het onderhoud te verbeteren en de kosten van het onderhoud te verlagen. Deze werkplaats zal eind 2026 operationeel zijn.
• Een nieuw systeem voor informatie en de verkoop van kaarten dat gefaseerd zal worden ingevoerd vanaf 2025. De treinen zouden uiteindelijk kunnen worden voorzien van ontwaardingsapparatuur en sommige stations van kaartjesautomaten.
• De vernieuwing voor 6 miljoen euro van stations van Puget-Théniers, Entrevaux, Annot, Thorame-Haute, Saint-André-les-Alpes and Digne-les-Bains en van de infrastructuur om het comfort van de reizigers en de veiligheid van de exploitatie te verbeteren. Met name betreft het laatste het eind 2025 voltooien van de herstelwerkzaamheden aan de tunnel van Moriez (ten westen van Saint-André-les-Alpes) om een normaal verkeer naar Digne-les-Bains begin 2026 weer mogelijk te maken. In februari 2019 stortte van deze tunnel 400 meter van het westelijke portaal een gedeelte van 25 meter in.

Overigens gaat de “Lettre du Cheminot” nog verder met een suggestie: kan men dromen een nieuwe ALPAZUR Genève – Digne – Nice te zien met materieel met een variabele spoorwijdte zoals dat van de Zwitserse Montreux-Berner Oberland-Bahn?

---

Tekst en foto’s: Frits van Buren