De bijzondere spoorwijdte van 750 mm is niet meer

Waldenburgerbahn in 1984 en 2024

De Zwitserse Waldenburgerbahn is een dertien km lange smalspoorlijn van Liestal, gelegen aan de SBB-hoofdspoorlijn Basel – Olten, naar Waldenburg.

De particuliere Waldenburger Bahn Gesellschaft exploiteerde vanaf 1 november 1880 met stoomlocomotieven de spoorlijn met een voor Zwitserland bijzondere spoorwijdte van 750 mm. Al begin 1900 werd er nagedacht over elektrificatie en aanpassing van de spoorwijdte naar meterspoor. Toch duurde het tot 25 oktober 1953 voordat er elektrisch gereden kon worden met drie motorrijtuigen, die in 1953 door Schindler Waggon in Pratteln met een elektrische installatie van Brown, Boveri & Co werden geleverd. De spoorwijdte van 750 mm bleef onveranderd.

Liestal, 25 augustus 1984. Foto: Wim van der Ent.

Op 25 augustus 1984 maakte ik deze dia van de Waldenburgerbahn. Bij een overweg, niet ver van het station Liestal, bevond zich een voetgangersbrug over de spoorbaan. Een prima positie om motorrijtuig 2 met rijtuig B 44 vast te leggen.

Tussen 1986 en 1993 werd het materieel uit 1953 vervangen door zeven pendel­treinstellen. Inmiddels had men plannen het station van Liestal uit te breiden met als gevolg dat de sporen van de Waldenburgerbahn verlegd moesten worden, waarbij ook een omsporing naar meterspoor weer op de agenda kwam. In 2016 fuseerde de Waldenburgerbahn met Baselland Transport (BLT). Op 6 april 2021 werd het 750 mm-spoor voor het laatst bereden en begon de ombouw naar meter­spoor.

Liestal, 10 augustus 2024. Foto: Wim van der Ent.

Om de uitbreiding van station Liestal te realiseren is de omgeving rigoureus veranderd. Aanknopingspunten tussen toen en deze foto van 10 augustus 2024 zijn het stationsgebouw, zichtbaar aan de rechterkant van de foto, en de heuvel­ruggen op de achtergrond met midden-links de twee hoog­spannings­masten. Volgens de planning zouden de werkzaamheden eind 2025 afgerond moeten zijn.

Op 11 december 2022 werd het meterspoor in gebruik genomen. In 2022/2023 leverde Stadler Rail tien stuks zevendelige lagevloertrams van het type Tramlink aan de BLT voor inzet op de Waldenburgerbahn. Voor de voetgangers – en tot genoegen van de fotograaf – werd een nieuwe voetgangersbrug op ongeveer dezelfde plek als voorheen gebouwd. Wederom een prima positie om de nu metersporige Waldenburgerbahn met Tramlink 107 in Liestal vast te leggen.

Wim van der Ent