Engelse boeken over Zwitserland en dvd’s over de DDR
Het is een op het eerste gezicht vreemd, maar verklaarbaar fenomeen: Engelse boeken over het Zwitserse railvervoer! En terug in de tijd met dvd’s over de DDR van de Eisenbahn Kurier. Kortom, een greep uit de nieuwste aanwinsten in de NVBS-(web)Winkel
Engelse boeken over Zwitsers railvervoer
Al aan het begin van de 19e eeuw gingen Britse toeristen naar de Zwitserse Alpen: om bergen te beklimmen, zoals de Jungfrau (al in 1811!), of om te herstellen van tuberculose in Davos. Engelse boeken over de spoorwegen in Zwitserland verschenen vanaf de tweede helft van de vorige eeuw, zoals “Switzerlands amazing railways” uit 1953 door spoorwegauteur Cecil J. Allen, waarin de auteur de technische hoogstandjes beschrijft die nodig zijn om een spoorlijn in Zwitserland te bouwen en te exploiteren.
Het is daarom niet verbazingwekkend dat er ook een Engelse vereniging is van belangstellenden in Zwitserse spoor- en tramwegwezen, opgericht in 1980: de “Swiss Railway Society (SRS)” met wereldwijd zo’n 1300 leden. Hoewel een spoorwegclub, is men ook niet vies van trams, bussen, funiculaires (kabeltreinen), kabelbanen en boten als middelen van vervoer om Zwitserland te bezoeken. De vereniging geeft boeken en gidsen uit over deze onderwerpen. De NVBS-Winkel heeft onderstaande boeken in voorraad, maar kan op aanvraag ook andere titels van de SRS leveren. Vanwege de zeer aantrekkelijke prijs van de uitgaven, is toezending per post helaas niet mogelijk. Meer informatie is te vinden op de website van Swiss Railway Society.
Swiss Railway Motive Power
De tijd van de Krokodil en de Ae 6/6 is voorbij. Ook in Zwitserland rijden nu locomotieven van Siemens en Bombardier, die bovendien zijn genummerd volgens een nieuwe (landelijke) computernummeringssysteem. Getrokken treinen worden vervangen door treinstellen met merknamen als FLIRT en NINA, vaak in reclamebeschilderingen of in designerkleurenschema’s. Bedrijven zijn samengegaan en hebben andere namen gekregen of rijden op andere trajecten. Een enkele lijn is zelfs opgeheven. Daar staan natuurlijk nieuwe tunnels (Lötschberg, Gotthard), hogesnelheidslijnen en nieuwe exploitanten tegenover, die met gemak door Zwitserland naar Duitsland, Nederland of Italië doorrijden. Wie een tijdje niet in dit prachtige land is geweest, krijgt daardoor misschien een cultuurschok. Dit betaalbare gidsje loodst u met gemak door alle veranderingen heen. Gelukkig blijkt dan ook dat er veel is gebleven en er nog altijd veel te genieten valt. Met volop afwisseling in materieel en lijnen. Kortom, Zwitserland blijft een spoorwegparadijs.
Swiss Railway Motive Power: bestelnummer: 164-0047
Swiss Railways
Deze gids begint met de beschrijving van de normaalspoor locs en treinstellen van SBB en BLS (Bern Lötschberg Simplon AG), gevolgd door het materieel van private normaalspoorbedrijven in het westen en oosten van Zwitserland. Bij de smalspoorbedrijven komen eerst de RhB (Rhätische Bahn) in Graubünden en MGB (Matterhorn Gotthard Bahn) tussen Zermatt en Disentis aan bod, daarna de andere smalspoorbedrijven in het westen en oosten van het land. Er zijn tien eenvoudige kaarten waar de netwerken van de verschillende exploitanten uit kunnen worden afgeleid. Veel van het behandelde materieel wordt ook afgebeeld, meestal in kleur. Dit boekje is geen nummergids voor “spotters”, daarvoor kunt u bij de NVBS-Winkel via het artikelnummer 167-0031 bestellen Swiss Railways 2016, uitgave Platform 5, prijs per post € 24,95.
Swiss Tram & Trolleybus Systems (Past and Present)
Door Martin Fisher & Neil Wheelwright.104 blz. A4. 378 kleuren- en zwart-witfoto’s, 22 kaarten. Uitgave SRS. Prijs € 14,50. Alleen in de NVBS-Winkel verkrijgbaar.
Dit is de tweede editie van dit aantrekkelijke SRS-boek. Het beschrijft alle tram- en trolleybusbedrijven van Zwitserland. Het tramdeel beslaat de eerste 63 bladzijden van het boek en behandelt de bedrijven van Basel, Bern, Genève, Lausanne, Neuchâtel en Zürich. Oud en nieuw trammaterieel komt aan bod en wordt meestal in kleur afgebeeld. Ook 39 inmiddels gesloten bedrijven worden kort beschreven, vaak met aantal zwart-witfoto’s. Na de trambedrijven volgen de twaalf bestaande en zeven opgeheven trolleybusbedrijven. Veel Zwitserse steden exploiteren zowel tram als trolleybus, maar de auteurs zien de toekomst van de trolleybus somber in, vanwege de opkomst van hybride bussen. Dus de trolleybusliefhebber is gewaarschuwd! De lijnennetten van de bestaande bedrijven zijn afgebeeld op twintig kaarten. Het hele boek wordt geïllustreerd met veel oude en recente foto’s. Daardoor is deze gids interessant voor zowel de liefhebber van historie als voor de bezoeker van Zwitserland die zich op de hoogte wil stellen van de huidige stand van zaken.
Bestelnummer: 164-0057
Die DR in den 50er Jahren / Die DR in den 60er Jahren / Die DR in den 70er Jahren / Die DR in den 80er Jahren
Dvd’s. 58 minuten per deel. Uitgave Eisenbahn Kurier. Prijs € 19,80 per deel. Gratis toezending in Nederland.
Voormalig Oost-Duitsland, beter: de Deutsche Demokratische Republik (DDR), ontstond in 1949 in het door de Sovjet-Unie bevrijde gebied van nazi-Duitsland. Het land kreeg een stalinistisch regime onder leiding van de Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED), waar Duitsers als Ulbricht en Honecker de scepter zwaaiden, gestuurd vanuit Moskou. Oost-Duitsland werd door de Sovjet-Unie in de jaren vijftig systematisch leeggeplunderd. In de centraal geleide economie op basis van vijfjarenplannen was sprake van grote armoede en dat is zelfs in de propagandafilms van het regime goed te zien. Tot de bouw van de Berlijnse muur in 1961 vluchtte een groot deel van de bevolking daarom naar West-Duitsland. Het contrast was ook groot, want in West-Duitsland ging het door Marshallhulp en hard werken aan de wederopbouw zo goed met de economie, dat de Duitsers spraken van het Wirtschaftswunder.
Voor de Oost-Duitse spoorwegen, die de naam Deutsche Reichsbahn (DR) behielden, betekenden de gewijzigde omstandigheden dat men moest improviseren. Geld voor nieuw materieel en onderhoud was er amper. Amateurfilms uit de jaren vijftig over treinen in de DR zijn er natuurlijk niet (de bewoners waren druk bezig te overleven), zodat we het met officiële propagandafilms moeten doen. Dat levert interessante beelden in zwart-wit op: met veel stoom, oude goederenwagens, handmatig heuvelen en spoorwegen zoals deze er in de jaren dertig in Duitsland uit moeten hebben gezien. De eerste nieuwe stoomlocs werden gebouwd, maar waren niet altijd een succes. Bovendien had de DDR nagenoeg geen eigen kolenmijnen; alle kolen moest worden geïmporteerd. Daarom experimenteerde men met de vervuilende bruinkool en werd zuinig rijden in instructiefilms sterk benadrukt. Later kwamen er nieuwe in de DDR ontwikkelde diesellocs, in kleurenbeelden, zoals de V 15, V 60, V 100 en V 180. Van de blauwe V 15 wordt trots vermeld dat er zelfs exemplaren aan Noord-Korea waren verkocht. Zouden ze er nog rijden? Niemand had toen kunnen voorspellen dat de V 60 en V 100 later in Nederland hun rondjes zouden rijden
De eerste elektrische DR-locs zijn helemaal niet nieuw, maar oude locs series E 03, E 44 en E 94, die retour werden gezonden door de Sovjets. Trots worden de eerste zelf gebouwde dubbeldeksrijtuigen getoond. Niet echt luxe, ook al suggereert de propagandafilm in zwart-wit iets anders, maar wel trendsettend. Later komt er een eigen ontwikkeling in de vorm van de fraaie, rode elektrische locs van de serie E 11. In de jaren zeventig komt het “aus” voor een aantal smalspoorlijnen met stoom. Deze lijnen zijn inmiddels ook in het vrije Westen “ontdekt”. Dit levert prachtige beelden op van nostalgisch smalspoormaterieel op kronkelige lijntjes, waar elke museumlijn jaloers op zou zijn. Zonder normaalspoorstoom kan men in deze jaren nog niet: een deel van de locs wordt nog omgebouwd op oliestook.
Een instructiefilm in kleur laat zien hoe je daar als stoker mee moet werken. Het stoken wordt er in ieder geval minder zwaar door. Inmiddels levert de Sovjet-Unie diesellocs aan de DR om stoom te vervangen, maar die zijn wel erg lawaaiig en worden daarom Taigatrommels genoemd. In de jaren tachtig wordt dan afscheid genomen van de stoomlocs. De laatste exemplaren van allerlei series 01, 03, 38.1, 95, etc. rijden als Traditionslokomotiven mooi opgepoetst hun laatste kilometers in afscheidsritten. In 1989 valt gelukkig de Berlijnse muur. Plotseling kunnen de Oost-Duitsers gaan en staan waar ze willen. We zien de beelden van de drukke Berliner Stadtbahn, waar treinen worden samengesteld uit Oost- en West-Duitse rijtuigen. Op 3 oktober 1990 wordt Duitsland herenigd. De DDR had op spoorweggebied veel te bieden, maar laten we de prijs die de bevolking hiervoor heeft moeten betalen ook niet vergeten!
Direct bestellen in de NVBS-webwinkel:
Die DR in den 50er Jahren Bestelnummer: 459-4043
Die DR in den 60er Jahren Bestelnummer: 459-4044
Die DR in den 70er Jahren Bestelnummer: 459-4045
Die DR in den 80er Jahren Bestelnummer: 459-4048
Om andere dvd’s te bestellen klik hier
Algemene informatie
In deze rubriek brengt de NVBS-Winkel boeken, dvd′s, tijdschriften e.d. extra onder de aandacht als daar een aanleiding toe bestaat. Als regel zijn de besproken artikelen ook in voorraad in de winkel in Amersfoort. De winkel is een verenigingsorganisatie en wordt gedragen door vrijwilligers. Zij is daarom beperkt geopend. Kijk hier voor de actuele openingstijden. Let op: de winkel is alleen toegankelijk voor leden van de NVBS.