Nieuwe boeken en dvd’s

Recent verschenen boeken en andere publicaties uit het rijke aanbod van onze verenigings­winkel.

The Blue Pullman Story
Fully Revised and Unabridged

Door Kevin Robertson & Mike Smith. 392 blz. A4., 438 foto’s, 5 tekeningen, diverse illustraties. Uitgever: Crécy. Artikelnummer: 165-0098. Prijs: € 43,75.

In 1954 kocht de British Transport Commission (BTC, baas van British Railways) de Pullman Car Co. Op 11 oktober 1954 schreef H.P. Barker, lid van de BTC, een memo aan de commissie. Hij stelde voor snelle luxe dieseltreinen in te zetten op afstanden van zo’n 200 mijl, ruim 300 km, onder de naam Pullman. Hij dacht aan zeswagenstellen met 1600 pk en aan een maximum snelheid van 85 mph, circa 135 km/u. Het duurde uiteindelijk 6 jaar voordat enkele treinen waren gebouwd.

Eindeloze discussies over de trajectkeuze en de inrichting resulteerde in twee zeswagenstellen, alleen 1e klas, voor het traject London-Manchester via de Midland-lijn en drie achtwagenstellen, met 1e en 2e klas, voor de trajecten London-Bristol en London-Birmingham van de voormalige Great Western Railway (GWR).

Toen in de jaren 60 de Midland-lijn naar Manchester werd gesloten, werden de zeswagenstellen overbodig. De dienst naar Birmingham werd via een ander traject geëlektrificeerd, zodat alleen de lijn naar Bristol overbleef. De stellen werden daarom gebruikt op de lijn naar South Wales.

In 1969 werd voorgesteld om ze buiten dienst te stellen en te verkopen. Een koper werd nooit gevonden en andere plannen, bijvoorbeeld een ‘cruise’-dienst naar Schotland haalden het niet. In 1973 werden alle treinen uit de dienstregeling gehaald en allemaal gesloopt.

De auteur Kevin Robertson heeft al twee boeken over deze treinstellen op zijn naam staan en daarom is dit boek ‘volledig herzien en onverkort’. In bijna 400 bladzijden staat werkelijk alles over de Blue Pullman. Bijvoorbeeld: de discussies met de ontwerper van het interieur Jack Howe over de lampjes op de tafels. De slechte rijeigenschappen van de luxe treinen komen uitgebreid aan bod. Evenals het zoeken naar nieuwe trajecten. Maar ook vele herinneringen van (soms jonge) gebruikers en personeel.

Ondanks de vele bijzondere foto’s, vaak nog in kleur en met lange bijschriften, leest het boek bijna als een oude Engelse roman. Hoofdpersoon is een trein die eerst een fantastische toekomst lijkt te hebben maar al na korte tijd een probleemgeval wordt, waarvoor niemand de oplossing weet. Er is daarom geen ‘happy end’, de trein gaat onverbiddelijk naar de sloper, asbest of niet, en ook aan de sloop wordt een hoofdstuk besteed.

De laatste resten waren in 1976 verdwenen. Dat is niet het laatste hoofdstuk, want in hoofdstuk 10 wordt ingegaan op verzamelobjecten van asbakken tot stoelen. Daarna volgen nog 12 appendices met data, lijsten en nog meer herinneringen.

Dit is een echt leesboek voor liefhebbers van British Railways in de jaren 60. Alle overeenkomsten met de TEE van Den Hollander zijn louter toevallig.

Bestellen via de webshop

The Sierra Leone Government Railway – from creation to preservation
(Narrow Gauge Album No. 4)

Door Helen Ashby. 120 blz. 22,5 x 22,5 cm., 110 foto’s, 1 kaart. Uitgever: Mainline & Maritime. Artikelnummer: 164-0219. Prijs: € 19,75 afgehaald, € 24,75 per post.

Sierra Leone ligt in West-Afrika en was een Engelse kolonie van 1787 tot 1961, toen het onafhankelijk werd. Door burger­oorlogen en ebola is het een van de armste landen ter wereld. Het mag dan ook opvallend worden genoemd dat dit land bezig is met het bouwen van een spoorwegmuseum. Lees meer over de achtergronden van dit museum.

De eerste spoorlijn werd geopend in 1898 en de hoofdlijn van 365 km van Freetown naar Pendembu bij Liberia was gereed in 1908. Er was gekozen voor smalspoor van 2 ft 6 inch (76 cm) en een maximale asdruk van 5 ton. Met één lange zijlijn was het totale net uiteindelijk zo’n 540 km lang.

De lage asdruk beperkte de exploitatie aanzienlijk en pas met de komst van Beyer Garratt-locomotieven in 1926 werden langere treinen mogelijk. De laatste stoomlocs van dit type werden in 1955/56 geleverd toen een poging werd ondernomen de exploitatie te moderniseren. In dezelfde tijd werden ook 52 Engelse diesellocomotieven van Hudswell aangeschaft. Bij de onafhankelijkheid in 1961 schonk Engeland nog 45 stalen rijtuigen van de firma Gloucester Carriage & Wagon Co Ltd.

Modernisering mocht niet baten, de World Bank van de VN adviseerde sluiting en vanaf 1967 tot 1976 werd de lijn steeds verder ingekort en uiteindelijk opgeheven. Een stoomloc en vier stalen rijtuigen werden in 1975 gekocht door de Welshpool & Llanfair Light Railway in Wales. Ander materieel, waaronder rijtuigen, een grote Garratt en diesellocs bleven bewaard in de voormalige rijtuigwerkplaats in Cline Town bij Freetown. Deze werden in 2004 ontdekt door een Engelse kolonel op vredesmissie en vanaf die tijd is gewerkt aan het opknappen van het materieel en het opzetten van een nationaal spoorwegmuseum.

Door de Engelse belangstelling voor dit bedrijf is er ook al enige literatuur over de Sierra Leone Goverment Railway beschikbaar: dit is het tweede boekje. Eerder in 2004 verscheen een boek van uitgever Middleton Press van auteurs Beale & Mitchell. Ongeveer de helft van deze uitgave gaat over de historie van de lijn en de andere helft betreft de ontwikkelingen rond het museum vanaf 2004.

Uit het kleurenfotomateriaal van deze periode blijkt dat er heel wat materieel beschikbaar is en naast vrijwilligers uit Engeland werken een ‘Restoration Team’ van 15 man uit eigen land aan het project. Of het materieel in Sierra Leone ooit nog in eigen land zal rijden is natuurlijk maar de vraag.

Bestellen via de webshop

Narrow Gauge in the Americas

Welshpool & Llanfair Light Railway through the years

Talyllyn Railway – A Journey by Steam

Fall and Rise of the Cavan & Leitrim Railway

Door de coronacrisis hebben veel Engelse museumlijnen het moeilijk. Inkomsten door toeristen ontbreken dit jaar geheel en daardoor komen zowel de exploitatie als het onderhoud van baan en materieel onder druk te staan. Met de aanschaf van de titels uit de serie “Narrow Gauge Albums” van uitgever Mainline & Maritime draagt u bij om de volgende museumlijnen te ondersteunen:

De lijnen krijgen tussen 2,75 en 3,50 euro van de opbrengst van ieder boekje.

Les Tramways Belges en Egypte

Door: Roland Dussart-Desart. 174 blz. 21×30 cm., 231 foto’s, 33 kaarten, 16 overzichten, 16 illustraties. Uitgever: Traminia ASBL. Artikelnummer: 291-0517. Prijs: € 39,00.

Édouard Empain (1852-1929) was een Belgische ingenieur, ondernemer en bankier die een grote rol speelde bij de oprichting en aanleg van trambedrijven, eerst in België, maar later ook in Frankrijk, Rusland en Egypte en andere landen. Hij was mede-oprichter van het trambedrijf van Cairo, dat bekend werd om de tramlijn naar de piramiden.

Zijn belangrijkste prestatie in dit land was de ontwikkeling van de stad Heliopolis ten noordoosten van Cairo. Groots opgezet met ruime lanen en gebouwen als paleizen en natuurlijk verbonden met Cairo door een tram. Zijn eigen villa in deze voorstad was merkwaardig genoeg geïnspireerd door een hindoe-tempel in Cambodja.

Nadat Nasser in 1952 aan de macht kwam, raakte het in verval, maar het is recent in samenwerking met België opgeknapt en er is zelfs een monument van een gerestaureerde Belgische tram bij opgesteld. Nasser had Russische sympathieën en toen er een conflict uitbrak over de onafhankelijkheid van de Congo steunde Nasser de opstandelingen en werden in 1960 de Belgische trambedrijven in Egypte genaast.

Er zijn niet veel boeken over railvervoer in Egypte. Meestal moet het land het doen met een deel uit een hoofdstuk over het Midden-Oosten of Noord-Afrika. Het belangrijkste werk is nog altijd een boek uit 1933 van Lionel Wiener, een land­genoot van Empain, “L’Égypte et ses Chemin de Fer”. Het is daarom ook terug te vinden in de literatuurlijst van dit boek. Wie het wil aanschaffen zal diep in de buidel moeten tasten. Lenen kan ook: zie de link hieronder.

Dit boek in het Frans van uitgever Tramania beschrijft de trambedrijven van Cairo, Heliopolis, Alexandrië, de paardetram van Port Saïd en enkele stoom­tram­bedrijven, zoals de Chemins de Fer de la Basse-Égypte, waarvan de locomotieven weliswaar typisch Belgische tramlocomotieven waren, maar de rijtuigen eerder een lokaalspoorkarakter hadden. Belangrijk voor Egypte was dat de rijtuigen ook beschikten over compartimenten voor de harem.

Van de bedrijven zijn kaarten opgenomen, soms speciaal getekend voor het boek, dan weer afkomstig uit dienstregelingen of in één geval uit het boek van Lionel Wiener. Daarnaast wordt het trammaterieel tot 1960 beschreven, afgebeeld en opgesomd in materieellijsten. Opvallend zijn de bijwagens met lage vloer in Cairo en Heliopolis. Van de trambedrijven zijn ook recentere (kleuren)foto’s van het materieel opgenomen voordat de bedrijven werden opgeheven.

Bestellen via de webshop

Meer lezen in de NVBS-bibliotheek

L’Egypte et ses chemins de fer door Lionel Wiener

Het openbaar vervoer in België 1980-1990
De grote ontsporing

Door Jacques Peeters. 320 blz., 30×21 cm, 440 foto’s, enkele tekeningen en kaarten, 69 tabellen, vele illustraties. Uitgave PFT/TSP. Artikelnummer: 354-0132. Prijs: € 45,00.

Maak kennis met het openbaar vervoer in België in de periode 1980-1990:

  • Spoorwegen (NMBS), buurt­spoor­wegen (NMVB) en stedelijk openbaar vervoer in Brussel, Antwerpen, Luik, Gent, Charleroi en Ververs
  • Beleid en dagelijkse realiteit: aanbod, lijnen, personeel, tarieven
  • De voertuigen: treinen, metro’s, trams en autobussen
  • Infrastructuur: stations, metrolijnen, bruggen en tunnels
  • Ruim 400 foto’s, grotendeels in kleur, kaarten, tekeningen, vele tabellen

Verkeerskundige Jacques Peeters (Ant­werpen, 1957) schreef dit werk samen met tal van specialisten, als vervolg op de delen die eerder bij PFT/TSP zijn verschenen. De boeken kosten 45 euro per stuk en zijn te bestellen via de webshop:

Zojuist verschenen

Rondom de Dom (deel 1: personenvervoer)

Door Sicco Dierdorp. 160 blz., 27×21 cm. 170 kleurenfoto’s. Uitgave Lycka Till Forlag. Artikelnummer: 014-0366. Prijs: € 37,50.

Kleurenfoto’s van reizigerstreinen op trajecten rondom Utrecht vanaf de jaren 90 tot circa 2007. Het boek behandelt de foto’s per materieelsoort. Hoofdstukken:

  • Inleiding
  • Hondekoppen
  • Koplopers
  • Materieel ‘64
  • Stadsgewestelijk Materieel (SGM)
  • Sprinter Lighttrain (SLT)
  • Dubbeldeksmaterieel
  • Dubbeldeks Interregio Materieel
  • Getrokken Intercitymaterieel
  • Internationale treinen
  • Overige reizigerstreinen

Een deel van de opbrengst van dit boek wordt in verband met de coronacrisis gedoneerd aan de Vereniging van Nederlandse Voedselbanken.

Bestellen via de webshop

Leo de Jong

[printfriendly]

Uit de winkel

In deze rubriek bespreekt Leo de Jong boeken, dvd’s en andere publicaties die recent zijn toe­gevoegd aan het aanbod van de NVBS-winkel. Ben je lid van de NVBS, dan kun je deze zaken kopen in de winkel in Amersfoort.

Webshop

Onze webshop op internet is dag en nacht, zeven dagen per week ge­opend.

Winkel zoekt penningmeester

De winkel is op zoek naar een tweede penningmeester. Zie de oproep in het verenigingsnieuws.


Hummel Hummel Zügen

Op 31 oktober 2020 presenteerde Sander Ruys in NVBS Centraal zijn boek “Hummel Hummel Zügen en zo”, over zijn zoektocht naar het in de Tweede Wereldoorlog uit Nederland weggevoerde spoor­weg­materieel. Vanwege de coronamaatregelen kon slechts een beperkt gezelschap aanwezig zijn bij deze presentatie.

Bekijk het filmpje dat Sjoerd Bekhof maakte.

Het boek “Hummel Hummel Zügen en zo” is te koop in de NVBS-winkel en te leen in de NVBS-bibliotheek. In januari 2021 verschijnt een boek­bespreking in Op de Rails.