Het eerste buitenlandse uitstapje als we weer mogen reizen?

De Drachenfelsbahn

Paul van Baarle bezocht in september 2020 de Drachenfelsbahn, een tandradlijn in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen. Naar aanleiding van het bezoek selecteerde medereiziger Marco Moerland een aantal historische kaartjes uit zijn verzameling plaatsbewijzen.

Is het zinvol om railtips in NVBS Actueel te presenteren als we momenteel vanwege de coronabeperkingen niet naar het buitenland kunnen reizen? Toch wel, want eens zal deze vervelende situatie voorbij zijn. Met twee prikken in de bovenarm, een digitaal vaccinatiepaspoort op je mobieltje, een negatieve PCR-uitslag in de hand, sneltesten en handgel in de handbagage en met een medisch mondkapje over je mond en neus kunnen we hopelijk later dit jaar weer de grens over.

Voorpret op wat je zal beleven, gaat aan het reizen vooraf. Dus ja, railtips ten tijde van de reisbeperkingen zijn zinvol. En aangezien de Drachenfelsbahn niet al te ver weg over de grens ligt, komt deze tandradlijn zeker in aanmerking als eerste buitenlandse uitstapje.

Wat historie en algemene informatie

De Drachenfelsbahn werd geopend in 1883 en is daarmee de oudste nog in bedrijf zijnde tandradlijn van Duitsland. Deze metersporige lijn met een lengte van 1,5 kilometer en een maximale stijging van twintig procent verbindt Königswinter met Drachenfels. De lijn en het materieel zijn eigendom van Bergbahnen im Sieben­gebirge AG. Op werkdagen wordt om het half uur gereden; in het weekend en op feestdagen om het kwartier.

De Drachenfels (Drakenrots) is een 321 meter hoge dode vulkaan aan de oever van de Rijn, een van de zeven toppen van het Siebengebirge (Zevengebergte).

Königswinter in het dal

Königswinter is goed per trein bereikbaar, maar voor de tramliefhebber is het ook mogelijk vanaf Bonn per Stadtbahn te reizen. Dit kan met lijn 66 van Bonn Hauptbahnhof naar Bad Honnef met uitstaphalte Königswinter Fähre of Königs­winter Denkmal. Degene die een Rijnreisje wil maken kan ook overvaren vanaf het treinstation Bonn-Mehlem gelegen aan de overzijde van de Rijn.

Vanaf Königswinter Fähre of Königswinter Denkmal is het ongeveer tien minuten lopen naar het dalstation van de Drachenfelsbahn.

De Drachenfelsbahn is een toeristenmagneet die het uiteraard vooral bij mooi weer goed doet. Je hebt dan de keuze om of in de lange rij aan te sluiten voor een plaatsbewijs met bergrit of bergop te gaan wandelen langs de tandradlijn. Het pad naar boven is best steil maar met een redelijke conditie goed te doen. Reeds na zo’n 300 meter achter de eerste bocht staat strategisch een kiosk waar frisdranken en aarbeiensap verkocht worden. Hiermee kan enerzijds de eerste dorst worden gelest en anderzijds moed worden ingedronken voor de rest van het toch wel sterk stijgende pad.

Halverwege de tandradlijn bij Schloss Drachenburg

We hadden er voor gekozen bergop te gaan wandelen, dus zwoegen we verder. Op enkele plaatsen leidt het pad ons langs fraaie uitzichten op de Rijn en de tandradlijn.

De laatste loodjes bergopwaarts wegen het zwaarst… nee hoor, het was best te doen naar boven te wandelen.

Op de top bij de Drachenfels

Naast de ruïne en het fraaie uitzicht zijn hier ruime gelegenheden om de in­wendige mens te versterken alvorens weer van de top naar het dal af te dalen. Zo is een bezoek aan de Drachenfelsbahn aantrekkelijk zowel als familie-uitje als railhobby-doel.

Historische plaatsbewijzen

Marco Moerland stelde een aantal historische plaatsbewijzen van de Bergbahnen im Siebengebirge beschikbaar en van hem is ook de begeleidende informatie.

Deze kaartjes werden zowel gebruikt bij de Drachenfelsbahn als bij de Peters­berg­bahn. Laatstgenoemde begon vlakbij de Drachenfelsbahn en was tot de opheffing in 1958 ook eigendom van de Bergbahnen im Siebengebirge.

Het zijn allemaal rolkaartjes, dat wil zeggen kaartjes die uit een rolhouder aan het loket verkocht werden. In het geval van een beperkt assortiment plaatsbewijzen was dat een vlotte manier voor loketverkoop. De rolkaartjes waren voorzien van een perforatie. In de rolhouders bevonden zich diverse rollen kaartjes naast elkaar. De loketbeambte kon de kaartjes afscheuren en zo vlot de gevraagde plaatsbewijzen overhandigen.

De twee oudste exemplaren zijn hierboven links te zien. Die stammen uit de late jaren twintig en de jaren dertig. Ze zijn nog voorzien van een droog­stempel met de datum. De datum is met behulp van het droogstempel in de kaartjes geperst.

De Drachenfelsbahn heeft deze rolkaartjes tientallen jaren verkocht. De jongste exemplaren uit de jaren tachtig zijn gedrukt door Beckerbillett in Hamburg. Die zijn hieronder te zien. In latere jaren heeft men geen prijzen meer op de kaartjes vermeld, zo bleven de rollen na een tariefwijziging bruikbaar. Op plaats­bewijs 116386 zien we wel de vermelding van de ingevoerde omzet­belasting.

De kaartjes zijn door diverse drukkerijen geleverd. Blijkbaar zocht de Sieben­gebirgs­bahn prijsbewust naar de goedkoopste leverancier. We zien onder andere de grote Duitse plaatsbewijzendrukkerij J. Granderath in Düsseldorf als leverancier. Ieder soort kaartje had een eigen kleurcode, naast enkele reizen bergop en bergaf zien we retours, kinder­kaartjes, en plaats­bewijzen voor groeps­reizigers.

Op heel korte termijn toch al naar de Drachenfelsbahn?

In het corona-voorjaar van 2021 zijn er verschillende praktijktesten met zogenaamde Fieldlabs Evenementen. Hierbij wordt onderzocht hoe op termijn verschillende evenementen weer veilig en verantwoord kunnen worden georganiseerd. Tot nu toe zijn er praktijktesten gepland met vakantie­reizen naar Rhodos, publiek bij voetbalwedstrijden, popconcerten, nacht­clubs, het Eurovisie Songfestival… Zou een excursie naar de Drachen­fels­bahn hier ook onder kunnen vallen?

Tekst en foto’s door Paul van Baarle, tenzij anders vermeld.

---