Nieuwe boeken en dvd’s
Recent verschenen boeken en andere publicaties uit het rijke aanbod van onze verenigingswinkel.
De Nieuwe Blauwe Tram
Deel 2 – De ‘Boedapesters’ en hun familieleden
Door W.R. Beukenkamp et al. 40 blz., 22 x 22 cm, zw/w- en kleurenfoto’s, 1 tekening. Uitgave: Stichting De Nieuwe Blauwe Tram. Artikelnummer: 014-0370. Prijs: € 15,95.
Uit het voorwoord van deze recent verschenen uitgave:
“Dit is het tweede deel in een serie boekjes van Stichting De Nieuwe Blauwe Tram, die op laagdrempelige wijze ingaan op de geschiedenis van de NZH. Dit tweede deel verschijnt eerder dan oorspronkelijk gepland. De reden daarvoor is het succes van deel 1, dat gaat over de A600’en. Dat leverde veel vragen op, of en wanneer er een deel 2 kwam. Op dat moment hadden wij daar nog niet echt over nagedacht, hoewel we natuurlijk weten dat er nog genoeg over de NZH te vertellen valt. Een keus voor het onderwerp van deel 2 was niet moeilijk. Dat kon niet anders dan gaan over het Hongaarse materieel, zoals dit binnen het bedrijf bekend stond. Bij de liefhebbers beter bekend als de Boedapesters.”
Nog verkrijgbaar
De Nieuwe Blauwe Tram, Deel 1 – de historie van de A600’en van de NZH. Door: Stichting De Nieuwe Blauwe Tram. 24 blz., 21×21 cm., circa 30 foto’s, enkele tekeningen. Uitgever: Stichting De Nieuwe Blauwe Tram. Artikelnummer: 014-0359. Bestellen via de webshop.
Met de NZH-bus onderweg. Door: Wim Vink. 168 blz., 19,5×19,5 cm., 167 foto’s. Uitgever: de Alk. Artikelnummer: 026-0337. Bestellen via de webshop. Zie ook de boekbespreking in NVBS Actueel van februari 2021.
Bahnland Schweiz
Door Ronald Gohl. 144 blz., 22×27 cm, 200 zw/w-foto’s, 1 kaart. Uitgave: Weltbild. Artikelnummer: 280-0770. Prijs: € 36,90.
Bij Zwitserse spoorwegen denk ik aan hoge bergen met lange tunnels, steile hellingen, keerlussen, indrukwekkende viaducten en elektrische treinen om over al dat moois te rijden. Stoomlocomotieven komen niet bij me op. Niet zo gek, want de lijnen in Zwitserland zijn nu allemaal geëlektrificeerd. Een van de pioniers was de Seethalbahn (Luzern-Lenzburg) met wisselstroom vanaf 1909.
Tijdens WO I ontstond in Zwitserland kolenschaarste: 90% van de kolen kwam uit Duitsland. De Duitsers hadden andere plannen met hun voorraad. Als gevolg van deze ervaring werd na de wereldbrand het Zwitserse elektrische net snel uitgebreid. Toch hebben stoomtreinen lange tijd een grote rol gespeeld in het Alpenland. De Gotthardbahn werd nog tot 1920 met stoomtractie gereden. Vanwege het ontbreken van eigen kolenbronnen, prefereerden Zwitserse ingenieurs vaak compound-stoomlocomotieven. Naar het kolengebruik werd serieus onderzoek gedaan.
In dit boek wordt uitgebreid aandacht besteed aan stoomlocomotieven, evenals aan de spoorwegmaatschappijen met normaalspoor voor de komst van de SBB in 1902. Er waren vijf grote spoorwegmaatschappijen voor de vorming van de SBB. Per bedrijf is er een halve bladzijde geschiedenis gevolgd door foto’s van de (stoom)locomotieven, verluchtigd met historische plaatjes. Tevens komen een paar kleine bedrijven aan bod: de Tösstalbahn, de Toggenburgerbahn, de Seetalbahn en de Uerikon-Bauma Bahn. De BLS, het zesde grote normaalspoorbedrijf, ontbreekt echter.
Een boek alleen over stoomlocomotieven kan niet, moet de uitgever hebben gedacht! Dus zijn er hoofdstukken over “Das weisse Gold”, dat wil zeggen de elektrificatie van de SBB, de kolenschaarste, de werkplaatsen, luxetreinen en de “Krokodil – die legendärste Lokomotive der Welt”. Het boek beslaat de periode tot het einde van de Tweede Wereldoorlog. De opmaak van het boek is nostalgisch. Daarbij gaat helaas wel eens een foto over de vouw en staan enkele foto’s losjes onder een hoek.
Dit boek geeft enige historische achtergrond bij de ontwikkeling van Zwitserse normaalspoorbedrijven, hun stoomlocs en de eerste elektrische locomotieven. Maar voor een compleet overzicht van de stoomlocomotieven blijft het boek van Alfred Moser (zie hieronder) de titel.
In de NVBS-bibliotheek
Der Dampfbetrieb der Schweizerischen Eisenbahnen 1847-1966 door Alfred Moser. Plaatsnummer Sm-460.007.
Die elektrischen und Dieseltriebfahrzeuge der SBB. Band I: Baujahre 1904 – 1955 door Hans Schneeberger. Plaatsnummer Sm-460.058.1.
Die Baureihen V 200.0 und V200.1
Die Wirtschaftswunder-Lokomotiven
Dvd 58 minuten. Uitgever: Eisenbahn Kurier. Artikelnummer: 0459-4221. Prijs: € 19,80.
Deze diesellocomotieven met hun jaren 50-design – vooral de V op de ronde neus – werden het symbool van de moderne Deutsche Bundesbahn.
Modelbouwfabrikanten namen deze loc gretig op in hun programma en in de jaren 60 reden er heel wat hun rondjes op een zolder ergens in Duitsland en in Nederland. In werkelijkheid werd ze eerst ingezet voor de F-Züge, 1e klas lange-afstandsneltreinen in Duitsland. Vaak maar drie of vier rijtuigen, want de meeste Duitsers hadden nog geen geld voor deze luxe. Wel ideale treinen voor de modelbouwer.
De volgende inzet was op de Schwarzwaldbahn tussen Offenburg en Singen. De steile hellingen, tunnels en lange treinen waren zwaar werk voor stoomlocs en hun bemanning. Daarom werd gekozen voor de V200, die het ook moeilijk had op deze lijn, zodat in 1962 een sterkere variant op de baan kwam, de V200¹.
Door de voortvarende elektrificatie van het Westduitse net nam het werkterrein van de locs snel af en in de jaren 80 werd een deel verkocht aan Griekenland en een ander deel gesloopt. Na 20 jaar kwamen de Griekse locs weer terug en begonnen met nieuwe motoren aan een derde leven.
Deze dvd begint met museumlocs in de originele rode kleur en de ‘Rückkehrers’ uit Griekenland. Deze laatste nog steeds met de beroemde V maar nu in het geel of kobaltblauw. Spoorhistoricus Alfred Gottwaldt gaat daarna in op de geschiedenis van de loc die symbool was voor de “Neuanfang”. Er zijn zwart-wit- en kleurenbeelden van de F-Züge met V200, waaronder de Blauer Enzian. Vervolgens beelden in kleur van de inzet in dubbeltractie op de Schwarzwaldbahn.
Alfred vertelt over de vensters in de zijkant van de loc, waardoor de dieselmotoren te zien waren en die zo’n sterke aantrekkingskracht hadden op reizigers, jong en oud. We zien beelden van de inzet in het noorden van Duitsland, o.a. op de Vogelfluglinie. Treinen met Silberlingen, locs nu met het nieuwe EDV-nummer, maar overal nog armseinen. Het mooie station van Lübeck, maar nu zijn de rijtuigen al in oceaanblauw/crême. De Silberlingen rijden nu met de 220 in trek-duwcombinatie.
Dan terug naar de museumlocs: de V200 002 zien we rijden als museumloc in Neuenmarkt-Wirsberg in concurrentie met stoomlocs. De loc gaat helaas door brand verloren. Er zijn beelden van museumlocs in Plandienst en op museumlijnen. Een DB-film over de nieuwe ‘make-up’ van de V200; de nieuwe kleurencombinatie wordt nu gezien als een misser.
Hierna volgt het verhaal van de Prignitzer Eisenbahn, die 20 stuks koopt in Griekenland en in 2002 terughaalt naar in Duitsland (Neustrelitz). De toestand van de locs is erbärmlich. Nieuwe motoren zijn nodig. De projectleider licht toe waarom en hoe. Ten slotte beelden van de opgeknapte locs bij diverse bedrijven. Elf stuks hebben overleefd, maar de meeste Heimkehrerinnen zijn na 20 jaar inmiddels buiten dienst.
De dvd is een feestje voor iedere liefhebber van deze loc.
Meer informatie
Richard Krol beheert een uitgebreide website over de V200: v200.richardkrol.nl
Kleinloks der DB
Helfer auf der letzten Meile
Dvd 58 minuten. Uitgever: Eisenbahn Kurier. Artikelnummer: 0459-4227. Prijs: € 19,80.
De opkomende concurrentie van vrachtauto’s na de Eerste Wereldoorlog had de ontwikkeling van de “Kleinlok” tot gevolg. Om de gemiddelde snelheid van goederentreinen te verbeteren moest het rangeren onderweg vervallen.
Stoomlocs waren niet economisch en praktisch, daarom werden motorlocomotieven ontwikkeld om het rangeerwerk over te nemen, eerst met benzinemotor en kettingaandrijving, later met dieselmotor en hydraulische overbrenging. In Duitsland kregen ze de afkorting “Kb” en “Köf”.
Door het Wirtschaftswunder waren na WO II sterkere locs nodig: de zogenaamde “Leistungsgruppe 3”. Gmeinder ontwikkelde daarvoor de latere Baureihe 331 en 332.
Met het sluiten van steeds meer nevenlijnen en raccordementen vanaf de jaren 80 nam de behoefte aan “Kleinloks” sterk af. Tegenwoordig zijn ze bij de DB vrijwel alleen nog te vinden in werkplaatsen en locdepots. Bij onderhoud van de infrastructuur is hun rol door scheiding van exploitatie en infrastructuur eveneens grotendeels vervallen. De dagen van deze helpers zijn dus geteld.
Omdat “Kleinloks” nooit erg in de belangstelling stonden van hobbyisten is er weinig origineel beeldmateriaal. Als ze op de film staan, is het in een bijrol. Een paar opnamen zijn te vinden op deze dvd. Zelfs op de vrije baan, altijd al bijzonder.
Daarentegen zijn er gelukkig veel exemplaren bewaard gebleven. De locs zijn ideaal voor museumlijnen en -depots. Daarom zijn er op deze dvd toch veel te zien, zij het in atypische situaties. Er wordt volop gerangeerd en soms trekken ze zelfs personentreinen. In werkelijkheid kwam dat bijna niet voor.
Vooral de locomotiefjes van de “Leistungsgruppe 2” spreken me nu aan (latere Baureihe 322-324) met hun lage instap voor de machinist. Toegegeven, toen ik lang geleden een exemplaar van de Bentheimer Eisenbahn in Coevorden zag, was ik ook nog niet geïnteresseerd.
De laatste mijl wordt al lang niet meer door een “Kleinlok” gereden. De dvd laat ze nog een keer zien, ook al rijden de locs niet meer in hun natuurlijke omgeving.
Ook verkrijgbaar
Kleinloks der DR, die Baureihen V15, V22 und V23
Leo de Jong
| [printfriendly] |
Uit de winkelIn deze rubriek bespreekt Leo de Jong boeken, dvd’s en andere publicaties die recent zijn toegevoegd aan het aanbod van de winkel van de NVBS. Ben je lid van de NVBS, dan kun je deze zaken kopen in de winkel in Amersfoort. Maar je kunt ze ook thuis laten bezorgen, want onze webshop is dag en nacht, zeven dagen per week geopend. |
Vernieuwde webshopDe webshop van de NVBS is onlangs vernieuwd. Lees meer over de werking en mogelijkheden van de nieuwe webshop. |
Brexit
|
boeken