“Als ProRail nog meer hekken plaatst, krijg je vanzelf meer drones”

door Oege Kleijne

Dennis te Dorsthorst, spoorwegliefhebber in hart en nieren, is een van de eerste railfans met een drone. Sinds juni vorig jaar heeft hij dit vliegtuigje met ingebouwde camera en maakt de mooiste foto’s en filmpjes van treinen. ‘Als ProRail nog meer hekken plaatst, krijg je vanzelf meer drones’, grapt hij en laat er een schaterende lach op volgen.

Het fotograferen en filmen vanuit een drone vormt een heel nieuwe dimensie in de railliefhebberij. De rij van weblinks die Dennis heeft toegestuurd (zie de rechter kolom) laat indrukwekkende films zien. Van een dieseltreinstel dat van Mariënberg naar Geerdijk lijkt te glijden, van stoomlocomotieven en van Plan V – in de media tegenwoordig apenkoppen genaamd – van het station in Lent, rijdend naar Nijmegen, over de Waalbrug. Een prachtig schouwspel vanuit de lucht, zo’n veertig meter boven de grond. Alleen… het geluid van de optrekkende treinen ontbreekt. Een oorverdovende stilte overheerst.

Dennis demonstreert zijn drone langs de spoorlijn Almelo – Borne ter hoogte van Zenderen. Foto: Oege Kleijne.

Geavanceerd apparaat

‘Je zult zo zien waarom er geen geluid bijzit’, zegt Dennis met een onvervalst Twentse tongval. Hij pakt achter uit de auto een grote tas en vlijt die handig op de bijrijderstoel van zijn auto. De verslaggever kijkt geïnteresseerd toe en constateert dat het wel even duurt voor dit geavanceerde apparaat in elkaar gezet is. ‘Twee minuten duurt het en dan ben je soms te laat’, weet uit Dennis uit ervaring en weer volgt een lachsalvo. De in Losser geboren Dennis blijkt handiger dan hij zelf weet, want al na anderhalve minuut heeft hij de drone, de bijbehorende afstandsbediening en de tablet, waarmee hij via een app de camera aanstuurt, gereed voor gebruik. Hij plaatst de drone op het dek van het landweggetje niet ver van Zenderen (tussen Borne en Almelo) en constateert dat het wel erg hard waait. Het apparaat valt om, maar heeft geen schade. Dennis gaat met zijn rug tegen de wind in staan en de propellers beginnen te draaien. ‘Ze draaien tegen elkaar in en daardoor is deze heel stabiel’, licht hij toe. Heel langzaam verheft de drone zich van het wegdek en komt ter hoogte van zijn “operator”. De spoorwegliefhebber kijkt nog even op z’n tablet en geeft het apparaat de sporen. Als een raket schiet deze omhoog, zwiert constant heen en weer en blijft even in de lucht hangen. Op dat moment kondigt zich de eerste trein aan. Het blijkt de diesel van Zwolle naar Enschede, een van het type Buffel. ‘Gaat-ie’, roept Dennis en even later toont hij de foto. Een mooi gezicht, schuin over de spoorbaan en als centraal object het geelzwarte treinstel. Hij laat de drone weer landen en toont wat die allemaal kan. ‘Je vroeg toch waarom er geen geluid bij de filmpjes zat? Je weet nu het antwoord!’ Inderdaad, de drone maakt een behoorlijk geluid. ‘Dat is alleen de wind en de propellers die je hoort. Alleen dat’, licht hij toe.

De drone heeft moeite om de felle windstoten te compenseren. Bij gunstiger weersomstandigheden regelt dit apparaat zelf dat er nauwelijks beweging te zien zijn op de films die gemaakt worden. Daarbij blijft het foto- of filmobject – een rijdende trein – keurig in beeld. Foto: Oege Kleijne.

Regels

Het zomaar even aanschaffen van een drone lijkt niet aan te raden en een rondje internet leert dat het vliegen aan tal van regels gebonden is. Wie bijvoorbeeld op het idee zou komen een rondje met een drone over het emplacement en de perrons van Utrecht Centraal te vliegen, overtreedt de wet en neemt grote risico’s. Drones vallen onder de Regeling modelvliegen (zie de rechter kolom).

Intercity

Dennis demonstreert graag waartoe deze drone in staat is. ‘Zo’n vijfhonderd meter hoog haalt deze en ik meen dat die wel anderhalve kilometer reikwijdte heeft, maar dat is link, want dan zie je hem letterlijk niet meer. Je kunt dan de omgeving alleen nog door de camera bekijken. Kijk maar eens mee’, nodigt Dennis uit. ‘Trouwens, je mag in Nederland maar maximaal 120 meter hoog. Dat zijn de wettelijke regels. Deze is ook nog eens softwarematig begrensd’, voegt hij eraan toe.
Terwijl de drone zich weer verheft, is te zien hoe deze over de landerijen vliegt, waarbij op zo’n honderd meter afstand de Intercity van Enschede naar Schiphol Airport passeert. ‘Het werkt ook op gps, want ik heb dit nu zo ingesteld dat als ik zo op deze knop druk, dat die terugvliegt naar de beginlocatie. Kijk maar’, weet Dennis.
Een druk op de app op z’n tablet en de drone keert direct terug en blijft op ongeveer een halve meter van Dennis af hangen. ‘Dat was net het punt waarop ik hem in de lucht hing, mooi hè!’ lacht de dronepiloot.

Een dieseltreinstel van het type Buffel, op weg van Almelo naar Enschede, wordt hier vanaf ongeveer veertig tot vijftig meter gefotografeerd. Foto: Dennis te Dorsthorst.

Innovatieve treinenliefhebber

De ijzige wind op deze carnavalszaterdag maakt een interview met deze innovatieve treinenliefhebber wel erg oncomfortabel en niet lang daarna zitten we achter de koffie bij een bekende hamburgerketen. Op de vraag hoe hij op het idee is gekomen om foto’s en films van treinen te maken met een drone, graaft hij diep in zijn geheugen. ‘Ik geloof dat ik een keer een opname heb gezien van een stoomtrein die gemaakt werd met een drone en dat filmpje vond ik zo mooi, dat langzaam het idee ontstond dat ik zo’n ding ook wel wilde hebben. Maar ja, hoe ga je dan te werk? Je googelt veel, komt op sites met ervaringen en reviews terecht en uiteindelijk neem je de beslissing. Ik moet zeggen, dat blijft wel een gok hoor. Na lang wikken en wegen heb ik deze Phantom 3 Advanced van het merk DJI, een Chinese fabrikant, gekocht voor een kleine 1100 euro. Ik had ook voor de professionele versie kunnen kiezen, maar dat was met 1399 euro boven het budget. Ik moet zeggen: spijt heb ik niet. Het heeft wel even geduurd voordat ik het allemaal onder de knie had en maar je leert snel. Tijdens Sail, vorig jaar, wilde ik in de duinen van Zandvoort een Duitse feesttrein filmen en toen kwam ik erachter dat ik niet genoeg power meer in de accu had. Ik had die dag wat geëxperimenteerd. Al snel heb ik een tweede accu besteld. Dan maar 150 euro er tegenaan gegooid. Dat zou me niet nog een keer overkomen. Want de vliegtijd met één accu is ongeveer een kwartier. Dat haal je als het bijna windstil is. Toen we net in die harde wind bij Zenderen stonden, zag je hem constant heen en weer gaan. Dan is die aan het stabiliseren, hij meet de afstand tot de grond en corrigeert zichzelf. Soms zag je hem ook scheefhangen, dan corrigeert die ook tegen de wind in, maar de camera houdt het eenmaal opgegeven standpunt, bijvoorbeeld de spoorlijn, vast. Dan haal je die vliegtijd zeker niet, want dat kost veel energie’, vertelt Dennis, die zich zeer tevreden toont met zijn aankoop. ‘Ik had natuurlijk ook voor een veel goedkopere kunnen kiezen, maar daar schijnen nadelen aan te kleven. Je neemt dan ook risico’s. Ik moet er niet aan denken dat zo’n ding te pletter slaat of onbestuurbaar wordt. Je moet een drone altijd onder controle hebben en dan ga ik liever voor een wat duurder apparaat’, licht hij desgevraagd toe.

Nieuwe generatie

Dennis te Dorsthorst (26) behoort tot groeiende generatie (jongere) railliefhebbers die gebruik maakt van alle technische mogelijkheden die hem ten dienste staan. Gewapend met camera en smartphone – en soms met de drone – gaat hij onderweg. Soms met de auto, soms met de trein. Op het station Almelo de Riet vraagt hij even tijd. ‘Er kan elk moment een Class 66 (een diesellocomotief) doorkomen met een trein met vervuilde grond van Duitsland naar Veendam. ‘Dat is een van de laatste keren dat-ie rijdt… Even kijken. Hij is net na enen uit Oldenzaal vertrokken. Om tien voor half twee was hij Hengelo Oost door. Nou, in Hengelo is er weinig ruimte voor zo’n lange trein, dus moet-ie nu wel zo’n beetje komen’, weet Dennis na al de spots op zijn smartphone te hebben gelezen. Hij is nog niet uitgesproken of in de verte is een geel vlakje te zien. Niet lang daarna stuift de lange goederentrein met piepende remmen door het bescheiden stationnetje.
De in Losser geboren en getogen spoorweghobbyist kreeg de smaak van de railliefhebberij te pakken tijdens zijn hbo-tijd. ‘Ik zat op het Saxion College in Enschede en keek vanuit de klas op het emplacement. Meestal zag je Koplopers in de Intercitydiensten en heel soms een dubbeldekker. Dan ga je je afvragen, waarom die trein daar ineens rijdt. Je wordt lid van allerlei fora, kijkt op Somda. Met mijn OV-studentenkaart begon ik de spoorse omgeving te verkennen en maakte steeds langere treinreizen. Via Somda leerde ik de NVBS kennen.’

Een “lucht-selfie” van Dennis met rechts verslaggever Oege Kleijne. Foto: Dennis te Dorsthorst.

Afdeling Jongeren

’Tijdens een speciale bijeenkomst voor jongeren bij de NVBS in Amersfoort zagen we een presentatie van Michiel ten Broek over het OV-SAAL-project (de uitbreiding van de spoorcapaciteit tussen Schiphol en Lelystad via Amsterdam Zuid, Weesp en Almere). Dat was heel interessant. In de trein terug naar Enschede heb ik het maandblad Op de Rails doorgelezen en besloot lid te worden. De NVBS heeft een afdeling jongeren. Die organiseert soms ook excursies. Ik weet nog dat we naar RailPro in Crailoo zijn geweest. Daar maken ze sporen en wissels. Machtig mooi. Het was gezellig, je was samen op pad. Die afdeling jongeren is er een met pieken en dalen. Dan zijn ze een tijd zeer actief en dan is het weer rustig en dan komt er weer een periode met veel activiteiten’, vertelt hij.
Dennis te Dorsthorst bleek een regelmatige bezoeker van de avonden van de afdeling Twente. Inmiddels zit hij daar in het bestuur als penningmeester en bouwt hij mee aan het succes van die NVBS-afdeling. Misschien dat hij in de toekomst op het idee komt, zijn mooiste dronefilms tijdens de vaak drukke avonden van die afdeling te tonen.

Vanuit de drone krijgen treinenfoto’s een fraai perspectief. Een Arriva GTW 2/8 is onderweg als stoptrein 37650 van Roodeschool naar Groningen en passeert hier de Walfridusbrug over het Van Starkenborghkanaal, niet ver van het station Groningen-Noord op 17 december 2015. Foto: Dennis te Dorsthorst.

[printfriendly]

Dennis te Dorsthorst

Na zijn middelbare school studeerde Dennis aan de hbo in Enschede en was aanvankelijk vastbesloten zijn leven in dienst van de ICT te stellen. Hij volgde de opleiding ICT-beheer. In de loop der jaren bleek deze opleiding een relatief hoog theoriegehalte te bezitten. Naarmate de jaren vorderden kwam Dennis tot het inzicht dat hij meer een praktijkman was. ‘Ik moest er niet aan denken mijn hele leven te moeten vergaderen, projectplannen te moeten schrijven en andersoortig kantoorwerk te moeten doen’, vertelt hij openhartig.
Hij breekt de opleiding na zo’n drie en een half jaar voortijdig af en gaat op zoek naar een baan. Maar een vaste baan vinden, lukt hem niet. Na verschillende jobs, waarbij hij het ongeluk heeft ook nog eens te werken bij een bedrijf dat bepaalde verliesgevende activiteiten afstoot, komt hij via een uitzendbureau in een opleiding tot buschauffeur terecht en haalt het daarvoor noodzakelijke diploma. Al snel ontdekt hij dat dit vak hem op het lijf geschreven is. Maar een vaste baan zit er voorlopig niet. Hij moet zich vooralsnog tevreden stellen met de functie ‘chauffeur op oproepbasis’, waarbij hij gemiddeld ongeveer twintig uur in de week achter het stuur zit. ‘Prachtbaan’, verzekert Dennis. ‘Mijn kantoor heeft een steeds wisselend uitzicht en je komt met veel verschillende mensen in aanraking. Die enkele zeurpiet die je onderweg tegenkomt, negeer ik. Dan zeg ik dat ik me op de weg moet concentreren. Agressie en zwartrijden komen hier niet zo veel voor. We zijn hier in Twente, hier is het gemoedelijk en het hangt er ook vanaf hoe je je opstelt. Je hebt het gemerkt, ik hou van lachen en grapjes maken. Humor helpt bij gespannen situaties. Een grapje haalt de druk van de ketel.’ Dennis hoopt een vaste baan als buschauffeur bij Syntus te krijgen, over een baan als machinist bij datzelfde bedrijf twijfelt hij: ‘Je zit er wel alleen, daar in die cabine… Ik weet het niet… Misschien een combifunctie, dat lijkt me wel wat.’
Gevraagd naar zijn leukste hobbyervaringen, moet hij even nadenken. Dan verschijnt een glimlach op zijn gezicht: ‘Een instructierit voor in de cabine van zo’n SLT, zo’n nieuwe Sprinter, dat was machtig mooi en ook heel gezellig.’

Aanvullende informatie

Drones – te kust en te keur

De detailhandel biedt drones aan in talloze prijsklassen en uitvoeringen. Van enkele tientjes tot duizenden euro’s. Zelfs Bart Smit, Bol.com en Wehkamp bieden drones aan. Experts raden potentiële kopers aan zich grondig te oriënteren op internet, want belangrijk is welke eisen aan deze apparaten en de al of niet ingebouwde camera’s gesteld worden.
Enkele informatieve websites die tips geven over de aanschaf:
Startpagina
Drones.nl
Drone kopen
All drone

Drones – de geschiedenis

Drones zijn van oorsprong een militaire vinding. De geschiedenis gaat terug tot in de Eerste Wereldoorlog toen voor het eerst onbemande vliegtuigen werden ingezet. In zekere zin bestaat de drone ook als modelvliegtuig dat op afstand bestuurd kan worden. Meer informatie over de geschiedenis van de drone op de website Historiën.

Drones – de regels in Nederland, België en Duitsland

Voor het vliegen met drones gelden in Nederland, net als bij radiografisch bestuurbare modelvliegtuigjes, wettelijke regels. Deze zijn te vinden op de website Wetten.nl.
De website Drones.nl geeft deze regels op een wat gemakkelijker te consumeren wijze weer. Interessant is ook het interview op NOS Radio 1 Journaal met Vincent Böhre van Privacy First.
Een rondje surfen over het internet leert dat insiders verwachten dat het aantal drones sterk zal groeien en dat het vliegen daarmee aan steeds strengere regels gebonden zal worden.
Over het vliegen met drones in België is ook informatie op Drones.nl te vinden.
Bij onze oosterburen gelden ook strenge regels. Zo is bijvoorbeeld een goede aansprakelijkheidsverzekering een van de opvallende voorwaarden. Meer informatie staat op de Duitstalige website Drohnen.de of op webpagina Mikrokopter.

Een greep uit de films van Dennis te Dorsthorst

Filmpje 1
Filmpje 2
Filmpje 3
Filmpje 4
Filmpje 5
Filmpje 6
Filmpje 7
De film die tijdens de NVBS-excursie is gemaakt over een treinstel dat van Mariënberg naar Geerdijk rijdt.