Zoekplaatjes

Hieronder de reacties op de zoekplaatjes uit het vorige nummer. Maar we beginnen met een aantal nieuwe oude foto’s waar de beheerders van de beeld­bank graag meer informatie over krijgen. Reacties, graag met het foto­nummer erbij, zijn welkom via nieuwsbrief@nvbs.com.

DIA-A01240. Een vierwagentreinstel mat.’46. De fotograaf is onbekend. Ook de datum en de locatie zijn onbekend. Wie weet meer?

DIA-A03744. Museumlocomotief NS 1010 tijdens een proefrit. De fotograaf is onbekend. Weet iemand waar en wanneer?

DIA-A03946. Loc NS 1221 met plan-E rijtuigen. De datum is 5 augustus 1979, de fotograaf is onbekend. Waar is deze foto gemaakt?

DIA-A02037. Deze foto werd gemaakt door Theo Lash. We zien een Hondekop-treinstel met een wonderlijke beschildering op de neus. Weet iemand meer over deze beschildering? En waar is de foto gemaakt?

DIA-A04807. Deze dia werd gemaakt door A. Libert. Een datum is niet bekend. Vrijwel zeker is de foto gemaakt in Avenhorn bij post T. Op de meeste foto’s van Avenhorn is echter maar één uitrijsein C1,2 voor de richting Hoorn te zien. Hier staat een apart sein C2 naast het linker spoor. Wie weet meer? Heeft het iets te maken met de spoorverdubbeling?

DIA-A08846. Een elektrisch bediend vertakkingsvoorsein. Ook deze dia werd gemaakt door A. Libert, maar waar en wanneer?

DIA-A03927. Een omgebouwde DE2 in de sneeuw, door een onbekende fotograaf. Waar en wanneer?

De vorige zoekplaatjes

DIA-A02944. Van deze dia is de maker onbekend. De foto werd gemaakt tijdens de afscheidsexcursie van de NVBS naar de WSM-lijnen op 16 december 1967. Op de vraag naar de locatie kwamen al snel reacties: het gaat om Westerlee, bij het tramstation De Lier. Het huis rechts in beeld bestaat nog steeds, zoals te zien op Streetview. Er is een stuk aangebouwd en de middelste schoorsteen heeft nog steeds dezelfde kap als in 1967. Het huis links op de foto is te zien in de door Ton Pruissen samengestelde film Westland Expres bij 4:14. Op de plek van de fotograaf en de filmer staat tegenwoordig een groot veilinggebouw. Voor een verslag van deze rit zie Op de Rails van april 1968. Met dank aan Willem-Jan Gieszen, Gerard van Vliet, Ton Stevenhagen, Chris Westerduin, Jan Heemstra en Edward Kuijper.

DIA-A11918. Weer een zoekplaatje van Henk Luijendijk. ICR-rijtuig NS 50 84 10-70 656-0 aan een losweg. Zowel de locatie als de datering zijn onbekend. Op deze foto kwamen reacties binnen die elkaar helaas tegenspreken: Chris Westerduin noemt het werkplaatsterrein van Haarlem, Ad Vijge denkt de voormalige losweg van Venlo te herkennen, terwijl een vriend van Leo van Engeland oppert dat het in Zwolle zou kunnen zijn tijdens een materieeltentoonstelling in september 1980.

TR-LTM-9335. Een foto van AEG van de elektrische tramlijn Heerlen – Sittard uit 1923. Op de foto staat Sittard, maar Sjef Janssen en Peter Gerbrands weten te melden dat de foto is gemaakt in de Hoofdstraat in Amstenrade. Peter woont in Amstenrade en maakte een foto vanaf de plek waar de fotograaf ongeveer stond. De gevelwand rechts is voor het overgrote deel vervangen door nieuwere bebouwing; links is nog wel wat van de oorspronkelijke bebouwing aanwezig. De foto komt volgens Sjef Janssen zeer waarschijnlijk uit een collectie foto’s die door AEG zijn gemaakt, de leverancier van de bovenleiding voor de tramlijn Sittard-Heerlen. Tijdens de spoorzoekexcursie naar de LTM op 7 en 21 oktober 2023 zijn de excursiegangers ook langs deze plek gekomen.

TR-SBM-0148. Zwart-witfoto van SBM-loc 19 met een reizigerstram in Cadzand. De foto is gemaakt in 1940. De vraag: is de persoon een marechaussee of een hoge militair? Uit de vele reacties werd duidelijk dat we hier een lid van de (Koninklijke) Marechaussee zien. Koninklijke tussen haakjes, want die aanduiding mocht tijdens de Duitse bezetting niet meer. De foto moet voor juli 1940 zijn gemaakt, want toen ging de marechaussee op last van de bezetter op in de politie. Zijn rangtekens zijn moeilijk te onderscheiden, maar het gaat om een marechaussee der 1e of 2e klasse (een lage rang). Vermoedelijk was hij belast met de grensbewaking aan de Nederlands-Belgische grens. Met dank aan Han van Lokhorst, Henk Albers, Henry vd Hoven, Sander Ruys, Marius Broos, Sjaak Ossebaar, Henk van Velden, Ton van Eijsden, Sjors van Dongen, Bernard Heijne, Ton van Mastrigt, Dick Tensen, Diederik R. Vels Heijn, Gert-Jan Hondelink, Guus Ferrée, Frank van der Vorm, Dirk Eveleens Maarse, Rob Jansen, Willem-Jan Gieszen, Piet Meijer, Frank Pennin en Siemon Spijk.

NEG236-461 en 464. De foto’s van Hans van Engelen, waarvan de negatieven in het bezit zijn van het NZH-museum in Haarlem, komen binnenkort in de NVBS-beeldbank. Van enkele foto’s zijn geen aantekeningen gevonden, zoals deze twee. De foto’s zijn waarschijnlijk gemaakt in augustus 1960. Er staat een ongewoon aantal trams op het Stationsplein en op de onderste foto staan veel passagiers te wachten. Heeft iemand enig idee wat er die dag aan de hand was? De vooraf­gaande foto’s werden gemaakt op de dag van het bloemencorso in Rijnsburg. Hans Klomp kwam in het archief van Twentsch dagblad Tubantia een bericht tegen over de demontage van een zware bom uit de Tweede Wereldoorlog op maandag 19 september 1960. Het stationsplein van Leiden werd toen ontruimd. Maar het lijkt ons onwaarschijnlijk dat de foto’s tijdens een dergelijke gebeurtenis zijn gemaakt.

NEG0290-0620. Een foto die J.C. de Jongh maakte op 16 september 1956. De locatie is niet duidelijk te herkennen en het is niet zeker dat de tram naar Noord­wijk gaat. Wie weet meer? Op deze vraag zijn geen reacties gekomen.

DIA-A05019. Deze dia werd in februari 1972 gemaakt door Theo Lash. De vraag: in welk station? Een mooi staaltje speurwerk werd verricht door Tim Boric. Hij mailt: “De architectonische ‘vormentaal’ van de erker en de deur ernaast kwamen me bekend voor. Naarden-Bussum heeft ook zulke erkers, maar daar vond ik deze situatie niet precies zo terug. Haarlem nog maar eens goed bekeken, en eureka! Je moet wel omhoog kijken, naar de eerste verdieping van het voormalige seinhuis (gebouw D op het middenperron). Op de houten verdieping zijn twee ruimten met gespiegelde indeling; de foto moet gemaakt zijn in de ruimte links. Van daaruit keek de fotograaf ’s nachts om kwart over vier uit over het donkere perron.” Ton Stevenhagen viel iets anders op aan deze foto: er hangt een kalender aan de muur met de maand februari en een jaartal dat gelezen kan worden als 1972. Maar dat was een schrikkeljaar, dus op de kalender zou een maand met 29 dagen te zien moeten zijn. Afgaande op de eerste dag op de kalender (een dinsdag) kan de foto alleen in 1977 zijn gemaakt. Ons valt verder nog op dat aan de muur een bekende foto hangt die Luud Albers in 1954 maakte van twee kruisende stoomtrams in Bergen.

Hans de Haan (fotoselectie), Nico Spilt (tekst)