Nieuws uit & over de NVBS

Van de redactie

Het meinummer van NVBS Actueel is een beetje op een reisspecial gaan lijken. Trams en stoomtreinen in België, bandentrams en tandradbanen in Frankrijk, smalspoorstoom in Sachsen. En meer. Maar ook de persoonlijke noot ontbreekt niet. Hoe was het om te werken als kelner op reisbureautreinen? Of wat komt er kijken bij het organiseren van een reis naar een schurkenstaat?

Verder natuurlijk nieuws over activiteiten van de NVBS, waaronder de aan­kondiging van een Flexreis naar München. Ook weer veel tips over interessante boeken en dvd’s die je kunt kopen of lenen. En uiteraard ontbreken de zoek­plaatjes en de rubriek “Toen en …” ook deze maand niet.

Derk Doeven is onlangs toegetreden tot het hoofdbestuur van de NVBS. In ver­band daarmee heeft hij andere activiteiten beëindigd, waaronder de technische ondersteuning van NVBS Actueel. Wij danken hem voor zijn medewerking.

Het volgende nummer verschijnt op 28 juni 2019. Bezoek in de tussentijd ook eens onze pagina op Facebook.

Nico Spilt

Komende activiteiten

Afdelingsbijeenkomsten

De NVBS telt zo’n twintig afdelingen, verspreid over het hele land. Deze organi­seren regelmatig bijeenkomsten over allerlei actuele en historische onderwerpen op het gebied van spoor- en tramwegen. Zie de agenda op de website.

Winkel en bibliotheek

Klik hier voor informatie over de winkel in Amersfoort. De webshop op internet is dag en nacht geopend. Winkel en webshop zijn alleen bestemd voor NVBS-leden.

Klik hier voor informatie over de bibliotheek in Amersfoort. De bibliotheek is ook toegankelijk voor niet-leden, maar zij kunnen alleen boeken inzien, niet lenen.

Van huis tot huis per spoor

Foto’s: Sjoerd Bekhof.

Zaterdag 4 mei 2019 presenteerden Erikjan Sachse en Hans Nahon in NVBS Centraal hun nieuwe boek Van huis tot huis per spoor, over het laadkistenvervoer bij NS. De derde auteur, Rene Nabbe, was niet aanwezig. Het boek verscheen bij uitgeverij Uquiliar en is opgenomen in de boekenreeks van de NVBS (nummer 51).

In een geanimeerde bijeenkomst vertelden de auteurs over de achtergronden van het laadkistenvervoer en over hun onderzoeksmethoden. Ook de moeilijkheden daarin en de vele toevalligheden kwamen daarin ruimschoots aan bod. De beamer liet het tijdens de voordracht van Hans Nahon geregeld afweten, maar dat maakte voor hem niet uit: hij wist het met veel humor op te lossen.

Kees van de Meene begon het samenzijn als vertegenwoordiger van de NVBS-boekencommissie. Na afloop van de voordrachten konden vragen gesteld worden en konden de aanwezigen hun in de winkel gekochte exemplaar door de auteurs laten signeren. De drie auteurs hebben met dit boek een uitstekend visitekaartje afgegeven. Hopelijk zullen ook andere aspecten van het goederenvervoer en de daarbij horende wagens door hen in volgende boeken worden beschreven.

Gerard de Graaf

Amsterdam–Brussel

Op zaterdag 18 mei 2019 presenteerde Cock Koelewijn zijn boek Amsterdam–Brussel, de historie van de Benelux-treinen.

Rond de 25 NVBS-ers kwamen bijeen in NVBS Centraal om naar Cock te luisteren. Hij presenteerde het resultaat van vijf jaar werk: 368 bladzijden met prachtig fotowerk, tabellen en oude documenten. Cock begon met te zeggen dat hij niet het hele boek ging behandelen. Stel je voor, een minuut per bladzijde… Wat Cock wel deed was ons deelgenoot maken van achtergronden rond het maken van zijn boek. Hoe hij als jochie uit Katwijk aan den Rijn al verslingerd raakte aan die prachtige Benelux-Hondekoppen. Hoe hij de directie van de NMBS aanschreef om vooroorlogs materiaal te vragen en dat bijna per kerende mail ontving. Maar ook hoe hij door hoog niveau bij NS gewoon naar het Utrechts archief verwezen werd.

Hij heeft verder een indrukwekkend aantal mensen bereid gevonden om foto’s beschikbaar te stellen, van gegevensverzamelaars materiaal gekregen en een mede-NVBS-er gevonden die van zo ongeveer alle Benelux-rijtuigen een foto had. En, verrassing, op de beeldbank van Rijkswaterstaat vond hij een foto van een Beneluxtrein op de Moerdijkbrug, met daarboven een Thalys-stel op de HSL-brug. Zo maar gratis in hoge resolutie te downloaden. Is ook niet zo gek, bedacht ik als oud-RWS-er. Die foto’s zijn gemaakt met belastinggeld, dus heb je ze al betaald.

Een NVBS-lid slaagde er tijdens de presentatie in om een ontbrekende tabel in het boek te vinden. En dus niet te vinden. Cock vertelde dat hij die tabel bewust niet had opgenomen. Een ander vroeg of hij na het maken van dit meesterwerk niet in een zwart gat valt. Dat bleek mee te vallen. En bijna unaniem was er bewondering voor het werk van Cock en het eindproduct.

Van Hondekop tot en met de V250, alles is aan bod gekomen. Ik heb er onderweg naar huis geboeid in zitten bladeren en lezen. Er zal vast nog een boekrecensie van verschijnen. Na afloop van de bijeenkomst vroeg Maikel Rörik mij deze impressie te schrijven. Dat heb ik met veel plezier gedaan. Ook ik ben, in Voorburg, opgegroeid met die Benelux-Hondekoppen en wat daarna kwam.

Gert Jan Binkhorst

Foto: Roos Bongers.

De officiële presentatie van het boek vond een week eerder plaats, op 11 mei 2019 bij de loods in Roosendaal waar het Benelux-stel van de Stichting Hondekop wordt gerestaureerd. Cock Koelewijn (rechts op de foto) overhandigde het eerste exemplaar aan Erik de Zwart.

Overdracht modelbaan Tatar Sunda

Foto: Roos Bongers.

Op zaterdag 18 mei 2019 werd de modelbaan Tatar Sunda officieel aan de NVBS overgedragen, in aanwezigheid van de cultureel attaché van de ambassade van Indonesië en de heer Widoyoko, voorzitter van de zustervereniging van de NVBS en tevens lid van de NVBS.

Wisselexpositie

In een van de vitrines in NVBS Centraal is weer een nieuwe wisselexpositie ingericht. Ton Stevenhagen laat hierin objecten uit zijn collectie zien.

Spoor, tram en bus in Luxemburg

Door het fraaie Luxemburgse land slingert in totaal rond de 250 km spoor. Velen zullen Luxemburg kennen als vakantieland en weten hoe schilderachtig en rustiek het land is. Het land heeft ook een boeiend, maar overzichtelijk spoorweg­verleden. Voor meer hierover zie www.rail.lu.

De afwisseling kunt u in deze vitrine terugvinden: de moderne CFL, oude en nieuwe tram, industrie, smalspoor, toerisme en musea.

Korte historie

De eerste spoorlijnen liepen vanuit Luxemburg stad naar Arlon en Thionville. Deze werden in 160 jaar geleden in 1859 geopend en behoorden tot de Compagnie Guillaume-Luxembourg. Het net werd al snel uitgebreid met lijnen vanuit Luxemburg naar Wasserbillig (1861) en Gouvy (1867). Door de Compagnie Prince Henri werd de lijn van Esch sur Alzette via Pétange en Ettelbruck naar Wasser­billig aangelegd. Hiervan werden de deeltrajecten Pétange – Ettelbruck en Vianden – Wasserbillig al in de jaren zestig gesloten. In 1964 reed de laatste CFL-stoomlocomotief. Diesellocs en motorwagens namen de dienst over en nu is op een enkel goederentraject na het gehele net geëlektrificeerd met 25kV / 50 Hz.

Smalspoor

Luxemburg heeft zeven smalspoorlijnen met personenverkeer gekend; deze zijn aangelegd door vier verschillende maatschappijen. In 1955 sloot de laatste van deze lijnen. In de volksmond hadden deze lijntjes sprekende bijnamen als Charly en Jängeli. De wandel- en fietsliefhebber zal verbaasd zijn hoeveel van de lang geleden gesloten normaal- en spoorlijnen tracés herkenbaar zijn als fiets- of wandelpad. Ook menig vroegere haltegebouw is nog terug te vinden.

Tram en bus

Luxemburg stad: de paardentram startte in 1875, de eerste elektrische tram reed in 1908. In 1965 was het voorbij met de tram, maar eind 2017 maakte de tram haar come back. De lijn Kirchberg – Limpertsberg wordt nu bereden door Urbos-trams gebouwd door CAF. Esch sur Alzette kende van 1927 – 1956 de Tramways Intercommunaux du Canton d’Esch (TICE). De lijn van Rodange grens tot Rumelange / Dudelange en het lokale net van Esch had een  lengte van 54 km.

Industrie

Het zuidelijke deel van het land tegen de Franse grens kende veel aansluitingen en mijnspoorlijntjes. Deze passeerden soms de grens en sloten aan op het SNCF-net. De mijnen zijn inmiddels gesloten, maar rondom Esch sur Alzette stuit u rond de hoogovens nog op industrieel spoor. De diesellocs hier zijn inmiddels opgegaan in de CFL.

Interessante musea

Fond de Gras – Minett Park (bij Pétange), museumlijnen van Train 1900 en de Minièresbunn. Rumelange – Nationales Eisengrubenmuseum. Esch sur Alzette – Entente Mine Cockerill Centre Ellergrund. Martelange – Musée de l’Ardoise de Haut. Luxemburg-stad – Straßenbahn- und Busmuseum der Stadt Luxemburg.

Mobiliteit in Luxemburg

Aan de automaat of bij de buschauffeur koopt u een Kurzzeit-biljet (2 uur geldig) voor 2 euro en een dagkaart voor 4 euro,  goed voor alle treinen, trams en bussen. Na 1 maart 2020 wordt het vervoer zelfs gratis.

Spoorgroep Luxemburg

De Spoorgroep Luxemburg is een vereniging van ongeveer 125 leden, allen geïnteresseerd in het spoor-, tram- en busvervoer in Luxemburg. Vier keer per jaar brengen wij een periodiek uit, deels in kleur, met actueel nieuws, historische artikelen en een modelbouwhoek. Drie keer per jaar is er een foto- en film­bijeenkomst ergens in het land. Ook proberen wij regelmatig in Luxemburg zelf een excursie te organiseren. Als zich de mogelijkheid voordoet proberen wij tegen een aantrekkelijke prijs Luxemburgse boeken aan te bieden. De leden­bijdrage bedraagt 18 euro per jaar (2019). Meer informatie op www.spoorgroepluxemburg.nl.

Ton Stevenhagen, ton.stevenhagen@gmail.com

Spoor, tram en bus in Luxemburg door Ton Stevenhagen. Foto: Janny Bonkenburg.

Fotorondzending 629

Eind mei is een nieuwe fotorondzending, alweer nummer 629, in circulatie gebracht. Dit is de laatste voor de zomervakantie: de volgende worden zoals gebruikelijk vanaf eind augustus verzonden.

Op spoorweggebied bevat deze zending foto’s van NS, de Rhätische Bahn en Luxemburg. Trams komen aan bod in Amsterdam, Sofia en de Duitse deelstaat Saksen. Een fraaie serie van elektrische smalspoortrams in Nederland mag niet onvermeld blijven. Museumbedrijven worden ook niet vergeten: deze keer aandacht aan de Limburgse ZLSM.

Trein 7254 met DE2 165 pendelt tussen Enschede en Zutphen en bevindt zich op de foto te Laren-Almen te midden van een paarse bloemenpracht en een bordes­sein. Rob Freriks heeft deze foto op 13 juli 1986 gemaakt.

In Amsterdam werd medio vorig jaar de Noord-Zuid metrolijn geopend. Dit had grote consequenties voor het openbaar vervoer boven de grond: zo werden de tramlijnen 9, 10 en 16 opgeheven. In deze fotorondzending wordt aandacht geschonken aan deze drie lijnen met op deze foto lijn 16 die zojuist de Heineken Brouwerij is gepasseerd. Een drieassig stel bestaande uit 935 en 995 is op 20 april 1970 door Karel Hoorn op foto vastgelegd.

Wat er op spoorweggebied na de Tweede Wereldoorlog tot nu in Luxemburg te beleven viel is onderwerp van een serie over de CFL. Op deze recente foto, genomen op het Gare Centrale van de Luxemburgse hoofdstad, staat dubbel­deks­treinstel 2214 klaar voor vertrek. Deze foto is van 15 augustus 2018 en is gemaakt door Ciril van Hattum.

Zeven steden in Saksen hebben momenteel een trambedrijf. Eén daarvan is Leipzig. De tram van lijn 1 op deze foto is net vertrokken van de halte Haupt­bahnhof. Motorwagen 2109, een opgeknapte Tatra model T4D trekt een motorwagen met de pantograaf omlaag en een moderne vierassige aanhang­wagen. Je kunt je afvragen wat intenser blauw is: de lucht of het blauw van de tram. Leipzig Hbf is een immens groot station, misschien wel het grootste van Europa. De foto is gedateerd 16 april 2014 en is genomen door Hans de Haan.

Ciril van Hattum, beheerder fotorondzendingen

Nog even dit

Meer nieuws en korte berichten.

[printfriendly]

Het volgende nummer

NVBS Actueel verschijnt op de vierde vrijdag van de maand. Voor het volgende nummer is dat 28 juni 2019.

Artikelen ontvangen wij graag uiter­lijk een week van tevoren. Korte berichten kun je tot vlak voor ver­schij­nen doorgeven.

Mail de redactie.

Aanmelden, afmelden, wijzigen

Wie zich aanmeldt voor NVBS Actueel, krijgt automatisch een mail zodra er een nieuw nummer is verschenen. Om je aan te melden gebruik je deze link.

Wil je NVBS Actueel niet meer ontvangen, dan kun je je afmelden via de link die je onderaan elke mail aantreft. Hierna ontvang je geen mails meer van ons.

Wil je je mailadres wijzigen? Meld je dan af zoals hiervoor beschreven. Daarna meld je je weer aan met je nieuwe mailadres.

Op de Rails, mei 2019

NVBS-leden hebben het meinummer van Op de Rails ontvangen.

Uit de inhoud:

  • Maar komt! Komt, heerlijke spoorwegen! – door Paul van den Boorn
  • 180 jaar spoorwegen in Neder­land – door Guus Veenendaal
  • Eerste bezoek aan DDR-trams in 1967 – door Maurits van Witsen
  • Spoorwegen en tramstraten – door Rob de Vries

Verder zoals altijd veel nieuws over tram en spoor in binnen- en buitenland, en natuurlijk over de NVBS zelf.

Blad niet ontvangen? Mail naar ledenadministratie@nvbs.com.

Lees meer over Op de Rails.

Over de NVBS

De Nederlandse Vereniging van Belangstellenden in het Spoor- en tramwegwezen (NVBS) is opgericht in 1931 en telt zo’n 4500 leden. Veel hiervan zijn lid vanwege het mooie blad Op de Rails dat ze elke maand in huis krijgen. En terecht.

Maar de NVBS is veel meer: de NVBS is een actieve vrijwillers­organisatie. Door het hele land bevinden zich afdelingen die bijeen­komsten en andere activiteiten organiseren. Ook is er een afdeling modelbouw. Bijna elke avond is er ergens in Nederland wel een bijeenkomst. Ook niet-leden zijn hier welkom om eens kennis te maken met de NVBS.

In Amersfoort, vlak naast de hoofd­ingang van het station, is NVBS Centraal gehuis­vest. Hier bevinden zich de winkel, de bibliotheek en het grote archief van de NVBS. Deze staan in dienst van de NVBS-leden. Ook in Amersfoort worden bijeen­komsten georgani­seerd, zoals de jaarlijkse railquiz.

Verder organiseert de NVBS regel­matig railreizen en excursies. Een oud maar nog steeds springlevend instituut zijn de fotorondzendingen.

Kortom: te veel om op te noemen, en dat doen we dus ook niet. Je leest alles over de voordelen van het lidmaatschap van de NVBS op www.nvbs.com/lidmaatschap.

Contact met de NVBS

Binnen de NVBS zijn veel mail­adressen in gebruik. Heb je een vraag of opmerking en weet je niet waar je die naartoe moet sturen? Mail dan naar info@nvbs.com.

De NVBS zit ook op Facebook.

Hoofdbestuur zoekt penningmeester

Het Hoofdbestuur wil graag op korte termijn in contact komen met geïnteres­seerden voor de rol van penningmeester.

De penningmeester is lid van het Hoofdbestuur en is daarmee in de gelegenheid om in een collegiaal bestuur mee vorm te geven aan de goede gang van zaken en ont­wikkeling van de NVBS op korte en lange termijn.

De penning­meester is specifiek verantwoordelijk voor de betalingen van de vereniging, de inning van contributies, het ver­zorgen van de financiële administratie van de vereniging en voor de verslaglegging daarvan voor de algemene leden­vergadering. Bovendien is de penningmeester samen met de leden­administrateur verant­woorde­lijk voor de leden­administratie.

De penningmeester heeft op ver­schillende plaatsen in de organisatie regelmatige contacten, die een aantrekkelijk aspect van deze functie vormen.

Competenties

Bestuursleden beschikken bij voor­keur over de volgende competenties:

  • bestuurlijke ervaring;
  • beschouwend en beleidsmatig, maar ook praktisch kunnen denken en handelen;
  • gevoel voor de mogelijkheden maar ook de beperkingen die een organisatie die uit vrij­willigers bestaat met zich meebrengt;
  • kennis van en affiniteit met de NVBS-organisatie;
  • vermogen om in teamverband te kunnen samenwerken;
  • goede communicatieve eigen­schappen;
  • flexibiliteit;
  • in aanvulling hierop geldt voor de penningmeester kennis van en ervaring met administratieve systemen van verenigingen, alsmede van systemen voor ledenadministratie.

Tijdsbeslag

Hoeveel tijd het bestuurswerk kost hangt natuurlijk af van jouw inzet, maar reken op gemiddeld minstens een halve dag per week. Eenmaal per maand vindt een bestuurs­vergadering in Amersfoort plaats. Reiskosten voor het bijwonen van vergaderingen worden vergoed.

Bestuursleden worden door de algemene ledenvergadering benoemd. Vooraf­gaand aan de benoeming is een inwerkperiode als aspirant-bestuurslid gepland. De zittingstermijn is in principe vier jaar met de mogelijkheid tot verlenging met nog eens vier jaar.

Belangstelling?

Voor meer informatie kun je contact opnemen met het hoofdbestuur via een e-mail naar secretariaat@nvbs.com. Wil je direct je interesse kenbaar maken, stuur ons dan ook je cv en een korte motivatie.