Een verwendag voor de spoorwegfotograaf
Fotorit met stoomloc E2 1040 op de Miljoenenlijn
Paul van Baarle nam op 7 januari 2023 deel aan een fotorit met stoomloc E2 1040 bij de Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij (ZLSM). Een foto-impressie met meer dan alleen stoom.
De Zweedse stoomloc E2 1040 van de ZLSM is aan een grote revisie toe en de Kerst Expres in december 2022 – januari 2023 betrof de laatste reguliere inzet van deze locomotief. In het komende seizoen zal de E2 1040 hooguit sporadisch nog op de baan komen.
Om de E2 1040 nog eens extra in het zonnetje te zetten werd de loc op 7 januari 2023 voor een fotogoederentrein ingezet voorafgaand en na de reguliere Kerst Expres. Tussentijds nam de NS 2215 de honneurs voor de fotografen waar met een volledig historisch correcte goederentrein uit de jaren 70. Van deze dag volgt hier een foto-impressie met een kleine selectie van de vele interessante motieven die de deelnemende fotografen voorgeschoteld kregen.
De voorbereidingen
Op de avond voorafgaand aan de fotorit worden in het seinhuis Post I te Simpelveld de laatste administratieve voorbereidingen getroffen.
Aan een fotorit gaat veel voorbereiding vooraf. De veiligheidsvoorschriften en hoe die toe te passen staan bovenaan de voorbereidingslijst. Verder moet de dienstregeling met alle fotostops kloppen en niet de reguliere treinen op die dag in de weg zitten. Aan de grondeigenaren langs de spoorlijn werd vooraf toestemming gevraagd om hun land eenmalig te mogen betreden. Extra personeel – allemaal vrijwilligers – was nodig waarbij de eersten al om 03:15 uur in de werkplaats ‘mochten’ beginnen.
Of er voldoende belangstelling is voor een fotorit is geen zekerheidje voor een organisator. Als wervende tekst werd in de aankondiging vermeld dat de deelnemers de gehele dag in een goederenwagen vervoerd zouden worden. Dat vooruitzicht was blijkbaar zo aantrekkelijk dat alle 25 beschikbare tickets binnen enkele dagen waren uitverkocht.
Heen en weer naar Schin op Geul
Na een eerste fotosessie langs het perron in Simpelveld werd voor dag en dauw naar Schin op Geul gereden.
In de ochtendschemering staat de Zweedse E2 1040 in Schin op Geul met een flinke sleep goederenwagens gereed voor vertrek richting Simpelveld.
Deze stoomloc werd in 1910 door Nydgvist & Holm aan de Zweedse Staatsspoorwegen (SJ) geleverd en later voorzien van een extra loopas met bijbehorende aanpassingen aan het frame, ketel etc. In 1998 werd de locomotief aangekocht door de ZLSM.
Het eerste schijnvertrek vond plaats net buiten Schin op Geul. Langzaam aan werd het lichter.
Na nog enkele fotostops waarbij de bewolking steeds dunner werd, brak dan toch de zon door.
En als dan de zon doorbreekt dan kan het terugzetten van de goederentrein voor een nieuw schijnvertrek niet snel genoeg plaatsvinden.
Ter hoogte van de Biesbergerweg tussen Wijlre en Eys valt dan alles op zijn plaats voor de fotografen met een donkere wolkenlucht op de achtergrond, een fraaie witte stoompluim boven de loc en dat in een zonovergoten Limburgs winterlandschap. Ochtendmissie geslaagd.
Na nog een volgende fotostop vlak voor Simpelveld keerde de E2 1040 terug naar de werkplaats om daarna tussen 11:00 en 15:00 uur met de Kerst Expres te pendelen tussen Simpelveld en Schin op Geul. Tussentijds nam de NS 2215 de honneurs voor de fotografen waar.
Heen en weer richting Vetschau, Duitsland
De NS 2215 werd in 1955 door Allan geleverd en vier jaar later al voorzien van een derde frontsein vereist door de Duitse wetgeving op grensbaanvakken. De 2215 reed kortstondig nog voor Lovers Rail in de reizigersdienst tussen Amsterdam en IJmuiden en ging in 1999 buiten dienst. De locomotief werd in 2002 in de collectie van het Spoorwegmuseum opgenomen en in 2020 als bruikleen afgestaan aan de ZLSM.
De NS 2215 met aan de haak een ketelwagen en drie schuifwandwagens vertrekt richting Vetschau, Duitsland ter hoogte van het bordessein in Simpelveld.
Uiteraard werd op de lijn naar Vetschau een fotostop gehouden bij het voorsein van Simpelveld, De Amerikaan. Dit voorsein naar Amerikaans ontwerp wordt niet met een trekdraad bediend, maar werkt op batterijen en is een overblijfsel van het eerste automatisch blokstelsel uit de jaren 30.
Met alle storm en regen in de week voorafgaand aan de fotorit leek het erop dat de fotodag ook in het water zou vallen. De NS 2215 reed hier weliswaar door het water maar dan als spiegeling in een lekker zonnetje.
Ter hoogte van de Rischerkuijlerweg op de lijn naar Vetschau is een fraai zijaanzicht mogelijk met achter de locomotief ketelwagen 545564-34 uit 1964. Het Limburgse Solvay Chemie gebruikte de ketelwagen voor het vervoer van chloor en door de langgerekte vorm kreeg dit type ketelwagen de bijnaam “sigaar”.
Met het sluitlicht op de goederentrein sluiten we de uitstap richting Vetschau af en keren we terug naar Simpelveld.
Heen en weer naar Kerkrade
Terug in Simpelveld was NS 639 druk in de weer met de samenstelling van de goederentrein later op de dag. De locomotief werd gebouwd door het Schotse Dick Kerr Works in 1957 en is door de ZLSM weer in de oorspronkelijke groene kleur teruggebracht. Fraai in de zon staat rechts het seinhuis Post I waarvan het interieur te zien is op de eerste foto van dit artikel.
Het excursiegezelschap bereed vervolgens vanuit Simpelveld de lijn naar Kerkrade met onder andere een fotostop ter hoogte van Vrusschenhusken.
Tijdens de fotorit werd het personeel op de 2215 vriendelijk maar duidelijk door de excursieleider geïnstrueerd waar de goederentrein exact neer te zetten. “Nog twee loclengtes naar voren …., nog een halve loclengte …., stop!” kreeg ook deze machinist regelmatig te horen.
Voor de kritische fotografen zal het in de toekomst waarschijnlijk moeilijker worden om foto’s te maken op het traject naar Kerkrade, omdat de provincie Limburg een nieuw fietspad (onderdeel van de Parkstadroute) deels langs het spoor wil aanleggen.
Bedreigender voor de ambities van de ZLSM zijn echter de plannen van ProRail om de aansluiting van de ZLSM op het hoofdspoorwegnet in Kerkrade te verwijderen ondanks protesten van vele partijen.
Nog een keer heen en weer, maar nu tot Wijlre
Rond 15:00 uur had stoomloc E2 1040 zijn diensten voor de Kerst Expres erop zitten en kwam weer beschikbaar voor de fotorit. Met de NS 2215 voorop en de E2 1040 achterop de goederentrein werd snel koers gezet naar Wijlre om daar nog van het late zonlicht te profiteren.
Bij het voorsein van Wijlre trekt de NS 2215 de rijk gemêleerde goederentrein richting het station. De voorseinarm is hier ter verbetering van de zichtbaarheid half wit en half rood.
En niet veel later – maar als een eeuwigheid ervaren door de fotografen met het langzaam tanende zonlicht – trekt de E2 1040 de goederentrein uit Wijlre richting Simpelveld.
Ondanks het invallen van de schemering mocht het prachtige Limburgse heuvellandschap bij Eys uiteraard niet ontbreken als fotomotief.
Kort na zonsondergang nadert de E2 1040 met goederentrein de Zwartebrugweg in Eys waar de lucht aan een sprookjesachtige sfeer bijdroeg.
Voor de laatste keer passeert de Zweedse dame de fotografen in het inmiddels donkere Simpelveld – adieu E2 1040!
Nadat de laatste goederentrein van de dag is gepasseerd kon ook de seinhuiswachter – in historisch verantwoorde kleding – van Post II te Simpelveld even de benen strekken. De seinhuizen in Simpelveld met alle bijbehorende apparatuur staan overigens te boek als rijksmonument.
De NS 2215 kwam niet veel later ook Simpelveld binnenrijden en werd daarna nog ingezet voor een gezelschapsrit met onder andere het Wagon Lits rijtuig.
Een perfect georganiseerde fotodag op de Miljoenenlijn kwam daarmee ten einde en dank aan alle vrijwilligers van de ZSLM die dit mogelijk hebben gemaakt.
Stoomontwikkelingen en inzet op de Miljoenenlijn in 2023
Zoals eerder geschreven zal de Zweedse E2 1040 nog maar sporadisch worden ingezet en aan het einde van het jaar buiten dienst gaan. Wat zal er dan wel voor stoom op de Miljoenenlijn rijden? In het voor- en naseizoen zal stoomlocomotief “Bonne” van Hoogovens Stoom IJmuiden (HSIJ) worden ingezet waarvoor een bijzondere bruikleenovereenkomst met de ZLSM is afgesloten. Bonne arriveerde op 18 januari per dieplader in Simpelveld en zal in ieder geval tot 1 januari 2024 daar beschikbaar zijn. De inzet van Bonne op het terrein van Tata Steel is tot nader bericht niet mogelijk en door de samenwerking met de ZLSM blijven zowel de stoomloc als het HSIJ-personeel actief.
In de ZLSM-werkplaats wordt ondertussen hard gewerkt aan de in bruikleen verkregen Duitse 52 532. Op de website van de ZLSM zijn regelmatig updates over de revisie te lezen. Als de revisie voorspoedig blijft verlopen zal deze stoomlocomotief in het hoogseizoen de reizigerstreinen gaan rijden.
De ZLSM-werkplaats blijft het daarna druk houden met – zoals het er nu naar uitziet – de geplande opknapbeurten van de 50 3666 en de Zweedse B 1289; pas als dat allemaal achter de rug is zal de E2 1040 weer aan de beurt komen.
Tekst en foto’s door Paul van Baarle
| [printfriendly] |
Miljoenenlijn en de ZLSMDe spoorlijn van Schaesberg (nu: Landgraaf) naar Simpelveld werd tussen 1925 en 1934 aangelegd om de Limburgse kolenmijnen te ontsluiten. Vanwege de hoge kosten van ongeveer een miljoen gulden per kilometer kreeg de verbinding al snel de bijnaam “Miljoenenlijn”. In Schaesberg sloot de Miljoenenlijn aan op de spoorverbinding Sittard – Herzogenrath en in Simpelveld op de spoorverbinding Maastricht – Aken. Na het beëindigen van het reguliere personenvervoer tussen Kerkrade en Simpelveld in 1988 en tussen Maastricht en Aken in 1992 startte de Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij een toeristische treindienst onder de naam Miljoenenlijn in 1995.  Het huidige traject van de ZLSM met de hoofdlijn Schin op Geul – Simpelveld – Kerkrade en de zijlijn Simpelveld – Vetschau, Duitsland. Bron: Wikipedia. De Miljoenenlijn is de enige museumlijn in Nederland met een volledig functionerend klassiek seinstelsel, zoals dat eerder bij de Nederlandse Spoorwegen werd gebruikt. Het treinverkeer wordt geregeld vanuit vier seinhuizen waarvan drie in Simpelveld (Post T van de treindienstleider in het stationsgebouw en de Posten I en II langs het emplacement) en een in Wijlre. De Werkgroep Seinwezen van de ZLSM houdt zich bezig met de bediening en onderhoud ervan. In 2021 werd de klassieke beveiliging verder uitgebreid met het bordessein in Simpelveld en voorseinpaal ‘De Amerikaan’ langs de spoorlijn naar Vetschau. Deelname aan de Seinwezendag – die bijna elk jaar wordt georganiseerd door de werkgroep – is een aanrader. Voor uitgebreide informatie over de Miljoenenlijn, de ZSLM en de aanwezige klassieke beveiliging wordt verwezen naar de links hieronder. Handige linksMiljoenenlijn – website met dienstregeling, evenementen, tickets, historie, nieuws uit de werkplaats, etc Fotogroep toeristische Miljoenenlijn op Facebook Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij op Wikipedia De Nederlandse Museummaterieel Database (NMMD) met de voertuigen van de Miljoenenlijn (ZLSM) Klassieke beveiliging – informatie over onder andere het station Simpelveld met een folder van de ZLSM werkgroep Seinwezen. Eerder verschenen in NVBS ActueelVan rode diesel naar ‘Roter Brummer’ in Wijlre – Toen en …, oktober 2017 Van Schaesberg naar Landgraaf – Toen en …, september 2018 Amerikaans sein voor de ZLSM – Nog even dit, augustus 2021 |