Een leuke maar lastige quiz

Railquiz 2023: oplossingen en uitslag

De Railquiz 2023, gepubliceerd in het julinummer van NVBS Actueel, heeft 14 inzendingen opgeleverd, aanzienlijk minder dan bij de Railquiz 2021 het geval was. Maar die had dan ook een lagere moeilijkheidsgraad, en vond bovendien in coronatijd plaats, waarin iedereen noodgedwongen meer thuis zat en dus meer tijd had om zich met quizzen bezig te houden… De inzendingen in 2023 waren dan weer wel afkomstig uit drie verschillende landen!

Opvallend is dat het aantal gemaakte fouten (gemist of foutief antwoord) zeer uiteenlopend is: van de 55 opgaven werden er NUL (!) tot 33 (!) foutief beantwoord. Ook is opmerkelijk dat 4 van de 14 inzendingen op de laatste dag van de inzendtermijn binnenkwamen, waarvan eentje zelfs op het allerlaatste moment: 30 september om 23:59 uur. Dit voorkwam nog net dat we naar analogie van de regel “treinen die na middernacht rijden worden beschouwd de laatste treinen van de verstreken dag te zijn” de inzendtermijn zouden moeten verlengen naar 4 uur ‘s morgens…

De jury is coulant geweest bij het beoordelen van de antwoorden. In het algemeen is een antwoord goed gerekend als voldoende duidelijk was gemaakt waar de betreffende situatie te vinden was, en spelfouten zijn ook niet fout gerekend (bijv. bij situatie #38: Appelhofplatz, Appelhoffplatz of Apfelhofplatz i.p.v. het juiste Appellhofplatz). En als bijvoorbeeld in plaats van ‘centrum’ een of meer staatnamen werden genoemd (of andersom), dan vond de jury dat ook prima.

In afwijking van wat in de spelregels was aangekondigd is afgezien van het systeem waarbij per opgave 1 of 2 punten konden worden gescoord. Het bleek voldoende een antwoord simpelweg goed dan wel fout te rekenen, waarbij dan uiteraard degene met het geringste aantal fouten bovenaan in het klassement eindigt.

Een antwoord kon op twee manieren foutief zijn: (a) als er niets was ingevuld, en (b) als er een foutieve stad of regio was vermeld. In het laatste geval was er soms sprake van een gokje, zoals sommige inzenders er ook bij schreven. Enkele ‘gokjes’ waren echter tamelijk bizar: Ameland Hbf, en Rennese binnenhaven (bedoeld werd Renesse?); hier was duidelijk sprake van fantasie-antwoorden.

Enkele hoofdbrekens

Wat de opgaven betreft, daar zaten er (bewust) enkele tussen die voor wat hoofdbrekens zorgden, maar er waren ook relatief eenvoudige. Zo zal niemand veel moeite hebben gehad met het Amsterdamse Leidseplein (#14) of het Rotterdamse Hofplein (#16). Merkwaardig genoeg is de situatie bij Utrecht Centraal (#29) blijkbaar nog niet zo ingeburgerd, want die werd niet door iedereen herkend. En ook de toch typische lijnenloop in Zoetermeer (#26) liet vaker dan verwacht geen belletje rinkelen.

Verder bleken de ‘instinkers’ Groningen (#12) en Limburg (#32) voor een aantal deelnemers een on­over­komelijke hindernis; niet iedereen realiseerde zich blijkbaar dat het bij deze quiz niet alleen om tramlijnen ging! Voor opgave #32 (Limburg) werden maar liefst vier verschillende foutieve antwoorden gegeven: Brussel, Frankfurt, Oslo en Zürich.

Opvallende foutieve (en soms merkwaardige) antwoorden waren:
#12: Napels i.p.v. Groningen
#15: Nantes i.p.v. Boedapest
#26: Madrid en Moskou i.p.v. Zoetermeer
#28: Brno i.p.v. Sydney
#29: München i.p.v. Utrecht
#31: Milaan i.p.v. Boston
#32: Brussel, Frankfurt, Oslo en Zürich i.p.v. Limburg
#35: Rostock i.p.v. Berlijn
#37: München en Wenen i.p.v. Barcelona
#46: Wroclaw i.p.v. Milaan
#47: San Francisco i.p.v. New York
#50: Charleroi i.p.v. Glasgow
#52: Wroclaw i.p.v. Singapore
#53: Turijn i.p.v. Helsinki

De quiz was overigens zodanig opgezet dat iedere situatie voldoende aan­knopings­punten bevatte om de locatie te kunnen achterhalen. In een aantal gevallen was er sprake van een specifieke en daardoor goed herkenbare sporensituatie en/of lijnenloop, zoals bijvoorbeeld in Praag (#4), Zoetermeer (#26), Sydney (#28), Chicago (#36), en Glasgow (#50). Merkwaardig is dat de vrij unieke lijnvoering met dubbele lijnnummers in Singapore (#52) door meer dan de helft van de deelnemers niet werd herkend (al werd daar in december 2020 nog in Op de Rails melding van gemaakt in het artikel ‘Nummers en letters, kleuren en namen’).

Verder waren de situaties waar zowel genummerde als ‘geletterde’ lijnen voor­kwamen ook ingeschat als ‘niet zo moeilijk’ (en dat bleek redelijk te kloppen): Lille (#3), Berlijn (#5, met het intrigerende ‘FEX’), Kopenhagen (#6), New York (#7, met de Times Square shuttle, lijn S), Parijs (#10), en Mexico City (#34, misschien iets minder bekend?).

Weer andere situaties lieten een nogal grillige lijnenloop zien, en waren wellicht daardoor juist goed te vinden: Buenos Aires (#11), Bordeaux (#23), de Berlijnse U-Bahn (#24), en Madrid (#49). Vermoedelijk lastiger waren de meer in­ge­wik­kelde situaties, zoals die in Helsinki (#53) en Zürich (#54).

Ook de opgaven waarin geen nummers of letters maar alleen gekleurde lijnen voorkwamen leken misschien wat pittiger, maar bleken in de praktijk goed te doen; dit betrof Londen (#13, een stukje van de overbekende Tube Map), Manchester (#21, met de nieuwe Second City Crossing), Boston (#31, met de karakteristieke ruit), Chicago (#36, met de beroemde Loop) en Glasgow (#50, met het uit één lijn bestaande metro-“net”).

Hetzelfde zal wel gelden voor situaties waarop zeer hoge en/of afwijkende lijnnummers voorkwamen: de Brusselse RER/GEN (#33), Barcelona (#37), nogmaals Brussel (#42), en Melbourne (#48). Viel het u overigens ook op dat twee situaties geheel gelijkvormig waren? Kijk nog eens naar de nummers #1 (Antwerpen) en #41 (Göteborg)!

Reacties van inzenders

De meeste inzenders schreven bij hun oplossing ook nog wat commentaar (gelukkig vrijwel allemaal positief), en dat willen wij u niet onthouden:

• Hier mijn oplossing voor de Railquiz 2023 uit NVBS Actueel. Helaas toch 3 grijze vlekken.
• Dear colleagues in the Netherlands, Thank you very much for the exciting “Railquiz”. I am really looking forward to the solution of the missing numbers 🙂 Best regards from Switzerland.
• Beste railquiz, vele uren heb ik aan de puzzel gewerkt, met heel veel plezier. Het boek transit maps of the world en urbanrail.net waren mijn voornaamste bronnen. Op 6 na heb ik ze allemaal kunnen vinden, dus hierbij mijn oplossing. Dank je wel voor het samenstellen!
• Een heel leuke puzzel, die me veel tijd heeft gekost. En nog zijn er 10 plaatjes waarbij ik geen antwoord kon vinden, ondanks graven in mijn geheugen en de hulp van Mark Ovenden en Robert Schwandl. Ik ben heel benieuwd wat die antwoorden zijn!
• Bedankt voor de interessante Railquiz. Een uitstekend idee!! Helaas heb ik slechts 23 van de 55 punten gevonden. Natuurlijk ben ik benieuwd naar de uitslag.
• Bij deze lever ik graag mijn railquiz in. Ik vond het een heel leuke uitdaging om de railnetten op te zoeken. Je komt nog eens ergens 🙂 Helaas zijn er een paar die ik niet gevonden heb – en waarschijnlijk ook niet meer ga vinden. Om te voorkomen dat ik tot eind september me loop te verbijten en te veel tijd spendeer, is mijn inzending daarom helaas incompleet. Misschien kom ik toevallig nog eentje tegen, dan zend ik een aangevulde inzending na. Dank voor het opzetten van deze railquiz; en alvast plezier en succes met nakijken!
• Ik heb met veel plezier aan de railquiz deelgenomen. Hierbij mijn ant­woor­den.
• Bijgaand de volledige lijst met alle 55 oplossingen van alle situaties gegeven in de Railquiz 2023. Ondanks een vrij grote kennis die ik dacht te hebben, heeft deze puzzel mij toch wel wat bloed, zweet en tranen opgeleverd 😉. Maar wel een zeer leuke uitdaging (dank hiervoor)!
• Wat een intrigerende puzzel. Ik heb er veel plezier aan beleefd deze zomer, de ontbrekende puzzelstukjes bleven maar kriebelen. Uiteindelijk heb ik er een paar moeten gokken en één heb ik echt geen idee. Ik ben heel benieuwd hoever ik gekomen ben.
• Hierbij mijn oplossing voor deze leuke quiz.
• Mijn complimenten voor deze leuke maar lastige quiz! Hierbij mijn ant­woor­den.

Ook was er één kritische reactie:

“Het was zeker niet gemakkelijk. Twee opmerkingen: het zou fijn zijn geweest om aan de voorkant te weten dat
– een stad of gebied maximaal bijv. 2 keer zou kunnen voorkomen;
– bepaalde landen bewust uitgesloten waren (ik heb namelijk geen over­een­komsten kunnen vinden in Rusland of Oekraïne).”

Hierbij kan het volgende worden opgemerkt:

a. In de spelregels stond wel degelijk “Sommige steden komen meer dan één keer voor”, waarbij overigens in het midden werd gelaten hoeveel keer precies. Naast zes steden die twee keer voorkwamen waren er twee (Brussel en Berlijn) die drie keer voorkwamen.

b. Inderdaad was afgezien van het opnemen van Russische netwerken. In een eerdere versie van de quiz kwamen zowel Moskou als Sint-Petersburg voor, maar later is besloten deze te vervangen (waarbij de keuze viel op Zoetermeer en Glasgow). Dit is niet op voorhand bekend gemaakt, maar dat geldt ook voor alle andere landen die niet in de quiz voorkwamen (maar daar wel voor in aanmerking kwamen), zoals bijvoorbeeld Oostenrijk, Noorwegen, Ierland, Canada of China.

Dank aan alle inzenders

Dank aan alle inzenders, die aan deze quiz kennelijk net zo veel plezier hebben beleefd als de bedenker bij het samenstellen ervan (en bij het nakijken van de inzendingen).

Rob de Vries