Nieuwe boeken

Railway Atlas Then & Now 2nd Edition – door Paul Smith & Keith Turner 128 blz. Artikelnummer 165-0076. Prijs € 24,95 afgehaald, € 28,45 per post. Atlas van de spoorwegen in Groot-Britannië, stand 1923 en 2015.
In de editie van mei 2016 van NVBS Actueel publiceerden we een overzicht van de momenteel in de winkel van de NVBS verkrijgbare boeken van uitgever Ian Allan. Naast de bekende spottersboeken, geeft Ian Allan al heel lang spoorwegatlassen uit.
Wie zich wil verdiepen in de spoorweggeschiedenis van Groot-Brittannië of wil uitzoeken van welke lijn de Bluebell Railway en Horsted Keynes deel uitmaakte, heeft al snel behoefte aan een goede spoorwegatlas. Uitgever Ian Allan geeft al sinds 1958 de British Railways Pre-grouping Atlas and Gazetteer uit, eerst nog met ringband en op klein kwartoformaat, maar tegenwoordig gebonden op groter formaat van 30 x 21 cm (hxb). De kaarten zijn gedigitaliseerd en zijn op het grotere formaat beter te lezen. Ian Allan geeft regelmatig nieuwe, uitgebreide drukken uit, gebaseerd op deze kaarten.
In de Railway Atlas Then & Now staan 45 kaarten met op het linkerblad de situatie in 1923 en op het rechterblad de situatie van 2015. Deze laatste is voorzien van een uitgebreide legenda, zodat lezer bijvoorbeeld kan nagaan of de lijn nog bestaat als museumlijn of de ultieme degradatie heeft ondergaan tot straat of weg (Trackbeds now roadways). Veel stations en spoorlijnen lagen iets buiten de plaats, zodat de route goed kon worden gebruikt om het toenemende autoverkeer om de historische bebouwde kom heen te leiden. Dat kwam na de sluitingen onder spoorwegdirecteur Beeching goed van pas. Soms werden de stationsgebouwen zelfs gespaard, zoals in Axbridge bij de A371 aan de voormalige Cheddarvalley-spoorlijn. Ga maar eens een kijkje nemen met Google Maps.
Het boek heeft een uitgebreide index van stationsnamen voor de situatie van 1923 en een aanvulling voor 2015. Minpuntje in het tijdperk van Geografische Informatiesystemen (GIS) is het nagenoeg ontbreken van een cartografische ondergrond; alleen water en grenzen van de graafschappen zijn weergegeven. Voor wie moeite heeft met het onderscheiden van kleuren zijn de kaarten voor de huidige situatie soms moeilijk te lezen, maar met de bijbehorende genummerde legenda (enkele zijn achterin het boek verstopt), moet het lukken. Horsted Keynes staat trouwens op kaart 5, vak E3.

Het Polygoon Journaal: De Nederlandse Treinen
Dvd-box (3 dvd’s per box). 195 minuten. Artikelnummer 0453-1004. Prijs € 14,99 afgehaald, € 18,49 per post.
Het Polygoon Journaal bracht vanaf 1924 wekelijks filmnieuws. De nadruk lag hierbij op aantrekkelijk beeldmateriaal. Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog ging men met goedkeuring van de bezetter door, wat soms onverkwikkelijke propaganda opleverde. Na de oorlog was dit journaal, met het bekende stemgeluid van redacteur Philip Bloemendal, tot de komst van de televisie een belangrijke nieuwsbron. In 1984 hield het journaal ondanks subsidie op te bestaan maar hierdoor ontstond een uniek beeldarchief.
Op deze drie dvd’s staat een selectie van dit materiaal met nadruk op het spoor, overigens niet alleen van Nederland. Veel leuke onderwerpen komen langs, waaronder bouw van een elektrische locomotief serie 1200 bij Werkspoor, afscheid van Bello (de tramlijn van Alkmaar naar Bergen aan Zee), NVBS-afscheid van de houten rijtuigen, laatste stoomlocs in Nederland, openstelling Velsertunnel voor trein en auto, de wederopbouw van het spoor en de “badkuipspoorweg” bij Kruiningen na de stormvloed. Recenter materiaal betreft de Schiphollijn, de Zoetermeerlijn, museumlijnen met stoom en het winterweer in 1979. Soms zijn de onderwerpen weer actueel, zoals de treinkapingen in 1975 en 1977. De meeste beelden zijn in zwart-wit, maar soms ook in kleur. Van veel opnames straalt het naoorlogs optimisme af: weer een brug vervangen of een lijn geëlektrificeerd en in gebruik genomen met een versierde trein. In de beelden komt zo heel wat interessant materieel langsrijden: turkooizen locs en rijtuigen, Zweedse stoomlocs, Plan T (toen nog Treinstel Toekomst) en de stoomlocomotief 3737.
Wie geïnteresseerd is in de moderne (Nederlandse) geschiedenis, in treinen en wellicht de periode 1947-1980 heeft meegemaakt, zal aan deze dvd’s veel plezier beleven. Een beetje vreemd is de voorzijde van de dvd-box, waarop een Duitse stoomloc prijkt die in het beeldmateriaal helemaal niet voorkomt. Ook de titel is strikt genomen niet correct, maar dat mag de aanschaf van deze aantrekkelijke geprijsde dvd-box niet in de weg staan.
Direct bestellen in de webshop (alleen voor leden).

Railway Colouring Book
78 blz. Artikelnummer 165-0076. Prijs € 24.95 afgehaald, € 28.45 per post.
Last van stress? Werkt mindfulness niet? Is een modelspoorbaan veel te duur of is er geen ruimte voor? Met een kleurboek voor volwassenen gaat alle stress van iemand af, leren kleurders beter te focussen en komt de creativiteit weer boven. Tenminste als we sommige websites moeten geloven. Kleuren voor volwassenen is daarom helemaal in de mode, vooral de zogenaamde mandala-kleurboeken (een mandala is een geometrisch figuur uit de Tibetaanse kunst). Maar wie toch iets anders zoekt, helpt de winkel van de NVBS graag aan een passend kleurboek vol spoorse tekeningen.
Zojuist is bij uitgever Ian Allan een kleurboek verschenen vol met platen van Engelse treinen en spoorwegattributen. Het boek telt 75 kleurplaten, waarvan 45 locomotieven in zijaanzicht en vooraanzicht, namelijk 30 stoomlocs en 15 diesellocs. Er is een duidelijke voorkeur voor locs van de Southern Railway (11 stuks) en Great Western Railway (10 stuks). Vooral de LNER komt er karig van af met twee stuks (inderdaad: Flying Scotsman en een naamloze A1 – Tornado?). Waarom dezelfde locomotief van de LSWR er dubbel in staat is niet duidelijk. Spannende kleurplaten zijn het GWR-monogram, de handels van een LB&SCR-seinhuis en de versierde perronbank van de Furness Railway. Misschien een cadeau-idee voor Sinterklaas of de feestdagen? Maar let op: niet iedere spoorwegliefhebber vindt Engelse treinen leuk en kleurpotloden moeten apart worden aangeschaft. Tip: groen is voor veel stoomlocs een goede kleur.

Leo de Jong