Nog even dit…

Reacties van lezers, aanvullingen op eerdere artikelen, oproepen en leuke nieuwtjes. Dit zijn zaken die thuis­horen in “Nog even dit…”. Heb je ook iets te melden? Laat het ons weten!

Ons mailadres: nieuwsbrief@nvbs.com.

Uit de schatkamer van de SNR

De NS in 1958

In deze rubriek laat Gerrit van Straaten enkele bijzondere vervoerbewijzen uit de collectie van de Stichting NVBS-Railverzamelingen (SNR) zien. Geregeld sluit hij daarbij aan op een recent artikel in Op de Rails.

Deze maand wordt in Op de Rails aandacht besteed aan de NS in 1958. Daarom dit keer in de nieuwsbrief een aantal vervoerbewijzen uit dat jaar.

A0256 is voor de openingsrit van de elektrificatie van het traject Alkmaar – Den Helder. Waarom die rit in Den Haag begon is onduidelijk; Amsterdam CS zou wellicht logischer zijn geweest.

1958 was ook het jaar van het officiële einde van de stoomtractie bij NS. Kaartje A0041 is van de laatste rit die ietwat korter uitviel dan de tekst doet vermoeden: de rit begon in Geldermalsen als gevolg van een verstoring tussen Zaltbommel en Geldermalsen. Kaartje 0180 is een souvenirkaartje dat in het Spoorweg­museum gedrukt is met de daar aanwezige handdrukpers die van de HIJSM afkomstig is. Ook andere souvenirkaartjes met reclame voor het museum konden daar door bezoekers mee gedrukt worden.

Kaartje A0018 is voor een speciale rit op 28 mei 1958 met de nieuwe ligrijtuigen Plan N. Zie deze foto van Roef Ankersmit.

A0014 is een “nachtretour” voor deelnemers aan de jaarlijkse Stille Omgang in Amsterdam. In dit geval vanaf het in 1941 gesloten station Blokker.

Uiteraard zijn nog veel meer gewone en speciale kaartjes uit 1958 te vinden in de collectie spoorwegvervoerbewijzen van de NVBS Railverzamelingen. Vindt u bovenstaande (en eerdere afleveringen) interessant, neem dan eens contact op met de SNR; de beheerder van de collectie zoekt naar assistentie met recht van opvolging.

Gerrit C. van Straaten

Kerstboom per Nightjet

Goederenvervoer in de Nightjet klinkt misschien – op het vervoer van fietsen na – als een niet-bestaand iets. Toch vindt ieder jaar een zeer speciaal transport plaats van Wenen naar Brussel per Nightjet: de kerstboom die het hoofdgebouw van het Europees Parlement tooit. Dit jaar werd voor de 26e keer door Oostenrijk een kerstboom aan het Europees Parlement geschonken als symbool van eenheid.

Links: de boom onderweg van Wien Hbf naar Brussel Zuid in het fietsrijtuig: pak(jes)vervoer per spoor bestaat toch echt nog in 2023! Foto: Marianne Hiernaux. Rechts: de aankomst van de 4 meter hoge Kerstboom per NightJet op station Brussel-Zuid op 24 november 2023. Foto: SNCB.

Gesponsord door de Oostenrijkse delegatie van de Europese Volkspartij (de grootste politieke groep in het Europees Parlement) nam de 4 meter hoge boom dit jaar voor de derde keer om milieuredenen de Nightjet. Op 24 november werd de boom afgeleverd op station Brussel-Zuid om later die dag nog in het Parlement getooid te worden. Op 29 november begon het Kerstseizoen officieel na een klassieke zegening door een priester en een bezoek aan de boom door Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie.

De kerstboom in zijn volle glorie in het Spinelli-gebouw van het Europees Parlement in Brussel. Foto: Sjors van Dongen.

Het bedreigde station van Kortrijk (vervolg)

Over het station van Kortrijk werd in november 2022 en in oktober 2023 bericht in NVBS Actueel. In de laatste e-nieuwsbrief van 2023 van de Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie vzw wordt het vervolg beschreven:

Ondanks het feit dat er bijna 3000 bezwaarschriften ingediend werden, verwierp het Kortrijkse schepencollege die allemaal met één pennentrek en stuurde het zijn advies aan de Vlaamse Overheid. Daar moet minister Zuhal Demir (bevoegd voor omgevingsvergunningen) voor 3 februari 2024 beslissen.

Ondertussen wordt er door de werkgroep Red Ons Station, in samenwerking met de Vlaamse Vereniging voor Industriële Archeologie vzw, Europa Nostra België en Docomomo België, een ideeënwedstrijd voor jonge architecten, interieur-architecten, stedenbouwkundigen etc. uitgeschreven om aan te tonen wat mogelijk is. Deze ideeënwedstrijd heeft de bedoeling de discussie aan te zwengelen over wat een station is en kan zijn in zijn omgeving en hoe we er duurzaam mee kunnen omgaan. Om op die manier aan te tonen dat er andere kansen en mogelijkheden zijn dan sloop en dure megalomane projecten. Er zijn een hoofdprijs van 2500 euro, en twee andere prijzen van 1000 euro.

Frits van Buren

De beste wensen van Frans Boom

Hoe vreemd ook, in de loop van de zomer begint het al een beetje te kriebelen: het nieuwjaarsgevoel. Heb ik al een idee voor m’n volgende nieuwjaarskaart? Geforceerd zoeken heeft geen zin, ik moet het beeld gewoon tegen het lijf lopen. Dat kan ver weg zijn of dichtbij huis, maar het komt altijd onverwacht. Zorgen hoef ik me nooit te maken, er zijn altijd reservefoto’s en nog niet uitgewerkte ideeën. Maar iets nieuws is altijd leuker.

Het ontstaan van m’n zelfgemaakte kaarten is eigenlijk plagiaat. Tramvrienden Karel Hoorn en Tom Mulder maakten eind 1966 een foto van tramlijn 1967 door lantaarns op een tramfoto te manipuleren. Een verjaarscadeau in 1967, een afdrukapparaat met plastic bakken en chemicaliën (hup, door de gootsteen!), maakte het mogelijk om zelf aan de slag te gaan. Het begon meteen al met knippen en plakken, dus ver voordat die functies hun intree op de computer deden. Het tekenwerk deed ik tijdens de geschiedenisles die me niet zo boeide. Voor de kaart van 1968 was het nog schaal 1:1 (de tramhalte is echt), daarna werd het pietepeuteriger. Eerst tekende of penseelde ik de letters op een foto, later kwamen de wrijfletters. In de jaren 90 ging ik over op kleurenfoto’s en vervolgens kwam de pc met z’n ongekende digitale mogelijkheden.

Al mijn vrienden en vriendinnen weten dat ik tramspotter ben. Het was en is dan ook voor niemand vreemd dat het openbaar vervoer een vaste rol speelt op al m’n beste wensen. Een beperking weliswaar, maar één die niet belemmerend werkt. Soms is het ov blikvanger, een andere keer achtergrond of zelfs bijna afwezig. Want ik manipuleer de werkelijkheid graag op verschillende manieren. En onder verwijzing naar Alfred Hitchcock figureer ik ook zelf af en toe in die wereld.

De laatste jaren laat ik me iets vaker beïnvloeden door de actualiteit. Omgangs­vormen, neoliberalisme, corona en ook de verzakelijking zweefden rond. En zien we vandaag-de-dag niet te veel beren op de weg? Ik wens iedereen binnen en buiten de NVBS op z’n minst een beetje optimisme om de problemen in 2024 te lijf te gaan!

Klik hier voor een selectie van eerder door Frans Boom vervaardigde nieuw­jaars­kaarten.