Historische trams in Nieuw-Zeeland

Rogier Potter, vrijwilliger bij het Haags Openbaar Vervoer Museum, bracht in januari 2024 een bezoek aan Nieuw-Zeeland. Uiteraard ging zijn aandacht ook uit naar de trams die daar reden.

Bij een vakantie in Nieuw-Zeeland als tramliefhebber én medewerker van het HOVM ontkom je er natuurlijk niet aan om ook even te kijken of er nog (historische) trams rijden. Via internet kwamen al snel Christchurch en Auckland naar boven als steden waar historische trams rijden, maar bij toeval zijn daar nog twee bijgekomen.

Hieronder een kort overzicht van de steden in Nieuw-Zeeland waar ook trams rijden met enkele foto’s (stand januari 2024). In de meeste steden waar vroeger een tram heeft gereden is deze weer opgeheven in de jaren 50/60/70. Dit komt grotendeels door de opkomst van de auto.

Whanganui

Bij een wandeling in Whanganui zag ik bij toeval een tram staan voor een loods. Hier staat een gerestaureerde tram die ook in Whanganui heeft gereden. Een team heeft de tram opgeknapt en de tram mocht terug naar Whanganui met als voorwaarde dat deze wel moest kunnen rijden. Hier is nu een stukje spoor aangelegd van 250 meter langs het water op de Moutaoa Quay. Er zijn plannen voor een verlenging van de lijn door het centrum.

Wellington

In Whanganui vertelden de vrijwilligers van het museum dat een bezoekje aan het Wellington Tramway Museum niet mocht ontbreken. Ongeveer 40 kilometer ten noorden van Wellington ligt in het Queen Elizabeth Park een tramlijn van 2,5 kilometer. Deze loopt van de parkeerplaats van het park (en tramremise) naar het strand. Toen ik er was reed er om en om een tram in een halfuursdienstregeling naar het strand. Dit zijn trams die vroeger ook in Wellington hebben gereden. In de loods staan ook nog oude trams van de kabeltram in Wellington.

In Wellington bestaat alleen de kabelbaan nog die het centrum verbindt met een hoger gelegen stadsdeel. De kabelbaan is recent door een Zwitsers bedrijf helemaal vernieuwd. Bij de eindhalte boven op de berg is ook een klein museum waar de originele kabeltram nog staat, evenals de aandrijving van de oude kabeltram.

Christchurch

Op het Zuidereiland van Nieuw-Zeeland ligt Christchurch. Hier rijdt in het centrum een succesvolle toeristentram (City Tour) op een rondje van ongeveer 4,5 km. Vlakbij het startpunt staat een remise waar de trams worden gestald en onderhoud krijgen. Groot verschil met de Tourist Tram in Den Haag is dat hier de tram volledig met betaalde krachten wordt gereden. Ook het onderhoud wordt door betaalde krachten gedaan. Bij de trams met een dodemansinstallatie doet de trambestuurder de kaartverkoop en vertelt tijdens het rijden van alles over de bezienswaardigheden in de stad. Bij de andere trams is een extra conducteur aanwezig. De trams rijden het rondje door de stad met maximaal 15 km/uur. Deze toeristentram is de enige gebruiker van het spoor.

Ferrymead Heritage Park

In het oosten van Christchurch ligt een tramlijn waar ook het Ferrymead Heritage Park is gevestigd. In dit museum is het mogelijk om met een historische tram te rijden naar een ouderwetse straat waar historische gebouwen staan. Deels origineel, deels daarheen verplaatst (vergelijkbaar met Openluchtmuseum in Arnhem). Na kennis te hebben uitgewisseld met de vriendelijke vrijwilligers en een rondleiding door het gebouw kregen wij nog een tramritje aangeboden over de lijn. Er blijkt ook nog een grote collectie trolleybussen aanwezig te zijn evenals normale bussen. Met de trolleybussen kan net zoals met de tram een rondje gereden worden door het park. De andere bussen worden bij gelegenheid gebruikt om toeristen van cruiseschepen vanaf de haven naar de stad te brengen.

Auckland

In Auckland rijdt sinds kort een Touristentram in de haven van de stad over een rondje van 1,5 kilometer. Door werkzaamheden rondom het spoor reden hier geen trams.

Bij het MOTAT (transportmuseum) ligt een tramlijn van ongeveer 1,7 kilometer tussen twee vestigingen van het museum. Op deze lijn kan gereden worden op twee spoorwijdtes.

Rogier Potter