Bijzondere terugblik

Nostalgische waarschuwing nog springlevend

De waarschuwing AANRAKEN DRADEN LEVENSGEVAARLIJK bij overwegen nam de afgelopen tijd verschillende vormen aan. De laatste originele bordjes verdwenen, maar op het artistieke vlak was er een uitbreiding.

door Roelof Hamoen

De replica van zo’n waarschuwing voor de elektrische bovenleiding is nu te zien langs tramlijn 12 in Amsterdam bij de nieuwe halte Molenwerf. Het bord uit 1960 dat als voorbeeld diende, hing op bijna dezelfde plek bij het oude NS-station Sloterdijk. Dit was in gebruik van 1956 tot en met 1985.

Bij de plek van de vroegere overweg Velserweg bij het oude station Sloterdijk is niet alleen een waarschuwingsbord teruggekeerd, maar ook een oude reclame voor aardappelen. Foto: Marc Stegeman.

De “historisch bewuste” kunstenares Els Bannenberg nam met stadssocioloog Reinier Schlichting van Amsterdam het initiatief voor het maken van een kopie. Bannenberg stond vroeger zelf vaak – en lang! – te wachten bij de overweg Velserweg. In 1985 ging deze buiten dienst door de verlegging van de spoorlijn Amsterdam – Haarlem naar het nieuwe station Sloterdijk. Op een deel van het oude tracé kwamen sporen van tramlijn 12 te liggen.

Bij de officiële overdracht van het nagemaakte waarschuwingsbord op de Amsterdamse Molenwerf zorgde kunstenares Els Bannenberg voor een aangepaste lekkernij. Foto: Marc Stegeman.

Om iets van het spoorverleden levend te houden, is niet alleen een nauwkeurig nagemaakt waarschuwingsbord gemonteerd, maar werd ook een spoorboompje geplaatst. De onthulling had op 30 juni plaats bij de officiële opening van de tramhalte Molenwerf en de afsluiting van de herinrichting van het vroegere stationsplein. Els Bannenberg deelde gebak uit met de tekst van de replica.

De waarschuwing voor de bovenleiding bij het vroegere NS-station Sloterdijk geldt nu voor tramlijn 12. Foto: Hans Altena.

Niet vergeten

Waarschijnlijk zijn de laatste originele waarschuwingsborden voor de bovenleiding kort geleden verdwenen. Ze hingen bij de ahob in de Rijksstraatweg in Sassenheim (spoorlijn Leiden – Haarlem). ProRail was ze blijkbaar niet vergeten, want in de tweede helft van 2016 werden ze vervangen door modernere versies.

Boven: nostalgie in juni 2016 boven de Rijksstraatweg in Sassenheim bij de overweg in de spoorlijn Leiden – Haarlem. Op de foto hieronder de situatie op 3 december 2016 met moderne varianten. Foto’s: Roelof Hamoen.

Woerden

Verder is het nostalgische bord te zien in Woerden als kunstzinnige herinnering aan de vernieuwing en de uitbreiding van het NS-station in de jaren 90. Het bord hing boven de drukke overweg aan de westzijde van het station. Nu komt de tekst door de schuine plaatsing als het ware uit de bodem van een groenstrook aan de noordwestzijde van het voorplein. Het bord verwijst op deze manier naar de tunnel die in de plaats van de overweg is gekomen.
(Met dank aan Hans Altena en Marc Stegeman)

Na de opheffing van de drukke overweg bij het station Woerden kreeg het waarschuwingsbord een nieuw leven als monumentje. Foto: Roelof Hamoen.