Somda: informatieve bron voor de echte spotters

door Oege Kleijne

Sinds 2004 bestaat Somda, waar de echte spotter van Nederlandse treinen de informatie kan vinden die hem helpt bepaalde types materieel te vinden, bijzondere treinen te fotograferen of nieuwtjes op te doen op spoorweggebied. Dat laatste is over het algemeen vooral gericht op de materieelfreaks. Daarnaast biedt Somda ook gewoon railnieuws dat zich beperkt tot Nederland. Achter deze website zit oprichter Peter van der Leek (35), maar het beheer en de moderatie doet hij bepaald niet alleen.

Somda geeft zelf een uitstekende beschrijving van de betekenis en het nut voor spotters. ‘Somda staat voor Spots en OMlopen DAtabase. Een omloop is de vastlegging van de verschillende diensten die treinmaterieel volgen. Somda kan spots opslaan en aan de hand hiervan worden omlopen berekend. Het grote voordeel van Somda is dat spots online ingevoerd kunnen worden, het programma is voor vele gebruikers bereikbaar, door iedereen te raadplegen en voor iedereen gratis!’ Daarnaast kent Somda een forum en een deel onder de noemer “foute spots”. Daarin herstellen andere lezers/bezoekers eventuele typefouten of vullen onvolledige spots (een goederentrein waarvan het treinnummer ontbreekt) aan.

Een schermafbeelding van de voorpagina van Somda. Functioneel, maar niet flitsend qua design. Daarom is Somda op zoek naar een vormgever die de website uiterlijk weer helemaal up to date brengt.

Hoe kwam je op het idee voor zo’n site?

‘Ooit kon je een programma downloaden waar de materieelomlopen moesten worden ingevoerd. Hoewel dat veel werk betekende, was dat programma best handig. Omdat ik in de IT zit, kwam ik al snel op de gedachte om met dit programma een openbare website te maken, waarop iedereen die omloop­informatie kon raadplegen. Dat mocht van de maker. Maar zo’n zes, zeven jaar geleden kwamen we erachter dat die omlopen feitelijk geheime bedrijfsinformatie zijn, waarvan ook concurrenten gebruik konden maken. Via-via hoorden we dat onze bronnen bij NS gevaar liepen als zou blijken dat de omlopen van hen afkomstig waren. Toen zijn we hiermee gestopt.’

Wat heb je gedaan aan promotie, want zo’n beetje iedereen in het spoorwegwereldje kent Somda?

‘Eigenlijk niet zo veel. Ik heb wat links geruild en toen ook geprobeerd op Startpagina.nl te komen. Verder vermoed ik dat het voornamelijk mond-tot-mondreclame is geweest.’

Hoe zou je de bezoekers van Somda willen typeren?

‘Treinspotters en fotografen. De laatste is de grootste groep. Toch zijn er ook nog echte spotters die alleen maar een bepaald treinstel, locomotief of zelfs rijtuig willen zien of er in gezeten willen hebben. Ze zijn er ook nog met de boekjes waarin ze iets noteren, maar de meesten gebruiken tegenwoordig natuurlijk hun smartphone. Uit de reacties merken we overigens dat ook professionals bij ProRail, de vervoerders en engineeringbureaus rond het spoor informatie van Somda gebruiken.’

Maak je Somda alleen en hoeveel tijd kost dit je?

‘We maken Somda met zeker 25 mensen, een aantal moderatoren en een groep spotters heeft een speciale bevoegdheid gekregen om informatie, zoals bepaalde spots of nieuwsberichten te plaatsen. Gemiddeld kost Somda me zo’n tien uur in de week.’

Is Somda rendabel?

‘We zijn net kostendekkend. Sommigen zijn zo aardig een donatie te doen, waardoor we de kosten van de servers kunnen dekken. Verder doet iedereen vrijwillig mee.’

Natuurlijk ben je zelf ook een echte spotter?

‘Nee, helemaal niet! Misschien ben ik dat ook nooit geweest. Natuurlijk ben ik geïnteresseerd in het spoor. Dat kwam door mijn opa die tijdens zijn pensionering een modeltrein kreeg. Hij vond dat niet fantastisch, maar ik wel. Zo kreeg ik ook belangstelling voor het grote spoor. Ik ben nooit een echte spotter geweest en ook geen fanatieke treinenfotograaf, wel wilde ik faciliteren. Ik heb momenteel ook weinig tijd voor deze hobby. Ik heb mijn handen vol aan Somda, ben KNVB-scheidsrechter en heb een gezin met drie jonge kinderen.’

Heeft je werk ook met de treinenhobby te maken?

‘Zeer zijdelings. Ik werk in de IT, daarin liggen meer raakvlakken met Somda. Ik was softwaretester, nu ben ik softwareontwikkelaar en werk ik voor een bedrijf dat mobiliteitsoplossingen ontwikkelt. Voorbeeld? Speciale toepassingen voor op de OV-chipkaart voor de zakelijke markt. Denk aan autohuur, tankmogelijkheden en het opladen van elektrische of hybride auto’s.’

Nog plannen of wensen voor Somda?

‘Wel wensen, maar helaas heb ik weinig tijd om die te verwezenlijken. Zo zou een modern, strak design voor de website – noem het Somda 2.0 – enorm wenselijk zijn. Het zou mooi zijn als we een vormgever konden vinden die verstand van treinen heeft en ons daarbij “om niet” zou kunnen helpen.’

Somda-oprichter Peter van de Leek poserend voor een locomotief. Peter vindt zichzelf geen echte spotter, maar wel een treinenliefhebber.