De vorige zoekplaatjes: woning 39

en blokpost U

door Nico Spilt

Het eerste zoekplaatje toonde wachterswoning 39 en blokpost U. De vraag was: waar stond deze woning? Daar kwamen diverse reacties op, die bijna allemaal eensluidend bevestigden dat het hier om een woning tussen Baarn en Amersfoort ging, ter hoogte van km 39.773.

De kortste reactie kwam van Wim Vos. Hij mailt dat blokpost U tussen de stations Baarn en Amersfoort stond bij km. 39.779.
Gerrit van Straaten mailt dat volgens dienstvoorschrift van de NS (Algemene Voorschriften betreffende de dienstuitvoering bij de loop der treinen, uitgave november 1949, bladzijde 73) tussen Baarn en Amersfoort bij hectometer 39.8 blokpost U te vinden was. De straataanduiding is Melmweg. Dit is bij de boerderij Kleine Melm aan de rivier De Eem, niet te verwarren met de stopplaats Groote Melm die dichter bij Baarn bij hectometer 38.3 lag, van 1892 tot 1898.

Jan Looijesteijn adviseert om op www.stationsweb.nl te zoeken naar de stopplaats Groote Melmweg (tussen Baarn en Amersfoort). Maar als we dat doen treffen we een verwijzing naar woning 38.

Verbouwingen

Een uitgebreide reactie kwam van Jacques Klok, assistent-beheerder documentatie spoorwegen Nederland van de Stichting NVBS-Railverzamelingen. In deze documentatie blijken gedetailleerde gegevens te staan over zowel de woning als de blokpost, waaronder de verbouwingen die in de loop der jaren hebben plaatsgevonden. De woning en de blokpost stonden bij km 39.773. Vanaf de blokpost werden ook de overwegen bij km 39.768 en km 40.074 bediend. Omstreeks 1923 verviel die overwegbediening. De blokpost werd later, waarschijnlijk in 1949, uitschakelbaar gemaakt. Over de mensen die op de foto staan valt te melden dat de twee links staande personen de beide blokwachters moeten zijn die op de blokpost dienst deden, en dat een van hen in de wachterswoning gewoond moet hebben.

Topografische kaart

Erik Swierstra mailt dat woning 39 verwant is aan de woningen 33 en 36 bij Baarn. Logisch is dat deze woning verder naar het oosten stond, richting Amersfoort. Op de topografische kaart staat in de gemeente Soest bij de overweg met de Weideweg nog steeds het nr. 39. Waarschijnlijk is dit de kilometeraanduiding. Ook de situatie op de kaart geeft hier nog steeds de ruimte aan waar de woning gestaan kan hebben tussen de spoorbaan en de A.P. Hilhorstweg, bij de overweg met de Weideweg. (Noot van de redactie: dat woning 39 ter hoogte van km 39 stond was toeval. Woningen werden doorlopend genummerd.)

Sjoerd Bekhof stuurde een foto die hij in juni 2016 maakte in de Eempolder, op de plek waar woning 39 ooit stond. Na het maken van deze foto, tijdens een enorme stortbui, staakte zijn camera tijdelijk de strijd.

De plek waar ooit wachterswoning 39 heeft gestaan tijdens een wolkbreuk op 30 juni 2016. Rechts, aan de andere zijde van het spoor, stonden zowel de woning als de blokpost. De Intercity Berlijn – Amsterdam tussen Baarn en Amersfoort met loc 1752. Foto: Sjoerd Bekhof.

Koos Hagers stuurde een foto die hij maakte van de nog steeds bestaande woning nummer 33 bij de Albert Schweitzerweg in Baarn, bij km 31.4. Dit is een soortgelijke woning als woning 39 van het zoekplaatje. (Noot van de redactie: door een merkwaardige loop van de gemeentegrenzen staat deze woning op het grondgebied van de gemeente Laren.)

D-trein 18

Mark Beijlsmit verwijst naar een tijdschriftartikel waarin een citaat staat uit het boek “D-trein 18 heeft vertraging”, geschreven door Hans de la Rive Box in 1935. ‘Elke avond, stipt op tijd, passeerde de D-trein nummer 18 de baanwachterswoning, bij de spoorwegmannen uitsluitend bekend als Blokpost 39. Eerst kreeg je vanuit Hilversum afkomend, de zogenoemde Crailose brug, een klein koepelvormig stenen gevaarte dat een schakel vormde in het fietspad dat van de Bussumer grintweg dwars door de heide langs de militaire kogelvangers naar Crailo lijnde om uit te komen op de nieuwe rijksweg Amsterdam – Amersfoort. En na de brug, enige honderden meters verder naar Bussum toe, bevond zich Blokpost 39. Een stijf stenen huisje met op de kale zijmuur met reuzenletters een wit gekalkte 3 en 9.’

Hans de la Rive Box stond bekend om zijn grondige research, maar hier heeft hij een paar dingen door elkaar gehaald. Met het “koepelvormig stenen gevaarte” zal de voetgangersbrug bij station Baarn zijn bedoeld, en bij de (houten) Crailose brug stond woning 28. Bron: www.nicospilt.com/woningen. Hier staat ook informatie over de manier waarop woningen langs het spoor werden genummerd.

Een onbekend station in Oostenrijk

Het tweede zoekplaatje van vorige maand toonde materieel van de Steiermärkische Landesbahnen (STLB) op een onbekend station aan de Murtalbahn in Oostenrijk. De vraag was: welk station is dit?

Kees de Jonge mailt: “Mijn vermoeden is dat dit station Mauterndorf is, het begin- en eindpunt van wat nu de Taurachbahn heet en wordt bereden door Club 760. De kerk op de achtergrond is mijns inziens de Filialkirche Sankt Wolfgang in Mauterndorf. De foto lijkt genomen vanaf/naast de goederenloods aan de Tamswegzijde.”

Kees stuurde ons ook enkele recente foto’s. Zijn vermoeden wordt evenwel weersproken door de andere lezers die reageerden:

Erik Swierstra mailt dat het om station Tamsweg gaat. Hij verwijst naar de foto op pagina 145 in het boek “Schmalspurig durch Osterreich”, uitgegeven door Verlag Josef Otto Slezak in 1975.

Frank Pennin noemt eveneens station Tamsweg. Op een Duits forum vond hij een bijna eendere, veel oudere foto.

Alle inzenders hartelijk dank voor de moeite!