Toen en nu in Zeeland

Stations langs de Zeeuwse Lijn

Langs de Zeeuwse Lijn staan nog enkele stations waar al ruim een eeuw weinig aan veranderd is. Frits van Buren nam een kijkje in Krabbendijke, Kruiningen-Yerseke, Kapelle-Biezelinge en Arnemuiden.

De Zeeuwse Lijn is voor velen deels een ”terra incognita”. De grotere plaatsen Bergen op Zoom, Goes, Middelburg en Vlissingen zijn wel bekend, maar dat geldt niet altijd voor de kleine tussenliggende plaatsen. Maar misschien is dat deels ook wel de reden dat er gedurende de laatste meer dan 100 jaar niet erg veel aan veranderd is, zoals de onderstaande foto’s laten zien. Deze kleine stations werden ontworpen door K(arel) H. van Brederode en behoren tot de 5de klasse stations van de Staatsspoorwegen.

Krabbendijke

Gaande van Roosendaal naar Vlissingen komen we als eerste kleine nog be­staande station dat van Krabbendijke tegen. Dit werd samen met dit gedeelte van de lijn op 1 juli 1868 geopend.

Het station van Krabbendijke in 1900 [1] en op 15 augustus 2019.

Het langsgebouw is duidelijk aanzienlijk vergroot en veranderd. De wachtruimte werd op 1 april 2018 vanwege aanhoudend vandalisme definitief gesloten. Maar schuin tegenover het station bevindt zich het stationskoffiehuis.

Het Stations Koffie Huis in Krabbendijke op 15 augustus 2019.

Eind juli 2019 werd aangekondigd dat de oude wachtruimte een nieuwe toekomst tegemoet gaat als ‘Atelier Zeeklei’.

Kruiningen-Yerseke

Ook op 1 april 1868 werd het station van Kruiningen-Yerseke geopend.

Het station van Kruiningen-Yerseke in 1900 [1] en op 15 augustus 2019.

Er zijn veel veranderingen, maar het gebouw is nog steeds goed herkenbaar. Nadat het stationsgebouw overbodig was geworden voor NS, was het van 2009 tot 2013 een ‘Business Station’ voor bedrijven in de food-sector. Na die tijd stond het pand te huur.

In april 2017 werd aangekondigd dat het wordt ingericht als informatiecentrum voor de nieuwe hoogspanningslijn tussen Borssele en Rilland. Het gaat om een tijdelijke invulling: netbeheerder TenneT heeft het stationsgebouw voor drie jaar gehuurd.

Het informatiecentrum van Tennet en het lange perron in Kruiningen-Yerseke op 15 augustus 2019. De Intercity naar Amsterdam is beperkt tot Rotterdam wegens werkzaamheden tussen Rotterdam en Leiden.

Voor de komst van de Westerscheldetunnel speelde het station Kruingen-Yerseke een rol als overstapstation van de Intercity op de bus van Kruiningen-Yerseke via de veerdienst Kruiningen-Perkpolder naar Zeeuws Vlaanderen. Vermoedelijk heeft het daar ook zijn lange perron aan overgehouden.

Thans (augustus 2019) staat het station met een oppervlak van 345 m2 te koop voor € 270.000.

Kapelle-Biezelinge

Eveneens op 1 april 1868 werd het station van Kapelle-Biezelinge in gebruik genomen.

Het station van Kapelle-Biezelinge rond 1900 (Zeeuws Archief) en op 15 augustus 2019.

De grootste verandering bij dit station is het plaatsen van een tweede verdieping. Het loket voor plaatskaarten was al vanaf 30 juni 1999 gesloten; thans wordt het station particulier bewoond.

Kapelle is de geboorteplaats van Annie M.G. Schmidt. Sinds 2012 ligt er een fiets- en voetgangerstunnel onder de sporen waarvan de wanden beschilderd zijn met figuren uit haar boeken, waaronder Jip en Janneke.

Arnemuiden

En als laatste in deze reeks: het station van Arnemuiden dat op 1 maart 1872 in gebruik werd genomen.

Het station van Arnemuiden in 1900 [1].

Het station van Arnemuiden op 14 juli 2019.

Uiteraard zijn er in de loop der tijd wel wijzigingen aangebracht. Een bijzondere wijziging is wel het verdwijnen van de pyramidevormige ombouwen om de gootafvoerpijpen (zie gele pijl). Deze hadden een bijzonder doel: het voorkomen dat de gevel ter plaatse als urinoir werd gebruikt [5 – blz. 84].

In mei 2008 stond het gebouw te koop voor een bedrag van € 127.000. Meeùs Makelaardij vermeldde toen: Het object is in 2002 gedeeltelijk gerenoveerd. Het vloeroppervlak bedraagt op begane grond ca. 111 m² en op de 1e + 2e verdieping ca. 53 m².

In januari 2009 werd in het gebouw een hennepkwekerij met 800 wietplanten ontdekt en in december 2009 woedde een uitslaande brand in het gebouw.

Sinds 2009 werd gewerkt aan de uitvoer van een plan om in het gebouw een klein hotel met zeven kamers te maken. Het stationsgebouw was toen eigendom van De Pagter Vastgoed in Middelburg. Sinds 2011 was Van Delft Vastgoed in Ouddorp de eigenaar. De verbouwing tot hotel werd gedaan in opdracht van deze ‘ondernemer in vastgoed’. Het werk zou begin januari 2013 klaar zijn. Thans is daar niets (meer) van te zien.

Een bijzonder fenomeen bij deze kleine stations is de aanwezigheid van relatief veel wegbrengers en ophalers voorzien van auto’s bij vertrek en aankomst van de treinen door de afwezigheid van frequent busvervoer.

Tekst en foto’s (tenzij anders vermeld): Frits van Buren.


[printfriendly]

De Zeeuwse Lijn

De spoorlijn Roosendaal – Vlissingen staat bekend als de Zeeuwse Lijn.  Deze lijn werd in stappen geopend:

  • 23 december 1863 Roosendaal – Bergen op Zoom
  • 1 juli 1868 Bergen op Zoom – Goes
  • 1 maart 1872 Goes – Middel­burg
  • 1 november 1872 Middelburg – Vlissingen Stad
  • 1 september 1873 Oost Souburg – Vlissingen

Lees meer op Wikipedia.

Klik op kaartje voor vergroting. Bron: NS.

Referenties

[1]. www.stationsweb.nl. De laatste opnamen op deze website dateren alweer van 2015, zodat een update inmiddels de moeite waard lijkt.

2. H.G. Hesselink, De Nederlandse Stations in oude ansichten. Deel II, Europese Bibliotheek, Zaltbommel, 1979 – plaatsnummer NVBS-bibliotheek: Sb-100.012.2.a

3. L. van Paddenburgh en J.G.C. van de Meene, Spoorwegstations in Nederland, Kluwer, Deventer, 1981 blz. 28-34 – plaatsnummer NVBS-bibliotheek: Zb-000.011 en Sb-100.015

4. Victor M. Lansink, Stationnementen: Oude en Nieuwe Spoorwegstations in Hedendaagse Beelden, Europese Bibliotheek, Zaltbommel, 2001, blz. 37-39 – plaatsnummer NVBS bibliotheek: Sb-100.036.

5. H. Romers, Spoorwegarchitectuur in Nederland 1841-1938, De Walburg Pers, Zutphen, 1981 – plaatsnummer NVBS-bibliotheek: Sb-100.020.a en Sb-100.020.b.

Genoemde boeken zijn voor iedereen ter inzage in de NVBS-bibliotheek, maar kunnen alleen door NVBS-leden geleend worden.