Nieuws uit & over de NVBS

Van de redactie

Waarom zou je twee rails gebruiken als een trein er maar één nodig heeft? Onder dit motto zijn diverse railsystemen bedacht. Een daarvan was de Leitschienen­bahn van Heiner Kuch.

Mocht je ooit in de buurt zijn van Çamlik in Turkije, dan zou je een bezoek kunnen brengen aan een bijzonder openluchtmuseum. Dit heeft naar verluidt een van de grootste collecties stoomlocomotieven in Europa.

Behalve deze twee onderwerpen vind je in dit nummer tips over activiteiten van de NVBS en over interessante boeken en dvd’s. Uiteraard ont­breken de zoek­plaatjes en de rubriek “Toen en …” ook deze keer niet.

Het volgende nummer van NVBS Actueel verschijnt op 28 augustus 2020. Houd in de tussentijd www.nvbs.com en onze pagina op Facebook in de gaten.

Nico Spilt

Om te noteren

• Vanaf 1 september 2020 zijn er weer afdelingsactiviteiten mogelijk.
• NVBS Centraal kan worden bezocht op de 1e, 3e en 5e zaterdag van de maand. Vanaf september zijn er ook weer openingen op donderdag. Meer informatie.
• De webwinkel is altijd geopend. Bij de verzending van bestellingen kan vertraging optreden.
• Van 8 t/m 12 oktober 2020: Schönes Wochenende naar Hannover en Bremen. Deze reis vindt plaats bij voldoende animo; lees dit bericht.
• Zaterdag 24 oktober 2020: Algemene Ledenvergadering in Arnhem.
• Zie ook onze railagenda.

Verzoek aan de afdelingen en andere onderdelen van de NVBS om annu­leringen en andere wijzigingen direct door te geven via agenda@nvbs.com. Op die manier kunnen we de informatie op de website en in Op de Rails actueel houden.

Foto van de maand

Uit de vele in de maand juni bij Op de Rails aangemelde foto’s heeft de jury deze foto van Nick Ruijs gekozen:

Treinstel 3103, een “Intercity Nieuwe Generatie” (ICNG), tijdens een testrit van Breda naar Heeze, een spoorlijn waar over enkele jaren deze treinstellen dienst gaan doen. Nick Ruijs maakte deze foto op 24 juni 2020 in Boxtel.

Over de foto van de maand

Op de Rails nodigt maandelijks foto­grafen uit hun foto’s te sturen naar fotosopderails@nvbs.com. Lang niet alle foto’s kunnen in het blad worden geplaatst. Uit de ingezonden foto’s kiest een jury steeds een foto van de maand. De winnaar ontvangt een tegoedbon van 10 euro, te besteden in de NVBS-winkel.

Wisselexpositie Furka-Bergstrecke

In een van de vitrines in NVBS Centraal is een nieuwe wisselexpositie ingericht. Het thema is “30 jaar wederopbouw Furka-Bergstrecke”. Sinds 1990 gaan daar elk jaar Nederlanders naartoe om er als vrijwilliger te werken. In deze expositie krijg je een indruk van de museumspoorlijn en het vrij­willigers­werk. In een andere vitrine zijn objecten te zien uit de collectie van de Nederlandse sectie van de Verein Furka-Bergstrecke. Meer over deze expositie.

De inklapbare Steffenbachbrücke. Foto: Hans Croes, 2020.

Bedreigd spoorwegerfgoed

2021 wordt het Europees Jaar van het Spoor… maar in alle landen is spoorwegerfgoed bedreigd.

De Europese Commissie heeft voorgesteld om 2021 uit te roepen tot het Europees Jaar van het Spoor, omdat dit een aantal belangrijke verjaardagen voor het spoor is: de twintigste verjaardag van het eerste spoorwegpakket van de EU, de 175ste verjaardag van de allereerste spoorverbinding tussen twee EU-hoofd­steden (Parijs-Brussel), evenals 40 jaar TGV en 30 jaar ICE.

De voornaamste bedoeling van de Europese Commissie is bij te dragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van de Europese Green Deal op het vlak van vervoer. Met een reeks evenementen, campagnes en initiatieven zal het spoor in 2021 worden aangeprezen als een duurzame, innovatieve en veilige vervoers­wijze. Daarbij zullen de voordelen van het spoor voor de bevolking, de economie en het klimaat worden benadrukt, evenals de resterende uitdagingen om tot één echte Europese spoorwegruimte zonder grenzen te komen.

Het is dus geen campagne waarbij de geschiedenis en het erfgoed van de spoor­wegen centraal staat. Maar spoor- en tramwegen, zowel hun gebouwen als infrastructuur en rollend materieel, vormen een belangrijk industrieel erfgoed. Vanuit EFAITH, de Europese Federatie van Industriële en Technische Erfgoed­verenigingen, willen we daarom, samen met onze leden, partners en contacten, duidelijk maken welk de impact was van spoorlijnen op het sociaal, economisch en politiek weefsel en gebeuren in Europa vanaf de jaren 1840. En op welke wijze het erfgoed daarvan ook vandaag een impact heeft op en kan bijdragen tot de identiteit van regio’s en gemeenten.

Ter voorbereiding op het Europees Jaar van de Spoorwegen 2021 heeft EFAITH daarom een campagne gelanceerd om de aandacht te vestigen op het bedreigde spoorwegerfgoed. Deze campagne wordt ook gesteund door Fedecrail, de Europese Federatie van Toeristische Spoorwegen. Het doel is een overzicht te geven van het bedreigde spoorwegerfgoed in de lidstaten van de Raad van Europa. Dit overzicht zal vervolgens, samen met de bestaande problemen, in 2021 tijdens een workshop aan de Europese instellingen en de nationale en regionale autoriteiten worden voorgelegd.

Oude spoorlijnen geraken buiten gebruik. Stations, seinhuizen en werkplaatsen vervallen tot ruïnes of worden gesloopt – terwijl ze gemakkelijk herontwikkeld zouden kunnen worden en zo een vorm van duurzaamheid kunnen bieden. Afgeschreven rollend materieel wordt onder slechte omstandigheden opgeslagen of belandt op spoorwegbegraafplaatsen. Niet meer gebruikte ijzeren spoor­bruggen roesten of worden gesloopt en verkocht voor de waarde van het schroot. Oude spoorlijnen kunnen omgevormd worden tot Greenways, Voies Vertes, rustige en ecologisch verantwoorde fiets- en wandelpaden… Toeristische spoorwegen, vaak gerund door vrijwilligers, worden bedreigd door het verlies aan inkomsten als gevolg van COVID-19, terwijl ze een toeristische attractie zijn in landelijke gebieden.

Op www.industrialheritage.eu/endangered-by-country vindt u een inventarisatie van bedreigd erfgoed. Ook de NVBS heeft een bijdrage geleverd aan deze lijst (kijk onder Netherlands – Nederland).

Bron: persmededeling van EFAITH, Europese Federatie van Verenigingen voor Industrieel en Technisch Erfgoed, 1 juli 2020

Uit de schatkamer van de SNR

_{Klik hier als het filmpje op jouw apparaat niet wil starten}

In het filmarchief van de Stichting NVBS-Railverzamelingen (SNR) zitten ook enkele opnamen uit Madurodam. Vanuit NVBS-optiek zijn de treinen en trams uit dit miniatuurstadje het meest interessant. Het filmpje dat we hier laten zien bestaat uit twee delen. Het eerste deel is in zwart-wit en heet “Kleine Welt Ganz Gross”. Hierna volgen kleurenbeelden, omstreeks 1973 gemaakt door J.A. Bonthuis. De muziek die je hoort is de “Hymne van Madurodam” uit 1952, gezongen door Dolf Scheepmaker begeleid door het Hofstads Jeugdorkest. Dit lied staat op een door Madurodam uitgegeven grammofoonplaatje.

Lees ook Het spoorbedrijf van Madurodam in NVBS Actueel, september 2018.

Beeldbank: bijna 100.000 foto’s

Met enige regelmaat worden er nieuwe foto’s toegevoegd aan de beeldbank op deze website. De teller nadert nu de 100.000. Er zijn om precies te zijn 96.114 foto’s in de beeldbank opgenomen. Dat varieert van heel oude foto’s tot recente foto’s uit de corona-tijd.

Er zitten ook gescande ansichtkaarten in de collectie. Vanwege copyright zijn de meer recente ansichtkaarten niet via de website te bekijken, maar je kunt de gegevens wel vinden in de beeldbank. Belangstellenden kunnen deze foto’s op afspraak bekijken in Amersfoort.

De beeldbank zal de komende jaren nog veel groter worden. Hoeveel foto’s er wachten op digitalisering en beschrijving weet niemand, maar het zullen er honderdduizenden zijn.

Bezoek de beeldbank. De foto’s zie je hierin op klein formaat. NVBS-leden die zijn ingelogd kunnen de foto’s ook op groter formaat bekijken.

Stichting NVBS-Railverzamelingen

De beeldbank is het digitale foto-archief van de NVBS. Dit archief wordt beheerd door vrijwilligers van de Stichting NVBS-Rail­verzamelingen (SNR). Meer informatie over de SNR.

Nog even dit

Meer nieuws en korte berichten.