Nieuwe boeken en dvd’s

Recent verschenen boeken en andere publicaties uit het rijke aanbod van onze verenigings­winkel.

Strassenbahn in Wirtschaftswunderland
Mit der “Elektrischen” durch die Nachkriegszeit

Dvd. 58 minuten. Uitgever: Eisen­bahn Kurier (2020). Artikel­nummer: 459-4212. Prijs: € 19,80.

Door het Wirtschaftswunder in de jaren 50 en 60 nam de reislust van de Westduitse bevolking sterk toe. Daardoor werd meer van de tram en ander openbaar vervoer gebruik­gemaakt, maar kwamen ook de concurrenten op. Steeds meer mensen kochten een autootje of een brommer. Tegelijkertijd stegen de lonen.

Deze combinatie van ontwikkelingen zorgden bij veel trambedrijven voor problemen. Langzame trams met bijwagens met eigen conducteurs werden te duur. Düwag produceerde vanaf 1956 de oplossing in de vorm van een succesvolle gelede tram, waarmee een conducteur kon worden bespaard. Uiteindelijk werden er circa 800 geleverd (bron: Moderne Trams deel 1 door Frits van der Gragt).

In de jaren 60 produceerde Düwag nog eens ongeveer 400 dubbelgelede trams , zodat nog een bijwagenconducteur kon worden bespaard. De Düwag-trams werden zo beeldbepalend voor de vele trambedrijven in West-Duitsland.

Deze dvd begint met zwart-witbeelden van Duitse trams vlak na WO II tussen de ruïnes. Afwisselend zijn er daarna oude opnames in zwart-wit, opnames in kleur uit de jaren 70 tot 90, en recente opnames in kleur van museumtrams. Er zijn beelden van Grossraumwagens in Stuttgart, moderne drieassers in München en gelede GT4-trams in Bremen.

Dan is het de beurt aan de Düwag-producten. Een groot aantal Duitse steden komt langs: Dortmund, Frankfurt am Main, Hannover, Heidelberg, Kiel, Würzburg, Basel, Wien, en de ‘Neue Bundesländer”, waar tweedehands gelede trams rijden in Halberstadt, Nordhausen en Schöneiche. We bezoeken de Bogestra en de Oberrheinische Eisenbahn-Gesellschaft (OEG). We rijden mee in Frankfurt, zien hoe in Dortmund oude gelede trams rijden zonder bovenleiding, bekijken oude bedrijfsfilms en eindigen bij de Bergische Museumsbahn waar de gelede wagen uit 1957 in een heel andere omgeving rijdt dan we gewend zijn.

Het is onmogelijk om de tramontwikkeling na de Tweede Wereldoorlog in een klein uurtje te beschrijven, maar de sfeer wordt op deze dvd goed getroffen. De kleurenopnamen laten bovendien zien dat niet alle trams in Duitsland altijd crèmekleurig waren. De dvd is genieten voor iedere liefhebber van klassieke Duitse trams.

Bestellen via de webshop (gratis verzending)

Ook interessant

Moderne Trams, deel 2. Dit deel beschrijft de vierassers in vooral de Sovjet-Unie en de gelede trams in vooral Europa; het verhaal van de Düwag uit 1956 en de hieruit ontstane verdere ontwikkelingen. Door: F. v.d. Gragt, A. Reuther en W. Wolf. Uitgever: De Alk. 336 blz. A4., 26 z/w en 693 kleurenfoto’s, 4 kaarten, 27 overzichten.

Rail Atlas Great Britain and Ireland (15th Edition)

Door S.K. Baker. 152 blz. 18×25 cm. Geen foto’s, 118 kaarten. Uitgever: OPC. Artikelnummer: 165-0097. Prijs: € 22,25 afgehaald en € 25,25 per post.

Deze spoorwegatlas van het Verenigde Koninkrijk en Ierland wordt uitgegeven sinds 1977. De vorige druk was in 2015; deze 15e druk is vertraagd door ziekte van de auteur. Daarmee zijn weer recente kaarten van het Engelse spoornet beschikbaar en dat was hard nodig, want de ontwikkelingen gaan snel. Die zijn gelukkig vaak positief: de term “reopening” en “proposed” zijn bij een aantal lijnen en veel stations te vinden.

De kaarten zijn schaal 1:350.000 (schaal 1:495.000 voor Ierland) met detailkaarten 1:90.000 en 24 kaarten voor Greater London 1:50.000. Dat is vergelijkbaar met de Europese atlassen van Schweers & Wall, die 1:300.000 voor Duitsland gebruikt. Het formaat van het boek is wel kleiner dan Schweers & Wall. Handig voor wie de atlas op reis wil meenemen.

Nadeel is dat er flink moet worden gebladerd, vooral als detailkaarten op andere bladzijden staan. De detailkaart van Edinburgh komt zo 10 bladzijden verder bij Ierland terecht. De detailkaarten leiden ook regelmatig tot een rommelig kaart­beeld. De kaarten hebben geen ondergrond. Begrijpelijk in 1977 maar inmiddels zijn de kaarttechnieken met computers wel vooruitgegaan en ogen de kaarten een beetje gedateerd.

Desondanks zal geen liefhebber zonder deze atlas in het Verenigd Koninkrijk op stap willen gaan. Voor de prijs hoef je het niet te laten.

Bestellen via de webshop

Ook interessant

abc Rail Guide 2020 (Includes Light Rail Guide). Door C.J. Marsden. Uitgever: Crécy. 381 blz. A5., 425 kleurenfoto’s, 25 schematische kaarten. Artikelnummer: 165-0096. Prijs: € 29,95 afgehaald en € 33,95 per post. Gids met alle spoor- en tramwegbedrijven in Groot-Brittannië en Ierland, inclusief verhuurders, rail­onder­houds­bedrijven, metro’s, light rail, museums, met per bedrijf materieel­over­zichten (locs, treinstellen, rijtuigen).

Locomotive di Guerra Vol. 1º (Tedesche, Austroungariche)

Door Aldo Riccardi & Marcello Grillo. 320 blz. 26×34 cm. 390 z/w-foto’s, 81 tekeningen, 2 kaarten. Uitgever: Pegaso. Artikelnummer: 155-0014. Prijs: € 66,00 afgehaald en € 70,00 per post.

In de vorige nieuwsbrief heb ik het al gehad over het uiteenvallen van de dubbelmonarchie Oostenrijk-Hongarije. Met Duitsland was deze staat de verliezende partij in de Eerste Wereldoorlog. Italië profiteerde omdat het land zich uiteindelijk had aangesloten bij de Entente en kreeg delen van Oostenrijk als beloning. Belang­rijkste gebieden die werden ingelijfd waren Triëst en Zuid-Tirol.

Het spoorwegmaterieel van de dubbelmonarchie werd naar rato van netlengte verdeeld over de nieuwe landen, zoals Tsjecho-Slowakije, en landen die gebieden erbij kregen, zoals Italië. De overwinnaars bepaalden dat Duitsland 5000 locomotieven en 150.000 wagens moest afstaan. Nadat jaren later alle sommetjes waren gemaakt kreeg Italië er uiteindelijk circa 700 stoom­loco­mo­tieven bij die nu in deze tweedelige uitgave worden besproken.

Dit boek bevat alle gegevens van de locomotieven die door Duitsland en Oostenrijk-Hongarije zijn afgestaan. Van elke loc worden bouwjaar, fabrikant, fabrieksnummer, oude en nieuwe nummers, stationering en de datum van buitendienststelling vermeld. De tekst gaat per type in op de herkomst, technische verschillen en de stationering in Italië. Elk type wordt uitgebreid geïllustreerd met zwart-witfoto’s en vaak ook met een tekening, bij de belangrijke typen soms meerdere tekeningen.

De grote hoeveelheid foto’s varieert tussen fabrieksfoto’s, portretten, locs met trein en in depot en ansichtkaarten van stations met trein. Samen vormt dat een zeer indrukwekkend boek op groot formaat waarin duidelijk veel research is gestoken. Uit tabellen bij het deel over de Duitse locs is duidelijk dat vooral goederentreinlocomotieven van de KPEV werden overgenomen: series G7 en G8¹ (42 en 40 stuks). Van de P8 werden slecht 18 stuks verworven. Jammer dat er niet meer van dergelijke tabellen zijn, zodat het totaaloverzicht een beetje ontbreekt. Misschien nog in het tweede deel?

Liefhebbers van Italiaanse stoomlocomotieven zullen de forse prijs van dit boek er graag voor over hebben.

Bestellen via de webshop

Nog verkrijgbaar van deze uitgever

Locomotive a Vapore in Italia: 1885-1905. Tweede herziene druk van het eerste deel van dit standaardwerk over stoomlocs in Italië. Behandeld worden de voorlopers van de FS. Beschrijvingen, tekeningen, lijsten van in- en uit­dienst­stellingen. Door: A. Riccardi et al. Uitgever: Edizione Pegaso. 319 blz. 25×34 cm., 396 z/w foto’s, 95 tekeningen, 1 kaart.

Locomotive a Vapore in Italia: FS 1916-1928. Zesde deel van een uitgebreid werk over de stoomlocs in Italië. Beschrijvingen, tekeningen, lijsten van in- en uit­dienstellingen, documenten en veel zwart-witfoto’s. Dit deel behandelt nieuwe series van de FS (o.a. 735, 744, 746, 480, 940). Door: A. Riccardi et al. Uitgever: Edizione Pegaso. 366 blz. 25×34 cm., 458 z/w foto’s, 45 tekeningen, 1 kaart.

Leo de Jong