Nieuwe boeken en dvd’s

Recent verschenen boeken en andere publicaties uit het rijke aanbod van onze verenigings­winkel.


Reisebürosonderzüge – Urlaub von Anfang an
Die Geschichte des Turnusverkehrs von 1948 bis 1993

Door Armin Gärtner. 128 blz. A4. Uitgever: Eisenbahn- und Heimatmuseum Erkrath-Hochdahl e.V. Artikelnummer: 164-1001. Prijs: € 42,00.

Een familielid van de schrijver had op de zolder met uitschuiftrap een grote treinbaan gemaakt met klassieke middelen. De trein was van Märklin, een rode V200, de rijtuigen blauw met de tekst ‘Touropa’, het landschap bergachtig met een spoorlijn die kronkelend hoog de bergen in ging. Aan het eind van het traject was de helling naar beneden zo steil dat daar alleen afdalen naar het station mogelijk was. Dat ging dan bijna vanzelf. Een tweede lijn bleef op de ‘begane grond’ en verdween achter de bergen.

De Touropa-rijtuigen met hun fraaie kleur en de tekst op de zijkant hebben me daardoor altijd geboeid. Nu is er dan eindelijk een boek over de rijtuigen en vooral de wereld die er achter schuil ging: ‘pakketvakanties’ per spoor – in het Duits ‘Pauschalreise’. Dat wil zeggen dat het reisbureau de hele reis organiseert inclusief logies en eten. Bij de Duitse spoorwegen werden deze treinen ‘Turnuszug’ genoemd.

Het boek begint met een uitleg over de begrippen en een historie van vakanties met de trein in Duitsland. Het volgende hoofdstuk gaat over Duitse ligrijtuigen, ‘uitgevonden’ door Dr. Carl Degener van de reisorganisatie ‘Touropa’. Hoofdstuk 5 bespreekt de rol van de DB bij deze treinen. Daarna volgt de beschrijving van de reisorganisaties die de treinen lieten rijden: Alpen-See-Express (ASE), Hummel, Scharnow, Touropa en andere. Bekende namen voor liefhebbers van de Duitse spoorwegen. Toen de concurrentie van vliegtuig en auto te groot werd, gingen vele samen in de TUI, nog altijd een begrip.

De volgende hoofdstukken van het boek gaan over de Baureihe 601 (voormalig TEE-treinstel) voor de ASE, restauratiewagens voor de vakantietreinen, de verzorging van de reizigers, treinreisleiders, dienstregeling, en in hoofdstuk 12 het onvermijdelijke einde van de ligwagens in 1993.

Het boek wordt vooral geïllustreerd met leuk reclamemateriaal uit de tijd zoals de voorkant toont, maar ook met tekeningen van de ligrijtuigen en enkele foto’s van de treinen. Met citaten in ambtelijk Duits en literatuurverwijzingen heeft dit boek duidelijk een wetenschappelijk karakter. Voor de die-hard treinenliefhebber zou er wel iets meer fotomateriaal van de treinen en de tractie in mogen staan.

Voor de modelbaan waren deze treinen vaak een beetje te lang. Tien ligrijtuigen plus restauratie was niet ongewoon. Trix had een set van vijf rijtuigen in de aanbieding voor de modelbaan, wel sterk ingekort overigens! Voor iedereen die iets meer wil weten over die sets van Touropa-rijtuigen van Lima, Roco of Trix een interessant boek.

Deze Duitse uitgave is afkomstig van het Eisenbahn- und Heimatmuseum Erkrath-Hochdahl. Het is de zesde spoorwegpublicatie van dit museum. Door een tip van een lezer nu verkrijgbaar bij NVBS-Winkel.

Bestellen via de webshop (gratis verzending)


ALe Reostatiche
Automotrici Leggere elettriche

Door Luca Berardocco, Giuseppi Lippolis en Emiliano Maldini. 350 blz., A4 liggend, 236 kleuren- en zw/w-foto’s, 58 tekeningen. Uitgave tg-trains. Artikelnummer: 155-0116. Prijs: € 60,00.

In de jaren 20 besloten de Italiaanse spoorwegen de gecompliceerde draaistroom met de dubbele rijdraad en starre snelheden te vervangen door 3000 volt gelijkstroom.

Na de eerste meer traditionele gelijk­stroom­locomotieven en -treinen werden al snel Italiaanse standaarden ontwikkeld. Voor de locomotieven waren dat zesassige gelede locomotieven. Elektrische reizigerstreinen werden samengesteld uit motorwagens en bijwagens. De motorwagens waren soms gestroomlijnd, later met doorloopkop al dan niet enigszins gestroomlijnd.

Permanent gekoppelde treinstellen werden alleen voor luxe treinen gebouwd. De laatste motorwagens van dit type waren de snelle en luxe ALe 601 met bijpassende bijwagens: de paradepaarden van de jaren 60. In hun fraai groen/grijze kleuren vielen ze op tussen de oudere kaki treinen. Na deze treinen werden weer ‘echte’ treinstellen gebouwd, eerst de driedelige ALe 803.

(ALe staat voor Automotrice Leggere elettriche en de eerste twee cijfers zijn het aantal reizigers. Dus ALe 601 kan 60 reizigers vervoeren en de motorwagen van de ALe 803 heeft plaats voor 80 reizigers.)

Dit royale boek in liggend A4-formaat combineert historie met veel foto’s, de meerderheid in kleur en over de volledige pagina. De foto’s zijn vooral uit de jaren 80 en later, dus voor veel treinen in hun nadagen en voor de recentere typen vaak niet meer in de originele kleuren. Achterin het boek zijn tekeningen opgenomen van alle besproken treinen, en materieellijsten. Wie meer technische informatie wil zal op zoek moeten gaan naar het hieronder genoemde boek van Giovanni Cornoló, beschikbaar in de NVBS-Bibliotheek.

Dit boek is Print-on-Demand (POD). Levering van een nieuw exemplaar kan daardoor langer duren als het boek niet in voorraad is bij NVBS-Winkel.

Bestellen via de webshop (gratis verzending)

Meer lezen

Automotrici elettriche van Giovanni Cornolo (Sm-510.011)


Turbine Power
A bold railroading technology and its fate

Door Walter Simpson. 128 blz., A4, 83 kleuren- en zw/w-foto’s, vele illustraties. Uitgave: Kalmbach Media. Artikelnummer: 174-0038. Prijs: €24,25 afgehaald, €26,75 per post.

De jaren 50 en 60 waren een tijd van sterk vooruitgangsgeloof, zeker in het zogenoemde “Vrije Westen”. Alles zou groter, sneller en beter worden. Goed, er was een Koude Oorlog gaande, maar zolang Chroesjtsjov alleen met zijn schoen op tafel sloeg in de Verenigde Naties en niet op de rode knop in Moskou, was er toch niets aan de hand? Onbegrensde energie kon worden geleverd door atoomcentrales en over het afval maakte nog niemand zich zorgen. Dat kwam pas na de “Club van Rome”.

In deze optimistische tijd kwam Dr. Lyle Borst (1912-2002) met plannen voor een atoomlocomotief. Met een “kleine” nucleaire reactor aan boord, omgeven door een stalen blok van ruim één meter dikte en een enorm gewicht, zou deze voldoende stoom genereren om met een stoomturbine elektriciteit op te wekken voor een locomotief van zo’n 8000 pk. De locomotief staat aan het einde van dit boek van Walter Simpson, uitgegeven door Kalmbach Media in de VS.

Het boek behandelt achtereenvolgens Amerikaanse stoomturbine-locomotieven van de Union Pacific, Pennsylvania, Chesapeake & Ohio en Norfolk & Western, gevolgd door de gasturbine-locomotieven: de Union Pacific GTEL (in serie gebouwd), het Westinghouse-Baldwin Blue Goose-prototype en de met kolengruis gestookte gasturbineloc van Union Pacific. Daarna komt de New York Central Budd-motorwagen met straalaandrijving aan bod, gevolgd door treinstellen voor de Long Island Railroad en Amtrak-treinstellen van United Aircraft Corporation, de Franse ANF en Rohr Industries, de laatste gebaseerd op Franse ervaringen. Ten slotte nog twee recentere plannen van een consortium voor het gebruik van aardgas, en dan de eerder genoemde atoomloc.

Er zijn tekeningen en schema’s opgenomen om de werking van de locomotieven te beschrijven. De auteur rekent regelmatig voor hoe weinig efficiënt turbine­locomotieven werkelijk zijn en maakt duidelijk dat (gas)turbines niet geschikt zijn voor spoorwegexploitatie. Het boek eindigt met een uitgebreide literatuur­lijst en noten. Dit boek is uitgegeven op zeer dun glanspapier.

Bestellen via de webshop

Meer lezen

Voor wie meer wil weten over turbinelocomotieven, staan hieronder enige titels in de NVBS-Bibliotheek:

Turbines Westward door Thos. R. Lee (Sm-720.153)

Turbotrains International door Wolfgang Stoffels (Sm-052.003)

30 Jahre Gasturbinenlokomotive door Wolfgang Stoffels (Sm-060.001)

The Great Western Railway Gas Turbines: A Myth Exposed door Kevin Robertson (Sm-482.053)


Leo de Jong

[printfriendly]

Uit de winkel

In deze rubriek bespreekt Leo de Jong boeken, dvd’s en andere publicaties die recent zijn toe­gevoegd aan het aanbod van de NVBS-winkel. Ben je lid van de NVBS, dan kun je deze zaken kopen in de winkel in Amersfoort.

Webshop

Onze webshop op internet is dag en nacht, zeven dagen per week ge­opend.