Nieuw in de bibliotheek

Een greep uit de vele boeken en andere publicaties die je kunt bekijken of – als je lid bent – kunt lenen in de bibliotheek van de NVBS.

Nederlands Transport

Speciaal nummer over 25 jaar gemengd bedrijf Haagsche Tramweg-Maatschappij (3e jaargang nummer 26 en 27 van december 1951)

Het tijdschrift Nederlands Transport was het huisorgaan van de Nederlandse Vereniging van Transportondernemingen (nu KNVTO). In dit nummer staat een lijvig en interessant artikel van 26 bladzijden over de HTM van 1927-1952. Maar de voorgeschiedenis vanaf 1838, toen er een omnibus reed van Den Haag naar Scheveningen, tot 1927 toen de HTM in zijn huidige juridische vorm werd opgericht, wordt allerminst vergeten.

Uitgebreid komen dan de jaren voor de oorlog met ‘de crisis’ aan bod, voorts de gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog en dan ook nog vijf jaar tot 1950. In de slotalinea staat: ‘Met opzet is aan dit artikel de vorm gegeven van een jaartallen- en prentenboek…’ Als gevolg daarvan is het dus een zeer lezenswaardig verhaal geworden. Er staan veel foto’s en kaarten bij, en doordat elk jaar een subhoofdstukje is raak je nooit de (tram)weg kwijt.

Wist u dat in 2019 (volgens Wikipedia) per dag gemiddeld 281.000 passagiers vervoerd werden en op 31 augustus 1948 volgens dit artikel liefst 625.544? Die laatste waarneming was wel de dag dat Koningin Wilhelmina haar 50-jarig ambtsjubileum vierde. Een jaar later reed bij de HTM de eerste PCC-tram, die met die kleine hooggeplaatste extra raampjes.

Wat een interessant en boeiend artikel!

Plaatsnummer Ta-166.060

Darjeeling’s Wonderfull Railway

A visitor’s guide. 2016, 40 pagina’s.

Ik denk dat deze smalspoorlijn in het noordoosten van India wel zo ongeveer de meest bijzondere ter wereld is waarop nog steeds treinen rijden. Maar als je er niet geweest bent en je het dus met dit boekje moet doen, compenseert deze gids toch echt wel veel door zijn compleetheid.

De Darjeeling Himalayan Railway (DHR) is in 1879 aangelegd, oorspronkelijk voor de afvoer van thee naar Engeland. Het huidige beginpunt Siliguri ligt op 140 meter hoogte.

Diverse malen leek het erop dat DHR zou worden opgeheven door aard­verschui­vingen, politieke onlusten of economische tegenslagen. Toch werden alle tegenslagen steeds weer overwonnen en wordt de lijn nog steeds gebruikt voor personen en vrachtvervoer, nu dan wel met een diesellocje, maar voor de toeristen is er van Darjeeling (2046 meter) naar Ghum (2915 meter) een deeltraject opengesteld met stoomtractie en dan rijd je ook nog door de wereldberoemde Batasia Loop achter zo’n zadeltanklocje.

Naast een uitgebreide beschrijving van spoorlijn van Siliguri tot Darjeeling komt de historie in deze gids ook ruim aan bod en de kaarten en de foto’s maken een en ander meer dan compleet.

SNE moet maar eens een excursie hierheen organiseren…. maar vantevoren eerst maar deze gids lenen en bestuderen.

Plaatsnummer Sa-931.045

Big Projects

Tracks, Trestles & Tunnels. 2020, 91 pagina’s.

In dit speciale bewaarnummer van het Amerikaanse tijdschrift Trains wordt de constructie van spoortracés, viaducten en tunnels uitgebreid beschreven.

De aanleg van hogesnelheidslijnen in Texas van Dallas naar Houston en in Californië van San Francisco en Sacramento naar Los Angeles en San Diego wordt ook uitgebreid behandeld. Die in Texas ligt nog op de tekentafel en er worden voorzichtig alleen nog maar grondaankoopoptiecontracten opgesteld, maar in Californië is men echt al aan het bouwen tussen San Francisco en Los Angeles. Het zijn megaprojecten, die nog vele, misschien wel 15 à 20 jaar zullen duren.

De overige beschreven tunnels en bruggen zijn wat ‘bevattelijker’ projecten, waar ook daadwerkelijk aan gebouwd wordt. Als tussendoortje wordt een uitstapje van 8 bladzijden gemaakt naar Europa en wel naar de Gotthard en Monte Cenneri basistunnels, die samen wel 20 jaar constructietijd kostten.

Al met al een interessant document, maar niet voor één avond!

Plaatsnummer Sb-720.047

Broader than Broad

Hitler’s Great Dream: Three Metre Gauge Rails Accross Europe. 1998, 36 pagina’s.

Een van Hitlers dromen was een spoorweg­net in Europa met een spoorwijdte van 3 meter. Op dat net zouden dan ook mega­treinen rijden, die in grootse stations zouden halteren. Dat idee was niet van hemzelf, want de Brit Brunel ontwierp al 2,14 meter (7 ft) breedspoor, dat tussen 1833-1892 gebruikt werd in een net van bijna 2300 km bij de GWR (Great Western Railway) in Engeland. En in 1928 was er een superbreedspoorplan van Londen naar Parijs, dat dus ook niet uit­gevoerd werd.

Hitler was de ‘vader’ van het Autobahnnet en zijn interesse in superbreed­spoor­spoorwegen ontstond waarschijnlijk na een lezing van Franz Kruckenberg – ja, die van onder andere de Schienenzeppelin en na de oorlog van de Senator- en de Komettreinen. Die lezing ging over een vier (!) meter breed spoornet in Centraal Europa. Hitler nam het idee over en liet een drie­meter­spoorweg­net ontwerpen met bijbehorend spoormaterieel.

Na de oorlog hebben de Russen het ook nog eens geprobeerd en er werd zelfs in 1993 nog gesproken door een Russisch-Canadees-Amerikaanse studiegroep over een plan met een brug over de Beringstraat.

In dit bescheiden boekje van Robin Barnes wordt dit toch allemaal best wel gedetailleerd beschreven met veel tekeningen. Nieuwsgierig geworden? Leen dan rap dit boek.

Plaatsnummer Sa-400.127

En oh ja, wil je over Hitlers spoorwegplannen meer weten leen dan ook gelijk maar plaatsnummer Sa-430.033.a of b.

Rutger Ruempol