De sfeer van een vroeger Bahnbetriebswerk

Eisenbahnmuseum Dieringhausen

Frits van Buren bracht een bezoek aan het spoorwegmuseum in Diering­hausen. Hier probeert men de sfeer van een vroeger Bahn­betriebs­werk levend te houden.

Ongeveer 45 km ten oosten van Köln aan de zuidwestkant van het Sauerland ligt het plaatsje Dieringhausen, een deelgemeente van Gummersbach. Al in 1893 bevond zich hier een eerste locomotievenloods die in 1905 uitgebreid werd tot een werkplaats en een ringvormige locomotievenloods. In 1944 werden de installaties door bombardementen ernstig beschadigd.

Vanaf 1982 wordt het geheel als monument beschermd. In mei 1982 werd het “Bahnbetriebswerk” gesloten, maar door de aansluitende oprichting van een museumvereniging en van de vereniging “Eisenbahnfreunde Flügelrad Oberberg” (EFO) werden de eerste stappen gezet om het “Bahnbetriebswerk” in zijn oorspronkelijke vorm te behouden. De in 2009 gevormde opvolger van de vereniging EFO in de vorm van de IG Bw Dieringhausen is nu pachter van het geheel en beheert het museum.

De ligging van Dieringhausen. Kaart: bewerking van OpenStreetMap.

Het museum heeft een beperkte omvang en is alleen tussen april en oktober op zaterdagen van 10-17 uur geopend.

De plattegrond van het museum. Bron: website van het Eisenbahnmuseum.

Het museum werd door mij op donderdag 2 juni bekeken. Dus helaas geen foto’s van hetgeen in de ringloods staat. Maar de website van het museum vermeldt details van een aantal stoomlocomotieven die men beheert.

Overzicht van het museumterrein op 2 juni 2022.

Overzicht van het museumterrein op 2 juni 2022.

De locomotief “Waldbröl”. Foto: Eisenbahnmuseum Dieringhausen.

De locomotief Walbröl dateert uit 1914 en werd tot 1966 bij de ten zuiden van Dieringhausen gelegen Kleinbahn Bielstein-Waldbröl ingezet. Daarna werd de loc als gedenkteken opgesteld in Nümbrecht. In 1983 werd de inmiddels verwaar­loosde machine overgebracht naar Dieringhausen en na uitgebreide en langdurige werkzaamheden weer in bedrijfsvaardige toestand gebracht.

In het recente verleden werd deze locomotief ingezet op de door het museum geëxploiteerde lijn Dieringhausen – Wiehl. Doordat twee keer een brand plaats­vond bij een spoorbrug aan het begin van het Wiehltal en deze brug daar­door niet meer veilig wordt geacht, ligt het spoorwegverkeer stil.

Details van de omgeving van Dieringhausen. Kaart: bewerking van OpenStreetMap.

De in 1917 bij de locomotievenfabriek Vulcan in Königsberg gebouwde 93 230 is het enige bewaard gebleven exemplaar van deze serie. De oorspronkelijk voor het Verkehrsmuseum Dresden bedoelde locomotief werd aan de IG Bw Dieringhausen uitgeleend.

De 93 230. Foto: Eisenbahnmuseum Dieringhausen.

Loc 43 is de oudste locomotief van het museum. De in 1906 gebouwde locomotief werd tot 1980 ingezet bij het hoogovencomplex in Völklingen (bij Saarbrücken). De opvallend lage bouw maakte dat overal onderdoor kon worden gereden.

Locomotief 43 op 2 juni 2022.

De locomotief 41 186 werd in 1939 bij de Maschinenfabrik Esslingen gebouwd. In 1961 werd door Henschel een nieuwe stoomketel geplaatst en werd de locomotief op oliestook omgebouwd. In 1977 werd zij als een van de laatste stoom­loco­motieven in Rheine buiten dienst gesteld.

Rheine, 10 september 1977. Loc 042 186 in actie tijdens het afscheid van de stoomtractie bij de DB. Deze loc is onder haar oorspronkelijke nummer 41 186 bewaard gebleven. Foto: Nico Spilt.

De 41 186. Foto: Eisenbahnmuseum Dieringhausen.

En als laatste de stoomlocomotief Theo 4. Het was de eerste bedrijfsvaardige stoomlocomotief van het museum en deed van 1982 tot 2000 dienst. De naam is afkomstig van de thans niet meer bestaande staalfabriek Theodor Wuppermann in Leverkusen. Helaas is de vuurkist thans in slechte staat, waardoor de locomotief niet meer in gebruik is.

De Theo 4. Foto: Eisenbahnmuseum Dieringhausen.

De relatieve rust op het museumterrein – ook door twee jaar corona – blijkt uit de aanwezigheid van de resten van een vogelnest in het onderstel van een van de opgestelde wagens.

Resten van een vogelnest in een onderstel.

Tekst en foto’s (waar niet anders vermeld): Frits van Buren