Nieuw in de bibliotheek

Een greep uit de vele boeken en andere publicaties die je kunt bekijken of – als je lid bent – kunt lenen in de bibliotheek van de NVBS.

Ostpreußen und seine Verkehrswege

Teil 2: ab 1945

Gerhard Grass en Jörg Petzold zijn de schrijvers van dit boek dat een overzicht geeft van de geschiedenis van de spoorwegen in het voor­malige Oost-Pruissen. Het zuidelijke deel behoort nu tot Polen en het noordelijke deel vormt nu de Russische enclave Kaliningrad. Het Memelgebied dat ooit deel was van Oost-Pruissen behoort tegenwoordig tot Litouwen.

Het boek is vanuit een Duits standpunt ge­schre­ven en besteedt bijvoorbeeld ruim aandacht aan de vlucht en het verdrijven van de Duitse bevolking uit Oost-Pruissen. Het boek is verder ingedeeld op station c.q plaats, ruwweg van noord naar zuid en van west naar oost.

De auteurs geven in hun tekst steeds de Duitse naam gevolgd door de huidige naam (bijv. Memel/Klaipėda). In teksten overgenomen uit andere bronnen staan alleen de Duitse namen, maar op pagina 30 is een tweetalige lijst van de voornaamste plaatsen te vinden. Ook de kaarten op het achterste schutblad zijn tweetalig.

Het boek is goed leesbaar – voor wie genoeg Duits kent – en bevat honderden foto’s. Het behandelt een stuk geschiedenis waarover weinig bekend is. Hoewel in 2019 verschenen loopt de geschiedenis in het boek niet verder dan de eerste jaren van de huidige eeuw.

Plaatsnummer Sa-550.047

Le chemin de fer de l’Ourthe et de l’Amblève

De laatste jaren is het aantal boeken over de Belgische spoorwegen behoorlijk toegenomen. Dit boekje is uit 1989 en werd geschreven door Roland Marganne. Het bespreekt de spoorlijnen in de dalen van de rivieren de Ourthe (lijn 43) en de Amblève (lijn 42).

Lijn 43 is de spoorlijn Luik – Rivage – Jemelle en lijn 42 loopt van Rivage via Trois-Points naar Gouvy (en vervolgens naar de stad Luxemburg). Beide lijnen lopen door de Ardennen. Het boek telt ongeveer 50 foto’s van ca. 10 bij 14 cm en een eenvoudige kaart.

Plaatsnummer Sa-410.108

Darjeeling revisited

A journey on the Darjeeling Himalayan Railway

De auteur, Rob Cable, zegt over zijn boek uit 2011 dat het een reis is over een buitengewone spoorlijn zoals een passagier die zou kunnen zien en beleven. Hij wil overbrengen hoe het is te reizen met de smalspoorlijn van New Jalpaiguri naar Darjeeling in het Noorden van India. Het is een belevenis met incidenten en onverwachte momenten. De spoorwijdte is slechts 61 cm en op dit smalle spoor rijdt de stoomtrein 88 km door drie keerlussen en zes zigzaggen (switch­backs) om van 100 meter boven zeeniveau te stijgen naar een hoogte van 2200 meter.

Het boek is vooral een fotoboek; de meeste foto’s zijn gemaakt na het jaar 2000. Aan de geschiedenis van de spoorlijn en het rollend materieel wordt slechts anderhalve pagina besteed. Wie daarover meer wil weten raadt Cable aan de twee delen van het boek The Iron Sherpa van Terry Martin te lezen.

Plaatsnummers Sa-931.038 (Rob Cable) en Sa-931.041.1/2 (Terry Martin)

Beknopte handleiding tot de Kennis der Spoorwegen

Van dit boek uit 1863 dook onlangs het tweede deel op. Het telt slechts 16 bladzijden met 57 tekeningen met toelichtingen. Hiermee heeft de bibliotheek een volledig exemplaar van de oorspronkelijke uitgave in haar bezit. Helaas zijn beide delen in slechte staat. Maar de bibliotheek heeft ook nog de herdruk uit 1978. Die uitgave is een facsimile, een herdruk langs foto­grafische weg die er precies hetzelfde uitziet.

In het foedraal zitten ook nog twee spoorweg­kaarten van Europa, respectievelijk uit 1849 en 1855. Op de kaart van 1849 zie je dat je toen nog niet per trein naar Koningsbergen / Königsberg / Kalinigrad kon. In 1855 was dat wel mogelijk. De groei van het spoorwegnet tussen 1849 en 1855 is enorm. De schrijver van het boek, J.L. de Bruyn Kops, is vooral geïnteresseerd in de bouw en het reilen en zeilen van spoorwegen. Slechts ongeveer 20% van de tekst is gewijd aan de trekkracht — de stoomlocomotief — en de rijtuigen.

Het boek is grotendeels gebaseerd op een werk van Max Maria von Weber. Van dat werk heeft de bibliotheek de vierde druk uit 1885 (Sa-000.248, met gotisch schrift). Het boek laat goed de enorme veranderingen zien die zich in het midden van de 19e eeuw op allerlei gebieden voltrokken door de komst van de spoor­wegen. Te vergelijken met de veranderingen die velen van ons hebben mee­gemaakt door opkomst van de computer.

Plaatsnummer Sa-000.140.b

Gerhard Riesthuis