Terug naar 1923 bij de Stoomtrein Goes-Borsele

Sporen naar het verleden

Frits van Buren bezocht op 20 mei 2023 het evenement Sporen naar het verleden bij de Stoomtrein Goes-Borsele.

De maand mei is voor de meeste museumbedrijven een gelegenheid om het publiek weer kennis te laten maken met hun bedrijven. De stoomtrein Maldegem-Eeklo deed dit begin mei met hun jaarlijkse Stoomfestival, de hemelsbreed 50 km (en over de weg 75 km) ten noordoosten hiervan gelegen Stoomtrein Goes-Borsele rond Hemelvaartsdag van 18 tot en met 20 mei 2023 met het evenement “Sporen naar het Verleden”.

De Stoomtrein Goes-Borsele exploiteert sinds 1972 het resterende gedeelte Goes-Baarland van de door de Spoorweg-Maatschappij Zuid-Beveland (SZB) in 1927 geopende ringlijn Goes – Hoedekenskerke–Goes op Zuid-Beveland.

De SGB had op haar website een dienstregeling voor treinspotters gepubliceerd en deze bewees goede diensten. Op grond daarvan werd gekozen voor Kwaden­damme om het treinverkeer op 20 mei 2023 te bekijken.

De dienstregeling voor treinspotters. Kwadendamme is in rood aangegeven.

Kwadendamme had in 1927 ongeveer 550 inwoners, terwijl vanaf 1960 dit aantal schommelt tussen 850 en 950. Het nog altijd bestaande op ruim een kilometer van Kwadendamme gelegen station uit 1927 is een rijksmonument.

Het station van Kwadendamme op 1 januari 2010. Foto: M. Phernambucq, CC-BY-SA-3.0.

Belangrijke rollen waren ook nu weggelegd voor bezoekend spoorwegmaterieel.

Locomotief 2205 met trein naar Hoedekenskerke op station Kwadendamme op 20 mei 2023.

Dieselelektrische locomotief 2205 werd in 1955 gebouwd met toen het nummer 2226 en in 1970 vernummerd naar 2205. De oorspronkelijk bruine locomotief werd in 1974 geel/grijs geschilderd. In 1995 kocht de NMBS 25 locomotieven van de serie 2200 om te gebruiken bij de aanleg van hogesnelheidslijnen en in de haven van Antwerpen, waarbij de 2205 werd genummerd als 7618. In december 2002 werden zij opnieuw terzijde gesteld en op 1 maart 2003 afgevoerd. In oktober 2004 werd de serie voor sloop verkocht, maar een loc ontsprong die dans: de 7618 (2205) kwam in het bezit van de Stichting Historisch Diesel­materieel (SHD).

Treinstel 151 op weg naar Hoedekenskerke op het station Kwadendamme op 20 mei 2023.

Het dieselelektrische treinstel 151 werd in 1963 gebouwd. De laatste exemplaren van deze serie werden in 2003 buiten dienst gesteld. Uiteindelijk kwam treinstel 151 in 2019 in bezit van de Stichting 2454 CREW.

Locomotor 264 op weg naar Goes nadert met een korte goederentrein station Kwadendamme op 20 mei 2023.

Dieselelektrische locomotor 264 werd in 1936 door Werkspoor in Amsterdam gebouwd. Hun fluit verschafte deze locomotieven de bijnaam “Sik”. Na de boedel­scheiding van NS kwam zij via Strukton terecht bij de SGB.

De stoomtractie werd vertegenwoordigd door locomotief 5 van de Stoomtram Hoorn-Medemblik en door de locomotief 23 023 van de Stoom Stichting Nederland.

Locomotief 5 met als eerste rijtuig een zogenaamde “stalen D” is op weg naar Goes zojuist aangekomen op het station Kwadendamme.

Locomotief 5 heeft een lange en diverse levensloop gehad. Als locomotief 1 kwam deze door La Meuse (België) gebouwde locomotief in 1929 in dienst bij de “Cie. Néerlandaise de l’Azote”, later Nederlandse Stikstof Maatschappij en nu Yara in Sluiskil.

De NSM 1 is daar tot 1971 in dienst geweest. Daarna werd zij als nummer 5 verworven door de Museum Buurt Spoorweg (MBS). 1972 is de MBS 5 geruild met de Tramweg Stichting (TS) voor het 4-assige lokaalspoorrijtuig C405, nu in dienst als MBS C905. Hierdoor kwam de locomotief in bezit van de TS, welke de loc onderbracht bij de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik (SHM).

Bij de SHM kwam de locomotief in dienst onder het (MBS) nummer 5 en kreeg de naam ‘Sluiskil’ maar in 1999 werd de locomotief omgedoopt in “Enkhuizen”. Ook in 2022 deed zij al dienst bij de SGB en dit jaar doet zij wederom dienst bij de SGB.

Locomotief 23 023 op weg naar Hoedekenskerke is zojuist aangekomen in Kwadendamme op 20 mei 2023. De huidige bewoonster van het voormalige station Kwadendamme kijkt met belangstelling naar deze niet-dagelijkse passant.

De collectie voorbijkomend spoorwegmaterieel werd bekroond door de aanwezigheid van de locomotief met het oorspronkelijke Duitse nummer 23 023 van de Stoom Stichting Nederland (SSN). Deze in 1952 bij de Arnold Jung Lokomotivfabrik GmbH in Jungenthal gebouwde 132 ton zware locomotief kwam in 1976 in bezit van de Stoomstichting Nederland, die haar heeft ingezet tot de ketelkeuring verliep in 1984. In 1993 onderging de 23 023 een 9 maanden durende grote revisie bij Dampflokwerk Meiningen in de voormalige DDR.

Het evenement “Sporen naar het verleden” werd 20 mei 2023 duidelijk begunstigd door zonnig weer met helaas een vrij stevige noordoosten wind.

Inmiddels is op internet al een aantal video’s van het evenement beschikbaar zoals deze.

Tekst en foto’s: Frits van Buren