Roestig erfgoed

Hermeskeil en het Saarland

Frits van Buren bezocht het Dampflok-Museum Hermeskeil. Ook schrijft hij over de Saarbahn en de Völklinger Hütte, een enorm hoogoven­complex dat van de Unesco de status van werelderfgoed heeft gekregen.

Hermeskeil ligt in de Landkreis Trier-Saarburg ten zuidoosten van Trier in de Duitse deelstaat Rheinland-Pfalz. Het is gelegen aan de voormalige 72,7 km lange Hochwaldbahn of Ruwertalbahn tussen Trier en Türkismühle.

Hermeskeil is bekend van het bijzondere spoorwegmuseum. Dit werd in mei 2011 al eens besproken in Op de Rails door Vincent Vreeken. Meer dan tien jaar later werd het tijd om de huidige toestand op te nemen.

De Hochwaldbahn. Bewerking van Wikimedia commons.

Het gedeelte van de lijn tussen Trier en Hermeskeil werd op 15 augustus 1889 geopend. Het gedeelte Hermeskeil – Türkismühle kwam in 1897 gereed.

Na WO II werd het verkeer tussen Trier en Hermeskeil pas op 12 december 1949 hervat. Het reizigersvervoer tussen Hermeskeil en Türkismühle werd al op 1 juni 1969 beëindigd, waarna de beëindiging van goederenvervoer op 5 november 2000 volgde. Tussen Trier en Hermeskeil werden het reizigersverkeer in stappen op 2 juni 1984 en het goederenverkeer in stappen op 10 augustus 1998 beëindigd.

Het gedeelte Trier – Hermeskeil is getransformeerd naar een fietspad: Ruwer – Hochwald Radweg.  Tussen Hermeskeil en Türkismühle heeft nog tot 2012 het ook door Vincent Vreeken genoemde museumbedrijf met railbussen plaatsgevonden. Voor het gedeelte Hermeskeil – Türkismühle volgden na de stillegging in 2014 veel plannen en discussies maar het uiteindelijke resultaat is dat sinds 2020 de hele Hochwaldbahn verdwenen is.

Op het terrein van het uit 1888 daterende Bahnbetriebswerk Hermeskeil – achter het nog bestaande stationsgebouw van Hermeskeil – bevindt zich het in 1986 begonnen particuliere Dampflok-Museum Hermeskeil.

Het stationsgebouw van Hermeskeil op 8 juli 2023.

De restanten van railbussen langs het perron van het station Hermeskeil op 8 juli 2023.

Op het museumterrein staan ongeveer 40 grote stoomlocomotieven en een aantal grote elektrische locomotieven. Helaas erg dicht op elkaar en in sommige gevallen afgedekt. Door dit grote aantal is een volledige beschrijving hier niet zinvol. Na het betalen van de entreeprijs van € 5,00 reikt de eigenaar een bijna volledig overzicht van het aanwezige materieel op een uit april 2017 daterend A4-tje uit. Het grote aantal Baureihe 44-ers is opvallend.

Het overzicht uit april 2017 van de aanwezige locomotieven.

Twee Baureihe 44-ers op 8 juli 2023.

De 44 177 werd in 1940 door Krupp gebouwd en deed tot 1981 dienst bij de Deutsche Reichsbahn (DR). In 1991 kwam zij in het Dampflok-Museum Hermeskeil terecht. De 44 1040 werd in 1942 door de Wiener Lokomotivfabrik Floridsdorf aan de Deutsche Reichsbahn geleverd en in 1982 werd zij bij de DR buiten dienst gesteld, waarna zij eveneens in 1991 in Hermeskeil terecht kwam.

De verdergaande corrosie van een groot gedeelte van de locomotieven en de tamelijk weelderige plantengroei zijn goed zichtbaar. Ook de achteruitgang van het door Vincent Vreeken in 2010 genoemde schilderwerk van de voorzijden van de locomotieven is goed waarneembaar.

Zien de beide 44-ers op de vorige foto er aan de voorkant nog enigszins toonbaar uit, dat is niet het geval met een andere – niet meer identificeerbare – locomotief.

Een niet meer identificeerbare in vergaande staat van corrosie verkerende loc op 8 juli 2023.

Het in de zessporige locomotiefloods opgestelde materieel is gelukkig optisch in een betere toestand.

De in de locomotiefloods opgestelde 50 1446 op 8 juli 2023.

Een voorbeeld daarvan is de 50 1446 die in 1941 door Henschel in Kassel is gebouwd en tot 1976 heeft dienst gedaan. Het was toen de laatste stoom­loco­motief in Saarbrücken. Daarna kwam zij in 1986 in Hermeskeil. Het is opvallend dat veel van deze stoomlocomotieven ondanks de Tweede Wereldoorlog 35-40 jaar dienst hebben gedaan.

Het Saarland

In het ten zuiden van Hermeskeil liggende Saarland bevindt zich een groot aantal interessante mogelijkheden voor ferroviaire en toeristische bezoeken.

Bron: www.openrailwaymap.org

De Völklinger Hütte in Völklingen ten westen van Saarbrücken had uiteraard een sterke relatie met het spoorwegbedrijf voor de aan- en afvoer en intern transport van grondstoffen en producten. Dit in 1880 begonnen hoogovenbedrijf telde uiteindelijk zes hoogovens waar in 1965 17.000 werknemers werkten. In 1986 werden de hoogovens stilgelegd. In 1994 werd de Völklinger Hütte door de UNESCO tot werelderfgoed verklaard. Dit werelderfgoed heeft een oppervlak van 7,7 hectare, hetgeen maar een klein gedeelte is van het Völklinger-Saarstahl-areaal van 260 hectare.

De Völklinger Hütte op 6 juli 2023.

Op het terrein staat een aantal locomotieven opgesteld. Overigens lijken deze deels in een later stadium geschonken te zijn.

Stoomlocomotief 21 op het terrein van de Völklinger Hütte op 6 juli 2023.

Buiten het terrein zijn ook regelmatig wagens voor het vervoer van vloeibaar ruw­ijzer te zien: zogenaamde torpedo’s.

Wagens voor het vervoer van vloeibaar ruwijzer in Völklingen op 6 juli 2023. Op de achtergrond (rechts) het vlakbij gelegen station van Völklingen en de stad Völklingen.

Deze video laat het transport van gesmolten ruwijzer met zogenaamde Torpedo-wagens in het Saarland zien.

Op het station van Völklingen wordt een redelijk intensief regionaal verkeer afgewikkeld met onder andere goed bezette Alstom Coradia-treinstellen Baureihe 1440 van de Deutsche Bahn.

Het station Völklingen met kruisende Alstom Coradia-treinstellen van de Baureihe 1440 op 6 juli 2023.

Ook de Saarbahn is interessant om te bezoeken. Deze 43,5 km lange lijn loopt van Lebach ten noordoosten van Saarbrücken via Saarbrücken naar Sarre­guemines ten zuidoosten van Saarbrücken. Daarvoor zijn 28 door Bombardier geleverde dubbelgelede lagevloertrams aanwezig. Op het stadstraject van Saar­brücken rijden die onder 750 V gelijkspanning en op het overige gedeelte van de lijn onder 15 kV 16⅔ Hz.

Bont beschilderd/beplakt Saarbahn-tramstel 1012 naar Brebach bij vertrek uit het station van Lebach op 8 juli 2023.

Voor een uitstap zonder treinen en/of trams is de Saarschleife bij Mettlach een aantrekkelijke bestemming. Van het uitzicht over de Saarschleife kan genoten worden vanaf de in 2016 gebouwde uitkijktoren van 42 meter hoog die bereikt kan worden via het 1250 m lange Baumwipfelpfad.

De Saarschleife vanaf het uitzichtspunt op 7 juli 2023.

Tekst en foto’s: Frits van Buren