Nieuwe boeken en dvd’s

Recent verschenen boeken en andere publicaties uit het rijke aanbod van onze verenigings­winkel.

Heel veel keus

Wist je dat in onze winkel keus is uit:

• Ca. 600 nieuwe (meest recente) boeken uit binnen- en buitenland
• Ca. 200 dvd’s over spoor- en tramwegen uit diverse landen
• Ca. 50 dvd’s van oudere jaren tegen gereduceerde prijs
• Ca. 2000 tweedehands boeken, van zeer oud tot vrij nieuw
• Ca. 250 spoorboekjes uit Nederland en buitenland
• Ook tweedehands speciale uitgaven van tijdschriften
• Duizenden foto’s groot en klein
• Beperkt aanbod van bordjes en andere curiosa op railgebied
• Soms ook modelspoorartikelen.

In onze webshop staan de meeste nieuwe boeken en dvd’s en een beperkt aantal tweedehands artikelen. Nog geen NVBS-lid? Dan kun je met een gastaccount terecht in onze webshop.

Berlin Anhalter Bahnhof

Dvd. Duur: 58 minuten. Uitgave: Eisenbahn Kurier. Artikelnummer: 459-4270. Prijs: € 22,80.

Anhalt was een vorstendom ten zuiden van Magdeburg met wellicht als bekendste plaats Dessau, hoofdstad van het gebied. De Berlin-Anhaltischen Eisenbahn (BAE) werd in 1839 opgericht om de verbinding Berlijn-Dessau aan te leggen. Later werden door de BAE lijnen gebouwd naar Halle en Leipzig, maar deze lijnen lieten Dessau links liggen! Het kopstation in Berlijn werd ook het eindstation voor de spoorlijn uit Dresden. Op 15 juni 1880 werd het door Franz Schwechten ontworpen Anhalter station geopend.

De BAE werd vanaf 1882 door de KPEV (Pruisische Spoorwegen) geëxploiteerd en een paar jaar later overgenomen. Inmiddels was de spoorlijn de belangrijkste verbinding vanuit Berlijn naar het zuiden. In 1929 kwamen er in Anhalter Bahnhof 100 treinen per dag met 20.000 reizigers, maar als de Leipziger Messe geopend was, kon het oplopen tot 60.000 reizigers.

Niet iedereen vond het gebouw in Neo-Romaanse stijl later mooi: de Frankfurter Zeitung had het over een “hässlich-klobigen Bahnhof”, een lelijk en plomp station. In 1935 was het contrast tussen de “moderne tijd” van toen en het oude station nog groter: in dat jaar begonnen de Duitse “Fliegende Züge” dieseltreinen in het station op weg naar Frankfurt.

In de Tweede Wereldoorlog werd het gebouw zwaar beschadigd en na de deling lag het gebied van het Anhalter station in de DDR. In 1952 werd het station gesloten en jaren later gesloopt door de resten op te blazen. Na de Wende lopen de lijnen uit Halle, Leipzig en Dresden ondergronds door naar Berlin Hbf (tief), geopend in 2006 door Angela Merkel en andere Duitse prominenten.

De dvd over het station valt in twee delen uiteen. De eerste helft beschrijft de historie en is in zwart/wit, maar grotendeels met bewegende beelden. De tweede helft gaat over de hedendaagse Anhalter-lijn tussen Berlijn, Bitterfeld en Halle en is in kleur. We beginnen in het heden bij de resten van het Anhalter-station: de overdekte ingang of “portico” van het station. Negentig jaar eerder is het op dezelfde plek een drukte van jewelste. In de jaren 30 konden zelfs de Berlijnse arbeiders zich een paar dagen vakantie veroorloven en die begonnen op het Anhalter-station. Vakantiegangers werden door de thuisblijvers langdurig uit­gezwaaid.

In die tijd is de Anhalter Bahn een echte “Rennstrecke”. We zien de Henschel-Wegmanntrein naar Dresden met de stroomlijn Baureihe 61. En ook de diesel­treinen waar de rijke klanten op de plek worden bediend. Bij een maximum snelheid van 160 km/u. Het Anhalter-station is ook de plek waar hoge buiten­landse gasten werden ontvangen, zoals de Sovjetminister van buitenlandse zaken Molotov. En natuurlijk zien we ook Hitler. Op triomftocht na de Duitse bezetting van Frankrijk: voor zijn trein staan twee stuks Baureihe 01.10, toen nog gestroomlijnd, en een wagen met Flak. Hij wordt door veel prominente gasten op “gepaste wijze” begroet.

Vanwege de bombardementen van Berlijn vertrekken twee jaar later van het­zelfde Anhalter-station treinen vol met Berlijnse kinderen met hakenkruis­vlaggetjes naar het platteland en de veiligheid. Weer een jaar later is de tijd van het Derde Rijk voorbij en zien we vluchtelingen en hamsteraars in overvolle treinen op het Anhalter-station op de vlucht voor de Russische legers. De deling van Duitsland is een feit en het is afgelopen met de rol van dit station. We kijken in de jaren 30 ook nog even in de locloodsen. Na de Tweede Wereldoorlog vervallen ze in dertig jaar tot een ruïne. Dan worden de gebouwen met dubbele draaischijven gered. Auteur en curator Alfred Gottwaldt vertelt hoe het is gekomen.

We reizen daarna in het heden over de Anhalter Bahn van Lichterfelde Süd naar Halle. En we nemen een kijkje in alle stations langs deze lijn. Soms zijn de gebouwen vervangen, soms zijn ze gerestaureerd. We zien heel veel ICE’s, regionale dubbeldekkers met BR 147 en naarmate we zuidelijker komen, steeds meer goederentreinen, vaak met een Vectron er voor. Zo nu en dan maken we sprongetje terug in de tijd, bijvoorbeeld met de oranje Städte Express-treinen van de DR. Ten slotte zien we nog wat museumlocs: 03 2204, 02 0201 bij een record­poging, BR 103 met een Rheingoldtrein en een “U-Boot” BR 132.

Bestellen via de webshop

Meer informatie

Berlin-Anhaltischen Eisenbahn (Wikipedia)

La Ferrovia Internationale Domodossola-Locarno

100 anni di treni dal Toce al Verbano

Door: Maurizio Tollini en Emilio Ganzerla. 405 blz. 30 x 21 cm. 550 foto’s. Uitg.: Edizione Artestampa. Art.nr.: 155-2001. Prijs: € 72,00.

De internationale smal­spoor­lijn tussen Locarno en Domodossola is in Nederland vooral bekend als de Centovallilijn, maar strikt genomen betreft deze benaming alleen het Zwitserse deel van Locarno naar de grens met Italië bij Camedo/Ribellasca. Het Italiaanse deel naar Domodossola ligt in de Valle Vigezzo.

De lijn is gebouwd tussen 1911 en 1923 en werd op 27 november 1923 geopend. Een eerder plan voor een normaalspoorverbinding tussen Locarno en Fondotoce haalde het niet. Vanaf het begin werd gereden met elektrische tractie op 800 V (later 1200 V) gelijkspanning. In Ponte Brolla (Zwitserland) was aansluiting op een smalspoorlijn door het Maggiadal naar Bignascio. Deze lijn, met bovenleiding in zijligging, werd in 1965 gesloten. In Locarno werd door de Centovalli oor­spronke­lijk gebruik gemaakt van een tramlijn door de stad, die later werd vervangen door een grote omleidingsroute door het zuidelijk deel van de stad.

In 1978 zag het er even naar uit dat de verbinding met Italië voorgoed zou worden gesloten. Door slecht weer en overstromingen werd een groot deel van het traject in Italië zwaar beschadigd. Maar er werd gekozen voor herstel. Het duurde uiteindelijk tot september 1980 voordat de volledige route werd heropend. In 1990 werd de omleidingsroute door Locarno vervangen door een tunnel onder de stad, inclusief station en opstelsporen.

De Italiaanse uitgever (nieuw voor NVBS-winkel) heeft er een bijzonder mooi boek van gemaakt. Tot bladzijde 122 wordt de historie behandeld. Deze wordt gevolgd door een korte algemene lijnbeschrijving. Vanaf bladzijde 128 komt het materieel aan de orde. Het accent ligt hierbij op de motorwagens en treinstellen. Er zijn overdrukken van brochures van fabrikanten van het recentere materieel, zoals de ABe 12/16 panoramarijtuigen (Vigezzo Vision Panoramico). Over het uiterlijk van deze treinen kan je van mening verschillen, vooral het front doet denken aan een vierkante Donald Duck, maar met dit materieel werd een behoor­lijke kwaliteitssprong gemaakt.

Het materieel wordt geïllustreerd met veel foto’s, waarvan een groot deel in kleur en over de volledige bladzijde. Vanaf bladzijde 200 volgen de rijtuigen en goederen­wagens. Hierbij zitten zelfs tweedehands goederenwagens van Nederlandse trambedrijven! Daarna wordt een reis gemaakt van Domodossola naar Locarno, vooral met foto’s van treinen in het indruk­wekkende landschap, op viaducten en op idyllische stations. En zo nu en dan met een klein toeristisch uitstapje in de directe omgeving.

Het boek besluit op blz. 370 met een materieeloverzicht, overdrukken van dienstregelingen en ansichtkaarten.

Deze uitgave is op liggend formaat, heeft een harde kaft en dun papier van goede kwaliteit. Als u deze prachtige lijn heeft bezocht zal u dit boek zeker als herinne­ring willen hebben, helemaal als u, zoals ik, de reis per trein heeft gemaakt.

Bestellen via de webshop (gratis verzending)

Meer informatie

Spoorlijn Locarno – Camedo

Spoorlijn Domodossola – Ribellasca

Vigezzina – Centovalli Railway

Le Chemin de fer Rhétique 2000-2020

Door: Nicolas Michel. 232 blz. 21 x 30 cm. 400 kleurenfoto’s. Uitgave: Les Éditions du Cabri (2023). Art.nr.: 183-0194. Prijs: aanbieding € 49,00 tot 1 september 2023 – daarna € 59,00.

De Rhätische Bahn (RhB) is bij smal­spoor­liefhebbers, modelbouwers en, niet in het minst, toeristen zeer populair. Er is daarom veel literatuur over verschenen en zeker niet alleen van Zwitserse uitgevers. Dat betreft materieel­beschrijvingen (Verlag Eisenbahn, Schweers+Wall, Transpress) en veel meer of minder geslaagde, nu gedateerde fotoboeken (Orell Füssli Verlag, Franckh’sche Verlag, Alba).

Daarom is dit nieuwe album van de Franse uitgever Les Éditions du Cabri over de ontwikkelingen in deze eeuw op de “staatsspoorweg” van Graubünden zeker een nuttige aanvulling op de beschikbare boeken. Dit boek is in het Frans, dus Graubünden heet hier Grisons en Chur wordt Coire.

De komst van de nieuwe grote vloot van Stadlers, de “Capricorn” (bekend van het wereldrecord) is de aanleiding voor dit boek. De Capricorn heeft grote invloed op de exploitatie van de RhB. Het boek beschrijft daarom de situatie voor de komst van deze treinstellen.

Na een algemene inleiding begint het boek met een technische beschrijving van het materieel in de beschreven periode: locomotieven, treinstellen en een bladzijde over de rijtuigen. Het is vooral een tekstuele beschrijving. Tekeningen, detailfoto’s of interieurfoto’s ontbreken. Ook zijn er geen materieellijsten. Dat is logisch, want dit is een fotoalbum en in deze inleiding worden de spelers voorgesteld.

Vanaf bladzijde 24 begint een tour langs de elf lijnen van de Rhätische Bahn, beginnend bij de eerst aangelegde lijn Landquart – Klosters en eindigend bij de Berninabahn van St. Moritz naar Tirano. Bij de foto’s, allemaal in kleur en grotendeels op ongeveer hetzelfde formaat, wordt de lijn min of meer gevolgd van begin tot eind: vandaar de hoofdstuktitels beginnend met “Balade de” gevolgd door twee plaatsnamen. Op de meeste bladzijden staan twee foto’s onder elkaar, soms op dezelfde locatie.

Opvallend is verder dat er vrijwel geen foto’s op stations of emplacementen zijn opgenomen. Ik tel ongeveer tien foto’s met vooral houten stations. De grote knooppunten ontbreken volledig. De meeste foto’s zijn langs de lijn gemaakt. Enkele foto’s zijn over twee bladzijden afgedrukt. Veel foto’s zijn traditionele ¾ aanzichtplaatjes: met volledige trein, bij zonnig weer en op de achtergrond het indrukwekkende landschap waar Graubünden om bekend is.

Het materieel dat na 2020 (bijna) is verdwenen komt vaak voor op de plaatjes: denk aan de elektrische locomotieven type Ge 4/4 I en Ge 6/6 II of de fraaie voorstadtreinstellen serie Be 4/4 500. De liefhebbers van oudere (museum) locomotieven, zoals de bekende “krokodillen” Ge 6/6 I, moet ik waarschuwen: deze komen in dit album niet voor! De moderne treinstellen type “Allegra” met de bijbehorende rijtuigen type “Alvra” komen wel in beeld.

Uitgangspunt van dit boek is de beschrijving van de dagelijkse exploitatie op het net en de veranderingen die in de beschreven periode hebben plaatsgevonden. De bijschriften vind ik zeer informatief. In vergelijking met oudere albums wordt een zeer compleet beeld gegeven van de exploitatie van de RhB en we zien de treinen niet alleen op de meest bekende locaties, zoals het Landwasserviaduct.

Het vrijwel volledig ontbreken van de stations met hun eigen kenmerken, zoals overstappende reizigers of het rangeren van treinen, vind ik wel een gemis. Maar de fans van de Rhätische Bahn zullen dit boek zeker op hun plank willen hebben staan en mogelijk zullen ze ideeën op kunnen doen voor nieuwe fotolocaties. Ten slotte, een goede atlas bij de hand zorgt voor meer lees- en kijkplezier!

Bestellen via de webshop (gratis verzending)

Ook verkrijgbaar

Loks und Triebwagen der Rhätischen Bahn seit 1889 – uitgave 2023

De Belgische meerspanningslocs

Door: Herman van Esbroek, Bertrand Mintjobaques, Michel Van Ussel en Wouter Janssens. 288 blz. 30 x 21 cm. Circa 300 kleurenfoto’s. Uitgave: Nicolas Collection (2023). Art.nr.: 102-0096. Prijs: € 57,00.

In de jaren 50 van de vorige eeuw was in de meeste landen van Europa de elektrificatie van de normaalspoornetten nog niet aan de landsgrenzen gekomen. Maar in de volgende 10 jaar zou de situatie in veel West-Europese landen sterk veranderen.

België had al in 1935 gekozen voor 3000 volt gelijkspanning en was omringd door landen met andere systemen: in Noord-Frankrijk reden de treinen op 25 kV wissel­spanning, in Duitsland op 15 kV wisselspanning en in Nederland op 1500 volt gelijkspanning. Op grensstations moest worden gewisseld van locomotief.

Tegelijkertijd was het onderlinge verkeer tussen de landen door Europese samenwerking sterk toegenomen en nam het luchtverkeer een enorme vlucht zodat de behoefte bestond aan snelle verbindingen. De Belgen pakten de uitdaging op: reeks 15 (1962) werd ontwikkeld voor de lijn Parijs-Brussel-Amsterdam en reeks 16 (1966) voor Parijs-Brussel-Keulen. Ook Frankrijk en Duitsland ontwikkelden meerspanningslocs (CC 40100, Baureihe E310 en E410). Deze bleken vaak storingsgevoelig te zijn en er hing een behoorlijk prijskaartje aan. Dus veel werden er niet gebouwd. En in België moest men ook nog een groot aantal fabrikanten te vriend houden!

Door technische ontwikkelingen zijn meerspanningslocs tegenwoordig de norm en zo komt het dat in dit fotoboek maar liefst 13 typen locs staan, zie het overzicht onderaan. Er worden nu veel exemplaren gebouwd: van reeks 13 bijvoorbeeld 60 stuks voor België plus 20 stuks voor Luxemburg. En ze rijden ook niet alleen meer voor internationale reizigerstreinen: de TRAXX’en of reeks 13 zijn ook te vinden voor zware goederentreinen.

Dit boek is geen technisch werk. Per loctype is wel een “Fiche descriptive” van de NMBS opgenomen. Nadruk van het boek ligt op de inzet. Veel locs zijn te zien voor EuroCity-treinen met hun vaak kakelbonte samenstellingen. Zelf vind ik de TEE-treinen leuker, maar van EC-treinen kan niet worden beweerd dat ze saai zijn. In de bijschriften van het boek worden de diensten uitgebreid beschreven, zodat het niet alleen over de locomotieven gaat, maar ook over de trein­samen­stel­lingen.

In de loop der tijd zijn vooral de oudere locomotieven regelmatig van ‘livrei’ veranderd en ook dat komt aan bod. Over smaak valt niet te twisten, maar mijn favoriet is reeks 11 met de geel/bordeaux kleurencombinatie van de Benelux­treinen, die ik nog steeds mis. De oudere meerspanningslocs eindigden uiteindelijk in de Belgische binnenlandse dienst, mogelijk om de locs te ontzien. Hoewel spitsuurdiensten met dubbeldekstreinen geen licht werk waren. Maar een “scholierentrein” van één rijtuig is voor een reeks 15 wel wat anders dan een TEE naar Parijs!

Dit dikke boek leest of kijkt u niet in één keer uit, maar is wel een genot voor het oog. De behandelde locomotieftypen zijn: reeksen 15, 16, 18 I, 25.5, 11, 12, 13, 18 II, 19 Siemens, 28 TRAXX, 29, 186 en 17.

Bestellen via de webshop (gratis verzending)

Leo de Jong