De ‘Linha do Douro’, ofwel 3 uur en 20 minuten Portugees treinplezier
Sporen langs de Douro (2)
Paul van Baarle nam ons vorige keer mee naar de sneltram, historische tram en trein in Porto. Deze keer reizen we per trein oostwaarts langs de rivier de Douro.
Deel 1 van ‘Sporen langs de Douro’ eindigde met de spoorwegen in Porto en daar pakken we de draad weer op voor de beloofde treinreis met de CP (Comboios de Portugal) naar Pocinho.
Diesellocomotief 1429 met IR 869 is net uit Porto São Bento vertrokken voor een treinreis over het Iberisch spoor (een spoorwijdte van 1668 mm) naar Pocinho.
Op bovenstaande foto zien we achter de locomotief een niet-geklimatiseerd roestvrijstalen rijtuig gebouwd door de Portugese fabrikant Soreframe gevolgd door drie rijtuigen die werden geleverd door het Zwitserse Schindler.
Een rijtuig interieur met leren banken. Een opname van een Schindler-rijtuig met stoffen banken werd getoond in deel 1. Maak uw keus voor de treinrit van 3 uur en 20 minuten door het Douro-dal!
Linha do Douro (de Douro-spoorlijn)
De Douro-spoorlijn verbindt momenteel Ermesinde met Pocinho en de lengte bedraagt 163 km. Tot 1988 reden de treinen nog 28 km verder tot Barca d’Alva waar verbinding was het het Spaanse spoorwegnet. De treinen in de richting van Pocinho beginnen in Porto São Bento of Porto Campanhã.
De spoorlijn is geëlektrificeerd tot en met Marco de Canaveses en maakt daar onderdeel uit van het voorstadsverkeer van Porto (Comboios Urbanos do Porto). Er zijn echter plannen om ook het deel tot Régua onder de draad te brengen.
Een uitsnede van de ‘Mapa de serviços CP’ waarop merkwaardigerwijs niet alle stations op de Douro-spoorlijn worden weergegeven. Onder de uitsnede worden derhalve alle stations oostwaarts vanaf Pala wel vermeld. Tussen Porto en Pala is de Douro-spoorlijn veelal nog flink landinwaarts verwijderd van de rivier; vanaf Pala tot Pocinho kunnen de reizigers grotendeels wel genieten van een direct uitzicht op de Douro.
Het uitzicht voor de treinreiziger op de Douro en de wijngaarden op de heuvels is schitterend, maar waarom is de Douro-spoorlijn op dit moment een waar bedevaartsoord voor de spoorwegliefhebbers? Die komen niet voor de CP-dieseltreinstellen in de stoptreindiensten (Serviço Regional / Urbano) tot Régua maar voor de klassieke CP-diesellocomotieven met Interregio-treinen (Serviço Inter-Regional, afgekort als IR) naar Pocinho. Op maandag tot en met zaterdag zijn er vier IR-slagen per dag naar Pocinho; op zondag aangevuld met een vijfde. Daarnaast is er beperkt goederenverkeer door Medway tot Godim met een (kleine) kans op ook een klassieke diesellocomotief.
De navolgende beelden tussen Pala en Pocinho worden in lijnvolgorde getoond en geven slechts een impressie van de vele fotopunten die voor de spoorwegliefhebber langs de Douro te vinden zijn. Kijk en geniet mee wat de ‘Linha do Douro’ te bieden heeft.
Tussen Pala en Régua
Diesellocomotief 1438 met IR 868 had hoorbaar moeite de personentrein richting Porto van rivierbeddinghoogte naar het in de heuvels gelegen station van Pala te trekken.
Inmiddels hebben we al een aantal foto’s van de CP-serie 1401-1467 voorbij zien komen, dus tijd hier nader op in te gaan. Het is een ontwerp van English Electric en de eerste tien stuks werden in 1967 in Engeland gebouwd. De overige 57 werden met toestemming van English Electric geassembleerd door de Portugese fabrikant Soreframe. Er zijn momenteel nog tien stuks in dienst bij de CP.
Tekening van de CP 1400-serie. Bron: Eugénio Santos op Wikipedia.
De 1436 met IR 865 is het station Mosteirô binnengelopen op weg naar Pocinho. De stationsgebouwen langs de Douro-spoorlijn zien er over het algemeen keurig uit, maar zijn vaak onbemand.
De wachtkamer met klok in het stationsgebouw van Mosteirô waar overigens nog wel een bemand loket aanwezig was.
De Douro gezien vanaf een uitzichtspunt (Miradouro do Imaginário) nabij Rede. De spoorlijn is niet zichtbaar maar loopt hier vlak naast het water.
Een geliefd fotopunt is de brug over een zijtak van de Douro nabij het station van Aregos waar we neerkijken op locomotief 1429 met IR 861 richting Pocinho.
De goederenvervoerder Medway rijdt (meestal) twee keer per week een cementtrein naar en van Godim. Voor het materieelpark van Medway wordt verwezen naar de link in de rechterkolom. De kans is groot dat deze cementtrein getrokken wordt door een zwarte (al dan niet) moderne locomotief, fotografisch gezien niet leuk. Als je veel geluk hebt, staat een klassieke locomotief van Medway in de oude CP-kleurstelling voor de goederentrein … en aldus geschiedde.
Medway locomotief 1905 in oude CP-kleurstelling trekt de cementtrein van Godim naar Vila Praia de Gaia door het station van Barqueiros.
De goederenlocomotieven van de CP-serie 1901-1913 werden gebouwd door Soreframe (in licentie van Alsthom) in 1981 waarvan er acht bij Medway terecht zijn gekomen.
Tekening van de oorspronkelijke CP 1900-serie. Bron: Eugénio Santos op Wikipedia.
Een drietal locomotieven van de CP 1400-serie heeft de oorspronkelijke blauwe kleurstelling teruggekregen, waaronder de 1455 die met IR 865 in Ermida vertrekt richting Pocinho.
De stoptreindiensten op de Douro-spoorlijn worden verzorgd door treinstellen van de CP 592-serie. Deze werden tussen 1981 en 1984 in Spanje gebouwd voor de Spaanse spoorwegen (RENFE). Vanaf 2011 werden een aantal ervan gehuurd door de CP en momenteel zijn er nog dertien in Portugese dienst.
Een treinstel van de 592-serie in het station van Régua waar de stoptreindiensten uit Porto eindigen.
Tussen Régua en Tua
De eerder op de dag gespotte blauwe 1455 zien we weer terug met nu IR 838 naar Porto in Pinhão.
Het stadje Pinhão fungeert als een toeristencentrum langs de Douro – dat vind je leuk of niet. Een treinstel van de 592-serie passeert dan ook een aantal wijnhotels bij het verlaten van Pinhão.
Vanaf het uitzichtspunt Miradouro da Abelheira kan je in de verte nog net het wijnstadje Pinhão – waar de vorige opname werd gemaakt – zien liggen. Het lijnenspel van de wijnterrassen tegen de berghellingen vormen hier een uniek landschap. Sinds 2001 staat dit wijngebied (Alto Douro) dan ook op de werelderfgoedlijst van UNESCO.
In onze reis langs de Douro zijn we inmiddels in Tua gearriveerd. We kijken hier naar de zijde van het stationsgebouw waar vroeger de smalspoortreinen naar Bragança vertrokken. Ook in Livração, Régua en Pocinho zijn nog restanten te vinden van de vroegere smalspoorlijnen die aansloten op de Douro-spoorlijn.
In het stationsgebouw van Tua is ook de werkplek van de stationschef (die zelf niet op de foto wilde).
Tussen Tua en Pocinho
Voorbij Tua wordt het Douro-dal smaller en ruiger waardoor voor de fotopunten met de auto tientallen kilometers moet worden omgereden. De trein rijdt aanzienlijk sneller zonder die ‘omwegen’.
Komend uit Pocinho is het vlak voor Tua nog goed bereikbaar voor de fotografen en kon de 1427 met IR 876 naar Porto worden vastgelegd.
Je moet er wat voor omrijden, maar dan krijg je ook wat. De 1427 met IR 876 passeert op het viaduct bij Arnozelo.
Het viaduct bij Freixo de Numão is dan weer eenvoudig gelegen langs een doorgaande weg. IR 865 legt het laatste stuk af naar het eindpunt Pocinho.
Het eindpunt van de ‘Linha do Douro’ – station Pocinho – is niet echt interessant en de tijd tussen de treinen door kan beter benut worden voor een lokale vismaaltijd of anderszins.
Met een foto van een stootblok (weliswaar in Tua) eindigt deze foto-impressie ‘Sporen langs de Douro’. Laat dat stootblok echter geen beletsel vormen voor een bezoek aan de Douro-vallei. De verdere elektrificatie tot Régua gaat gebeuren en ook de inmiddels 57 jaar oude locomotieven van de CP 1400-serie hebben niet het eeuwige leven.
Tekst en foto’s (april 2024) door Paul van Baarle
Sporen langs de Douro (1)In NVBS Actueel juli 2024 kwam deel 1 aan bod met daarin de sneltram, historische tram en trein in Porto. Tevens werden hier de reismogelijkheden naar Porto en diverse links naar verdere informatie opgenomen. Handige linksCP – Comboios de Portugal met dienstregelingen, vooraf bekende stakingen (!), tarieven en speciale treinen. CP dienstregeling Linha do Douro (PDF) Comboios de Portugal op Wikipedia. Deze Portugese versie is verreweg het uitgebreidst met tevens links naar de in dit artikel genoemde materieelsoorten, maar behoeft waarschijnlijk een vertaalprogramma naar het Nederlands. Douro historical train – door de CP verzorgde nostalgische ritten met stoom tussen Régua and Tua in de maanden juni – oktober. Medway op Wikipedia met dezelfde opmerking voor wat betreft een vertaalprogramma, etc. Meer lezen en kijkenIn 2014 verscheen in Op de Rails een artikelserie van de hand van Ernst Kers over de Portugese spoorwegen: deel 1 in juli 2014, deel 2 in september 2014, deel 3 in december 2014 (te lezen als je bent ingelogd). In de bibliotheek van de NVBS zijn twee boeken te vinden over de Comboios Portugal (te lenen als je lid bent):
Comboios Portugueses: Um guia sentimental. Plaatsnummer Sa-521.005.
Treinen in Portugal / Comboios de Portugal. Plaatsnummer Sa-521.004. |
