Nieuwe boeken en dvd’s

Recent verschenen boeken en andere publicaties uit het rijke aanbod van onze verenigings­winkel.

Verkehrsknoten Koblenz

Door Udo Kandler. 112 blz. 30 x 21 cm. 180 zw/w, enkele kaarten. Uitgever: Eisenbahn Kurier. Artikelnummer: 030-1044. Prijs: € 24,80

Koblenz ligt op een kruispunt van drie vaarwegen, de Rijn, de Moezel en de Lahn. Het was daarmee voorbestemd om een knooppunt te worden. Het gevolg was ook dat er veel bruggen werden gebouwd.

De aanleg van de spoorlijn op de linkeroever van de Rijn naar Koblenz was gereed in 1858. De bouw van een spoorlijn op de rechteroever duurde langer, tot 1871. De Duitse eenwording van dat jaar bevorderde de aanleg van nieuwe spoorlijnen, vooral vanwege strategische belangen. In 1879 werd het traject Koblenz – Ehrang bij Trier, de Moselbahn, geopend als onderdeel van de Kanonenbahn van Berlijn naar Metz.

Het boek begint met de bruggen. Daarna volgen hoofdstukken over het hoofdstation van Koblenz van 1902, spoorlijnen in de omgeving (Rund um den Kirchturm) en de drie locdepots. Dit hoofdstuk bestaat voor een deel uit locportretten van machines die in Koblenz waren gestationeerd. Leuk is de foto op bladzijde 72 van een bord bij Bw Koblenz-Mosel: verboden toegang, maar Eisenbahnfreunde kunnen zich melden bij de Lokleitung. Rond 1970 werden spoorfans nog gewaardeerd. Eronder wordt nog even fijntjes gewezen op de mogelijkheid van een baan bij de DB.

De volgende hoofdstukken gaan over de tram (1887-1967), de vervangende trolleybus (1941-1970), de Schi-stra-bus, de huidige kabelbaan, de funiculaire (1928-1959), de veerpont over de Mosel, de haven van Koblenz en de scheep­vaart met enkele fraaie plaatjes, onder andere van radersleepboten. Een juweeltje is de foto van Eduard Bouwman uit 1957 van het beugelzwaaien van de tram op lijn 5.

Voor en achter in het boek zijn kaarten opgenomen van het spoornet rondom Koblenz en het lijnennet van tram en trolleybus in 1952. Omdat de namen van de bruggen op deze kaarten niet worden vermeld is het soms toch even zoeken. Op een enkele uitzondering na staan er in deze serie geen foto’s van na de ‘Wende’.

Dit is een bijzonder leuk historisch album met veel informatie over een bijzonder aansprekend knooppunt.

Bestellen via de webshop

Uit de bibliotheek

Die linke Rheinstrecke door Udo Kandler

Moselstrecke Koblenz – Trier door Udo Kandler

Trains d’exception

Door Jean-Marc Dupuy & Pierre-Yves Toussirot. LR Presse. 318 blz. 21,5 x 29 cm. 385 foto’s. 19 tekeningen. Artikelnummer 145-0056. Prijs € 55,00.

Er zijn al heel veel boeken geschreven over de CIWL en de bijbehorende treinen, de ‘grands express’. Maar dit is volgens mij het eerste boek dat alle stalen rijtuigen van de CIWL bespreekt inclusief de exploitatie. Daarom staat in de ondertitel de periode 1922-1970, de tijd waarin de rijtuigen werden gebouwd.

Ongeveer de helft van het boek gaat over de stalen slaaprijtuigen, 10 typen totaal. Daarbij is er ook veel aandacht voor het interieur van de rijtuigen en de ver­sier­ingen van wanden, bijvoorbeeld van het type Lx in het hoofdstuk “Symboles de luxe: les fabuleuses voitures-lit Lx.” Ook de inzet van de rijtuigen voor en na de Tweede Wereldoorlog komt ruimschoots aan bod. Oorspronkelijk vooral in Frankrijk, later in Italië en ten slotte in Spanje en Portugal.

Na de slaaprijtuigen volgen de restauratierijtuigen. Met 24 typen verdeeld over 90 bladzijden iets minder overzichtelijk en ook minder uitgebreid. De 7 typen Pullman-wagens worden in 55 bladzijden behandeld. De exploitatie wordt voor alle Pullmans in één hoofdstuk behandeld. Daarin valt o.a. te zien dat tussen 1931 en 1939 een rijtuig reed tussen Amsterdam en ‘Bad Vlissingen’. Klopt dat?

De carrière van de Pullman-rijtuigen eindigt al in 1971. Het boek eindigt met vier typen stalen bagagewagens (fourgons). Van een aantal rijtuigen zijn tekeningen uit de archieven van de CIWL opgenomen. Gek genoeg ontbreken deze juist van de modernere rijtuigen, zoals de types P, MU en T2.

Tussen de vele foto’s van de rijtuigen en de interieurs staan zo nu en dan aan­sprekende (kleuren)foto’s van de treinen met een bonte samenstelling van rijtuigen, die we zo missen in de hedendaagse dienstregeling. Maar hopelijk komen de slaaptreinen weer terug als het milieuvriendelijke alternatief voor volle luchthavens met reizigers in de stress!

Het is een mooi en compleet boek dat iedere liefhebber van de ‘Wagons Lits’ zal willen hebben. Ook als u geen echte fan bent mag dit boek in een complete spoorwegbibliotheek niet ontbreken. Over de opmaak met art déco-versieringen in de tekst en de foto’s over twee pagina’s ben ik iets minder te spreken, maar over smaak valt niet te twisten.

Helaas blijkt er bij de opmaak van het boek iets fout te zijn gaan bij de be­schrij­ving van het eerste rijtuigtype (type S). Een deel van de tekst staat twee keer in het boek. De uitgever LR Presse deelt op haar website hierover het volgende mee:

Dans cet ouvrage, Trains d´exception, vous constaterez une erreur de com­position: 6 paragraphes ont été dupliqués à partir de la page 23. Au para­graphe commençant par “Au service de l’été 1928” ainsi que les 5 paragraphes suivants se terminant par le paragraphe “Suite à la baisse de fréquentation des cabines single”. La lecture se poursuit donc normalement page 28, 2e paragraphe de la colonne de droite. Il ne manque aucun texte. Veuillez nous en excuser.

Bestellen via de webshop (gratis verzending)

Uit de bibliotheek

La Compagnie Internationale des Wagons-Lits: Histoire des véhicules ferroviaires de luxe door Gérard Coudert, Maurice Knepper en Pierre-Yves Toussirot

Wagons-Lits / Ateliers Métallurgiques / Wagons-Restaurants

De Pullman rijdt weer, Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij

On the Footplate

A ride with the driver on a Rhb GE 6/6 I “crocodile” loco from Reichenau to Samedan

Dvd 90 minuten. Uitgave: MITV. Artikelnummer 456-1063. Prijs: van € 26,95 voor € 9,95.

Uit onze enorme voorraad dvd’s deze keer een rit op de voetplaat van een ‘krokodil’ in Zwitserland. Echte krokodillen komen zeer verspreid voor in Afrika, Azië, Australië en Noord- en Zuid-Amerika (Wikipedia).

De locomotieven kwamen oorspronkelijk alleen voor in Zwitserland, later ook in Oostenrijk en India. Met de lange neuzen en de Winterthur-stangenaandrijving deden ze denken aan het reptiel. De stangen­aandrijving met schuine drijfas bootst daarbij de poten van de krokodil na en de lange neus van de loc de kaken. Ook de geleding van de loc doet denken aan het soepele dier. In de loop der tijd hebben steeds meer locomotieven de aansprekende bijnaam ‘krokodil’ gekregen, maar veel van deze locomotieven beschikken volgens mij niet over de juiste kenmerken. Zelfs over de Ge 6/6 I van de RhB kan je discussiëren. Een echt lange neus heeft de loc namelijk niet.

Het Albula-traject van de RhB is tegenwoordig werelderfgoed en zeker één van mooiste spoorlijnen van Zwitserland. Voor de machinist van een ‘krokodil’ is het echter vooral hard werken. De loc wordt staand bediend met een groot verticaal ‘stuurwiel’ om de transformator op en af te schakelen, waaraan de machinist veel moet draaien. Door de stangenaandrijving en de geledingen rijdt de loc ook nog eens onrustig. Dat is goed te zien op deze dvd. Want naast beelden van het traject krijgen we regelmatig shots van de machinist in actie. Behendig wordt er aan het schakelwiel gedraaid. Er zijn bovendien ook een aantal buitenopnamen van de loc in de keerlussen van het traject. Met de lage snelheid, maximaal 65 km/u, blijft de trein lang in beeld. Het bekende Landwasserviaduct, in een boog met aan het einde de tunnel in de bergwand, is vanuit de cabine dan weer zo voorbij.

De historische opnamen van de gemengde trein met Ge 6/6 I zijn op een zonnige dag in 1989 opgenomen. De camera is niet vast gemonteerd op de loc en het standpunt varieert. Maar bij het omzetten naar dvd is er soms heel kort iets fout gegaan met de bandsnelheid. Niet storend, maar ik vermeld het maar. De prijs is een aanbieding en op=op. Een must voor liefhebbers die de loc van LGB in hun achtertuin hebben rijden.

Bestellen via de webshop

Uit de bibliotheek

Erlebnisse als Lokomotivführer bei der Rh.B. door Andreas Donatsch

Die elektrischen und Diesel-triebfahrzeuge schweizerischer Eisenbahnen: Dritter Teil door Claude Jeanmaire

Memories of the Bord na Móna railways

Door: Darragh Connolly. 64 blz. A4-formaat. 146 kleurenfoto’s. 1 kaart. Uitgave: Mainline & Maritime. Artikelnummer: 164-0249. Prijs: € 18,00

De Bord na Móna (BnM) houdt zich bezig met de ontginning van het laagveen in Ierland. Het land heeft weinig bodemschatten zoals kolen, gas of olie. Ierland gebruikte daarom gedroogd veen, turf, als brandstof. Op kleine schaal maar ook in elektriciteitscentrales. In Ierland bestond ongeveer een half miljoen hectare land uit laagveen. BnM werd door de Ierse staat opgericht in 1946 voor de ontginning van deze gebieden. Vanwege de slappe grond werden smalspoorlijnen van 3 voet aangelegd voor het vervoer van de zware vracht: circa 960 km permanente lijnen en 240 km tijdelijke lijnen door het laagveen. In 2020 kondigde BnM aan te zullen stoppen met ontginnen van veen.

Dit album betreft de exploitatie van het smalspoornet van de BnM van de jaren 80 van de vorige eeuw tot het begin van de huidige eeuw. Alle aspecten van de winning van ‘het bruine goud’ komen aan de orde, maar het boek gaat vooral over de smalspoortreinen. Er zijn aparte hoofdstukken over het netwerk, de centrales, rangeerterreinen en werkplaatsen, locomotieven, wagons en het behoud van het materieel. Bij de locomotieven gaat het om diesellocjes van Ruston & Hornsby, Hunslet en Simplex, maar ook Duitse fabrikanten als Deutz. Er is ook een hoofdstuk met de kop ‘Passengers’, maar het vervoer betrof voornamelijk personeel. Daarvoor werd soms de carrosserie van een oude bus op draaistellen gezet. Het rijcomfort zal niet geweldig zijn geweest, maar het alternatief, goederenwagens voor personenvervoer, was nog veel minder aantrekkelijk!

Voorin het boek staat een kaart met de locatie van de terreinen en de centrales. Mooie kaarten zijn te vinden in Johnson’s Atlas & Gazetteer of the Railways of Ireland. Er zijn geen materieeloverzichten.

Bestellen via de webshop

Meer informatie

www.cavanandleitrimrailway.com/bordnamona

Bord na Móna (Wikipedia)

Brexit-boeken

Sinds de Brexit zijn er helaas Engelse uitgevers die niet meer aan ‘Europa’ willen leveren vanwege de extra papierwinkel. Deze boeken kunnen we niet in de NVBS-Winkel aanbieden. Maar er zijn gelukkig ook andere oplossingen! Bestellen is trouwens altijd voor eigen risico.

Sentinel Locomotives and Sentinel-Cammel Railcars

Door John M. Hutchings. 348 blz., 21,5 x 28 cm, 190 foto’s, 54 tekeningen. Uitgave: Industrial Railway Society. Prijs: GBP 39.00.

Pogingen om dit interessante boek in te kopen bij de uitgever Industrial Railway Society zijn helaas mislukt. Sentinel was een producent van stoomvrachtwagens. De bijzondere ketelconstructie werd vanaf 1925 tot 1958 ook toegepast in rangeerlocomotieven en stoommotorwagens. In 1956 was Rolls-Royce eigenaar van Sentinel geworden en tot 1970 werden daarna ook diesel-hydraulische rangeerlocomotieven gemaakt. De Sentinels waren redelijk succesvol, vooral in het Britse ‘Empire’. Het boek beschrijft de typen en geeft complete leverlijsten, inclusief alle export. Er is een uitgebreide technische beschrijving opgenomen en een aantal gedetailleerde tekeningen.

Mijn leverancier was Rail-Books. Ze verpakken boeken zeer degelijk en zijn een klantvriendelijk familiebedrijf. Ze zijn bereid om de betaling van de BTW (VAT in het Engels) te regelen, zodat bestelde boeken binnen 1-2 weken thuis worden bezorgd. Portokosten zijn fors, vanaf 25 GBP. Bestelinformatie.

The Deltics and Baby Deltics: A Tale of Success and Failure

Door Andrew Fowler. 200 blz., 25 x 18 cm, 50 zw/w- en 93 kleurenfoto’s. Uitgave: Pen & Sword. Prijs: GBP 25.00.

Er zijn eindeloos veel boeken over de Deltics geschreven, de meest iconische diesel­locomotief van Groot-Britannië, maar deze uitgave uit 2021 wil ik voor de fan toch even melden. Het contrast tussen het succes van de Deltic en de complete mislukking van zijn kleine uitvoering, de Baby Deltic, is groot. Ook in dit boek. Want de Baby Deltics worden in één hoofdstuk behandeld en de Deltics krijgen alle 22 stuks een aparte paragraaf. De foto’s zijn vooral uit de jaren 70/80, dus in BR-blauw met gele neus zonder ‘headcode’ met domino ‘marker lights’. Jammer, want deze British Rail-huisstijl deed deze locs geen goed. Ja, ook het prototype heeft een eigen hoofdstuk.

Verkrijgbaar bij Amazon.nl (€ 28,-). Afhankelijk van uw abonnement: geen porto, snelle levering mogelijk. De verpakking is milieuvriendelijk maar biedt weinig bescherming voor het boek. Bestelinformatie.

British Rail – A new history

Door Christian Wolmar. 394 blz., 25 x 18 cm, 50 foto’s. Uitgave: Penguin Random House UK. Nieuwprijs: GBP 30.00.

Na 25 jaar komt er een einde aan het debacle van de geprivatiseerde Britse spoorwegen met de komst van de Great British Railways als nieuwe opdrachtgever voor de exploitatie van het Britse spoorwegnet. Een goed moment om terug te kijken. Was British Rail echt zo slecht? In dit heldere, goed leesbare boek kijkt de deskundige auteur Chistian Wolmar terug op de geschiedenis van de organisatie van British Rail(ways) van 1948 tot 1997. Bekende Britten, zoals Dr. Beeching, minister Ernest Marples, minister Barbara Castle, directeur Peter Parker en Michael Portillo komen langs in het verhaal van de strijd van BR tegen de Britse regering, die spoorwegen het liefst hadden willen afschaffen of ombouwen in wegen zoals Brigadier Thomas Lloyd en zijn Railway Coversion League voorstelde. Conclusie van de auteur: British Rail was zo gek nog niet en een stuk goedkoper dan de geprivatiseerde bedrijven.

Vind exemplaren op Amazon

Uit de bibliotheek:

• The reshaping of British Railways (het ‘Beeching’-rapport)
• Dr Beeching’s remedy: A cure for a century of the railways’s ills door David N. Clough
• Holding the line: How Britain’s railways were saved door Richard Faulkner en Chris Austin
• On the wrong line: How ideology and incompetence wrecked Britain’s railways door Christian Wolmar

Leo de Jong