Nieuw in de bibliotheek

Een greep uit de vele boeken en andere publicaties die je kunt bekijken of – als je lid bent – kunt lenen in de bibliotheek van de NVBS.

Patrimoine ferroviaire

Dit grote boek uit 2007 is geschreven door Claudine Cartier en Emmanuel de Roux. De honderden foto’s zijn van Georges Fessy. Veel ervan zijn groot afgedrukt. Het boek verscheen in de reeks Patrimoine (Erfgoed).

Bij de bespreking van het spoorwegerfgoed ligt de nadruk bij de bouwwerken. Er zijn hoofdstukken over viaducten en tunnels (bijvoorbeeld in de Jura en het Massif Central), over fabricage en onderhoud van materieel en huisvesting van het perso­neel, maar de meeste aandacht gaat naar stations. Het Gare du Nord in Parijs — velen van ons bekend van reisjes naar Parijs en ook afgebeeld op de omslag — en dat andere ”spoorwegpaleis”: Gare de Orsay. Stations gebouwd na verwoestingen in de beide wereldoorlogen, zoals dat van Saint-Quentin. Stations die na verval weer tot bloei kwamen door de hogesnelheidstreinen (TGV). Gare de l’Est is een voorbeeld.

Ongeveer een zesde van het boek is gewijd aan de PLM die de lijn Parijs – Lyon – Marseille exploiteerde. Aan deze lijn is veel erfgoed te vinden. Het boek is geheel in het Frans maar Google Translate kan helpen.

Plaatsnummer Sa-500.192

Dit boek kwam ook ter sprake in een artikel in NVBS Actueel uit maart 2018.

50 Jahre S-Bahn in Wien

De S-Bahn – een afkorting van ’Schnellbahn’ – van Wenen begon in januari 1962 en bestond in 2012 dus 50 jaar. Dit fotoboek met tekst verscheen in dat jaar en bestaat uit twee delen, die ruwweg ieder de helft van boek beslaan.

Het eerste deel bestaat uit de bouwgeschiedenis van de spoorlijn waarmee de S-Bahn begon: de lijn Wien-Meidling – Wien-Floridsdorf die Wenen van zuid naar noord doorsnijdt. Het andere deel bevat, naast enkele historische feiten en feitjes, gegevens over en foto’s van het materieel van de S-Bahn. De waarde van dit boek ligt vooral in de foto’s.

Het eerste deel bevat fraaie historische foto’s op groot formaat (ca. 16 cm hoog en 24 cm breed). Aan het eind van het boek zijn grote foto’s afgebeeld van het nieuwe Hauptbahnhof van Wenen in aanbouw en de verbindingstunnels naar S-Bahnstations.

Plaatsnummer Sa-470.347

Die Feldbahn. Band 3: Ehemalige DDR.

Dit deel uit de reeks Die Feldbahn – die voor zover bekend uit 15 delen bestaat en uitgegeven werd door Verlag Ingrid Zeunert tussen 1990 en 2014 – ontbrak in de verzameling van de bibliotheek. Het is geschreven door Frank Harding en verscheen in 1992. Het bevat een beschrijving van alle in die tijd bekende veldspoorwegen in de DDR. De Duitse Democratische Republik werd op 3 oktober 1990 verenigd met de Bundesrepubliek Duitsland. Dit ging gepaard met een drastische modernisering van de industrie waardoor vele veldspoorwegen verdwenen.

Veldspoorwegen zijn verplaatsbare smal­spoorlijnen. Het spoor bestaat uit stukken rails met ijzeren dwarsliggers verbonden (spoorwijdte vaak 60 cm, ook wel kleiner of groter) die door een paar man gedragen kunnen worden. Zij werden vooral gebruikt door bedrijven die bij hun werk veel grond moeten verplaatsen zoals baksteenfabrieken, mijnen en wegenbouwers. De wagens werden meestal getrokken door kleine diesellocomotiefjes, maar elektrisch bedrijf kwam ook voor, evenals paardentractie of voortbeweging door menskracht.

Plaatsnummer Ia-430.002.3

Forty Feet Below. The story of Chicago’s Freight Tunnels.

Bij onze recente aanwinsten zat ook dit boek uit 1982. Het gaat over een van de grootste elektrische ondergrondse spoornetten van de Verenigde Staten. De auteur van het boek is Bruce Moffat, bekend van zijn eerdere boek The “L” over de “Loop”, het bovengrondse metrosysteem van Chicago. De naam L komt van Elevated (verhoogd): de treinen lopen in de binnenstad op een ijzeren viaduct boven de straten. Onder de grond (Forty Feet Below) lag ooit een uitgebreid smalspoornetwerk. Dit zeer fijn vertakte netwerk had een lengte van circa 60 mijl (100 km) en de spoorwijdte was 2 feet (circa 61 cm). Het werd in 1909 aan­gelegd en werd tot 1959 gebruikt voor de bevoorrading van de bovenliggende winkels, kantoren en andere ondernemingen.

Bij wat verder zoeken bleek dat de bibiliotheek nog een derde boek van Moffat bezit, met als titel The Chicago Tunnel Story. Dit werk uit 2001 is een drastisch bewerkte en sterk uitgebreide heruitgave (232 pagina’s) van het boek uit 1982 dat 80 pagina’s bevat. In de nieuwe uitgave is een afbeelding opgenomen van het voorblad van een nummer van Scientific American uit 1910, met de ligging van de railsystemen van Chicago ten opzichte van elkaar. Het kleine tunneltje onderaan is van de lijn Forty Feet Below.

• The “L”: plaatsnummer Ua-720.011
• Forty Feet Below: plaatsnummer Ua-720.132.a
• The Chicago Tunnel Story: plaatsnummer Ua-720.132.b

Chicago is een zeer interessante stad voor belangstellenden van railvervoer. Er is nog meer!

Gerhard Riesthuis