Zoekplaatjes

Hieronder de reacties op de zoekplaatjes uit het vorige nummer. Maar we beginnen met een aantal nieuwe oude foto’s waar de beheerders van de beeld­bank graag meer informatie over krijgen. Reacties, graag met het foto­nummer erbij, zijn welkom via nieuwsbrief@nvbs.com.

SPALB-16-096 toont loc NS 501. Gezocht worden de locatie en een indicatie van de datum.

NEG101093-128-02 werd gemaakt door Roef Ankersmit op 27 mei 1961 van de noordelijke splitsing (Nspl) tussen Haarlem en Bloemendaal. Het hoofdsein is het afstandssein voor de samenvoeging van de verbindingsbaan (Zspl – Nspl) en de hoofdlijn. De vraag is wat de T betekent op het bord aan de seinpaal.

SPALB-16-079 toont een locomotor met goederenwagens. Geen datum bekend en ook de locatie is een raadsel.

NEG604-152A werd gemaakt door L.Stigter in april 1951 van treinstel ELD5 815 bij een vertakkingssein. Het zou bij de zuidelijke splitsing in Haarlem kunnen zijn. Kan iemand dat bevestigen? SPALB-09-01 is een foto van Herman Waldorp die gegevens noteert van een locomotief in oorlogsbeschildering in juli 1945. Weet iemand waar deze foto gemaakt werd en welk type locomotief het betreft? De foto werd vermoedelijk gemaakt door O.K. Brahn.

De vorige zoekplaatjes

NEG804-029 werd in 1955 gemaakt door L. Stigter. We zien twee (door Werkspoor gebouwde) Argentijnse diesellocs tijdens een proefrit. Waar is dit? ❖ Deze foto is gemaakt op het emplacement Utrecht Lunetten, bij de splitsing van de spoorlijnen naar Arnhem (achter de trein) en Den Bosch. Hier werd vaak kopgemaakt door treinen die via de Maliebaan om Utrecht heenreden, zoals de ‘olieboeren’ die jarenlang aardolie vervoerden van Schoonebeek in Drenthe naar de raffinaderijen in Rotterdam. Aan de foto is niet te zien of het een lege of een volle olietrein is, maar een rit met een beladen trein naar Rotterdam zou een interessante proef kunnen zijn voor deze nieuwe locomotieven. Die staan trouwens op tijdelijke normaalspoordraaistellen. Inmiddels is de sporensituatie bij Utrecht Lunetten volledig veranderd. Met dank aan Vasco de Cocq, Harry Bouwma, Arjan van Kuler, Ad Vijge, Jeroen Klinkers, Frank Pennin en Joost de Waal.

DIA-F02450 toont motorrijtuig NMVB 10284 met waarschijnlijk een excursietram op de lijn naar Leerbeek, kort voor de opheffing van lijn L. Waar is dit? ❖ Edward Kuijper mailt: “Met zekerheid (ik was een deelnemer) kan ik melden dat de opname van de NMVB-standaardmotorwagen gemaakt is in Sint-Kwintens-Lennik Statie op de nevelige zaterdag 3 april 1971. De Belgische Amutra had op die dag een excursie georganiseerd over de tramlijn L, Brussel-Leerbeek, met motorwagen 10284 en bijwagens 19308 en 19306. Op de foto is de kruising te zien met de gewone diensttram naar Brussel, motorwagen S 9753. Het excursiestel is dus nog op weg naar Leerbeek.  Tramlijn L stond toen al op de nominatie om verbust te worden, maar de laatste exploitatiedag was pas 1 september 1972. Overigens is de 10284 – gelukkig – bewaard gebleven in het trammuseum van de ASVi in Thuin.” Ook Rudi Lagerweij meldt Sint-Kwintens-Lennik als locatie.

DIA-F01915 toont motorrijtuig MIVB 9086 van lijn 60 aan het eindpunt bij de Tervurensepoort in Etterbeek. De fotograaf is onbekend. Wanneer kan deze foto zijn gemaakt? ❖ Gert Jan Binkhorst mailt dat hij op 16 april 1965 meedeed aan een door de afdeling ‘s-Gravenhage georganiseerde excursie naar Brussel, met aldaar een tramrondrit in motorrijtuig 1976 en een bezoek aan depót en werkplaats. Ze bezochten onder meer een zaal waar kandidaat-trambestuurders een reactietest moesten ondergaan. Rudi Lagerweij mailt dat de tram op de dia op lijn 62 rijdt, niet 60. Brussel noemt deze plek nu Tervuursepoort, maar op de bestemmingsfilm stond Tervuren P. Lijn 62 had hier een eindpuntlus van 1968 tot 1975, maar werd nadien een paar honderd meter verlengd tot Montgomery en reed ook daarna nog langs deze locatie. In 1976 eindigde hier de trolleyexploitatie. De villa links is in de loop van de jaren zeventig gesloopt, terwijl de Banque Lambert (in het nog bestaande grote gebouw rechts) in 1975 van naam veranderde. Opvallend is dat op lijn 62 nooit regulier trams van het type 9000 ingedeeld waren. Het motorrijtuig 9086 op de foto overleefde de massale sloop in 1980 als sneeuwruimer en werd later gekocht door de Société des Tramophiles de la Côte d’Azur in Breil-sur-Roya. De vereniging heet inmiddels Tram&bus de la Côte d’Azur, met de nadruk op ‘bus’ en vermeldt geen Brusselse tram meer.

DIA-F01923 toont motorrijtuig MIVB 4043 met een bord ‘NVBS’ achter de voorruit. Kennelijk een excursie, maar we hebben hier verder niets over kunnen vinden. Er zijn ook geen andere foto’s van deze tram te vinden in de beeldbank. Wie weet meer? ❖ Rudi Lagerweij mailt: “De foto van tram 4043 is gemaakt in de Landsroemlaan in de gemeente Ganshoren (Avenue des Gloires Nationales klinkt dan net wat glorieuzer). Op de achtergrond het Heilig-Hart-Instituut; de fotograaf stond met zijn rug naar de grote basiliek van Koekelberg. De MIVB reed hier tot 1968; op de achtergrond liggen de NMVB-sporen van lijn AL (Aalst, toen nog Brussel-Hekelgem), die nog tot 1970 reed. De bepaling van het tijdstip is weer lastig. Niet vóór 1966 (indienststelling van de 4043 als laatste van de serie). Maar of de MIVB (normaal)sporen nog lang na 1968 bruikbaar bleven? Zou de foto een bijvangst kunnen zijn van de NVBS-excursie naar de NMVB van 16 augustus 1969, als aardige actie van de AMUTRA? In het excursieverslag staat er niets over.”

DIA-F02021 toont motorrijtuig MIVB 4014 van lijn 90. Gezocht de locatie en een datering. ❖ Rudi Lagerweij mailt: “Ik denk dat deze foto gemaakt is bij de uitgang van het tramstation Bos (Lloyd Georgelaan). Rijtuig 4014 stamt uit 1964. Lijn 90 (Rogierplein-Bos) reed vanaf 1967 aanvankelijk gekoppeld met lijn 91 (Bos-Noordstation). Vanaf 1967 reed lijn 90 onder één lijnnummer Rogierplein-Zuidstation. Op basis van andere foto’s denk ik dat het patroon van de (niet leesbare) filmtekst overeenkomt met de versie van na de wijziging van 1967. De opnamedatum moet liggen tussen 1967 en 1972 (opheffing tramstation Bos).”

DIA102746-1993-035 werd gemaakt op 28 april 1993 van een extra tram op een eindpunt in Hannover. Waar? ❖ Het gaat hier om het eindpunt van lijn 8 bij Messe Nord. Met dank aan Dick Schuurman, Barend Köbben en Rudi Lagerweij.

Hans de Haan (fotoselectie), Nico Spilt (tekst)


Zoekplaatjes: wie het weet…

De NVBS krijgt weleens foto’s die niet of onvolledig zijn gedocumen­teerd. De beheerders van onze collectie moeten dan op basis van hun kennis te werk gaan bij het be­schrijven van zo’n foto. Soms is daar­bij hulp van anderen nodig. Bijvoorbeeld van de lezers van NVBS Actueel.

Kun jij meer vertellen over de hier getoonde foto’s? Mail dan naar nieuwsbrief@nvbs.com. Vermeld altijd het fotonummer.

(Reacties langs andere wegen krijgen wij niet vanzelf te zien. Gebruik dus altijd het mailadres dat hierboven staat.)


Waar is dit?

Deze foto is gepubliceerd in het Gedenkboek 1863-1913 van de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (SS). De foto bevindt zich ook in de beeldbank van het Utrechts Archief, nummer 151404. We zien de bemanning van een loc uit de SS-serie 801-935, de latere NS-serie 1700/1800. Bij de SS stond de machinist links op de loc en de seinen stonden ook links van de baan, maar de treinen reden rechts (bij de HSM stond de machinist rechts, stonden de seinen rechts en werd er eveneens rechts gereden). Op deze foto rijdt de trein echter links. Dat roept de vraag op waar deze foto kan zijn gemaakt. Als kandidaat is geopperd het traject tussen Wierden en Almelo, omdat hier twee enkelsporige lijnen naast elkaar lagen: links het SS-spoor uit Zwolle en rechts het HSM-spoor uit Deventer (tegenwoordig is dit een ‘normaal’ dubbelsporig traject). Maar volgens Kees van de Meene, die met een onderzoek bezig is, zou er dan rechts van het HSM-spoor ook een seinpaal (inrijsein Almelo) moeten staan. Wie heeft een idee? Reacties graag naar nieuwsbrief@nvbs.com.