Na een bezoek van twee volle dagen nog lang niet alles gezien

Trammuseum Skjoldenæsholm (2)

Paul van Baarle bezocht op 28 en 29 juni 2019 het nationale tram­museum van Denemarken. In deel 1 kwamen vorige maand het meter­sporige traject en de remises aan de orde. In deel 2 rijden we mee over het traject in normaalspoor.

We beginnen deel 2 waar we deel 1 beëindigd hebben. Dat is het vertrekpunt van de trams naar Eilers Eg gelegen tussen Remise 1 en de ‘Valby Camle Remise‘. Dit keer zien we vooral beelden van de museumtrams uit Kopenhagen terwijl in het vorige deel de nadruk lag op de buitenlandse trams.

Over het museumterrein door de ‘winkelstraat’

Trams uit Kopenhagen staan in een rij met dubbeldekker 22 en daarachter motor­wagen 327 met bijwagen 1321. Rechts wacht nog de Praagse motorwagen 7079 op zijn beurt om te vertrekken.

Het 1.5 kilometer lange traject in normaalspoor naar het westelijk gelegen Eilers Eg. Het korte metersporige traject naar de ingang van het trammuseum staat als onderbroken lijn rechts van het museumterrein aangegeven. Bron: www.sporvejsmuseet.dk

Motorwagen 587 uit Kopenhagen arriveert uit Eilers Eg op het museumterrein tussen de bushal (links) en de niet voor het publiek toegankelijke Remise 3 aan de rechterzijde. Deze Lunding-vierasser werd gebouwd in 1940 en deed dienst tot de opheffing van de Kopenhaagse tram in 1972.

In de zijkant van de moderne Remise 3 zijn historische etalages gebouwd waar­door het lijkt dat de trams door een klassieke winkelstraat rijden.

In deze winkelstraat passeert Düwag-tram 2412, voorzien van een Kopenhaagse richtingfilm, lijncijferborden, trolleystang en Deense vlaggetjes. Toch lijkt de tramwagen verder heel erg op een tram uit Düsseldorf en dat klopt. De 2412 werd in 1958 door het trambedrijf van Kopenhagen voor korte tijd geleend van Düsseldorf waarna er een bestelling van 100 stuks bij fabrikant Duewag volgde. In 2002 werd diezelfde 2412 door het trammuseum wederom naar Denemarken gehaald en teruggebracht in de proefritten-uitvoering van 1958.

Ook binnenin heeft deze Duitse tram Deense opschriften gekregen zoals hier bij de uitgang.

Spiegeltje, spiegeltje aan de wand, wie is de meest geconcentreerde bestuurder van het land? De bestuurder van de 2412 maakt een goede kans.

We verlaten de winkelstraat en rijden verder door velden en bossen in de richting van Eilers Eg.

Onderweg naar Eilers Eg

Een prachtig Kopenhaags tramstel bestaande uit motorwagen 327 (gebouwd door Scandia in 1912) en aanhangrijtuig 1321 passeert een overweg die twee delen van een golfterrein met elkaar verbindt. De golfclub was een goede buur maar is eind 2019 failliet gegaan.

Dubbeldekstrams in Denemarken, was dat je bekend? De 50 is afkomstig van het trambedrijf van Frederiksberg en was in dienst van 1915 tot 1933. Frederiksberg is onderdeel van de agglomeratie Groot-Kopenhagen maar is een aparte stad en gemeente.

Dubbeldekker 22 uit Kopenhagen stamt uit 1900 en staat ongeveer halverwege de museumtramlijn aan de halte Flemmingsminde – een historische wachtruimte uit 1893.

Het leuke aan dubbeldekkers is uiteraard het hoog boven de rest van het verkeer zitten maar ook het bestijgen van de smalle wenteltrap naar de bovenverdieping. De conducteur heeft er ook dubbel werk aan. De tramkaartjes van het museum zijn gebaseerd op de vroegere kaartjes van het trambedrijf van Kopenhagen.

De Kopenhaagse motorwagen 100 met bijwagen 283 vormen samen ook een mooi tramstel. De vierassige motorwagen stamt uit de serie 90-104 geleverd door N. Larsen in 1901.

Een interieurfoto van deze 100 met blik op de langsbanken richting de tram­bestuurder.

Zoomen we in op de bestuurder van de 100 dan valt niet alleen de handschoen op, maar vooral het versleten vingertopje. Zo is het echt een tram rijden met – zoals de Duitsers mooi verwoorden – “Fingerspitzengefühl”.

Eilers Eg, het eindpunt van de normaalspoorlijn

Na 1,5 kilometer arriveren we aan het eindpunt Eilers Eg voorzien van een keer­lus en een opstelspoor. Overdag kunnen hier in een cafétram versnaperingen worden gekocht en op een van de zitgelegenheden worden genuttigd. De benen kunnen worden gestrekt tijdens een wandeling door de bossen langs de keerlus.

Op een dienstregeling hoef je niet te kijken want elke tien minuten vertrekt een tram terug naar het museumterrein. In december worden hier tevens kerstbomen verkocht. Of je die vervolgens per tram mag vervoeren staat echter niet op de website van het trammuseum.

Een overzicht van de eindpuntlus Eilers Eg met de Kopenhaagse tram 587 gereed voor vertrek en links de als cafétram dienst doende GT6 2410 uit Düsseldorf.

Terug naar huis … of toch niet?

Hoewel we in twee volle dagen niet alles hebben kunnen bewonderen, rijden we per normaalspoortram terug van Eilers Eg naar het museumterrein. Daar stappen we over op de metersporige tram die ons naar de uitgang van het trammuseum zal brengen.

Het zijn lange dagen in Skjoldenæsholm geweest met veel indrukken. Met vermoeide ogen rijden we terug in tram 36 van Flensburg en dommelen daarin al snel weg. Tijdens de rit klinkt het geluid van de trammotor en schakelkast ons als muziek in de oren.

Muziek in de oren? Er blijkt echt een orkest aan boord van de tram te zijn volgens een historisch reclamebord. De orkestleden blokkeren echter de uitgang (‘Udstig­ning’) ondanks het verzoek deze vrij te houden (‘Gør plads for udstigning’). We kunnen er hier niet uit en worden zo gedwongen naar het museumterrein mee terug te rijden. Is dat erg? Ach nee, we hebben in deel 1 en 2 ongeveer 30 tram­wagens voorbij zien komen en het museumbestand omvat meer dan 80 stuks. Genoeg reden dus om terug te keren!

Tekst en foto’s door Paul van Baarle


[printfriendly]

Trammuseum Skjoldenæs­holm (1)

In NVBS Actueel mei 2021 kwam deel 1 over dit nationale tram­museum van Denemarken aan bod met daarin het metersporige traject en de tramremises. Tevens zijn hier de locatie, de reismogelijkheden, handige links en andere NVBS-publicaties terug te vinden.

De nieuwe Deense trambedrijven

Na de opheffing van de Kopenhaagse stadstram in 1972 was Denemarken tramloos. Museumtrams konden in 1978 weer gaan rijden toen het trammuseum in Skjoldenæsholm zijn deuren opende. In de volgende drie Deense steden zijn trams als ‘Let­banen’ (light rail) inmiddels terug­gekeerd of gepland:

  • Aarhus – geopend in 2017.
  • Odense – de opening wordt in het najaar van 2021 ver­wacht.
  • Kopenhagen – opening gepland in 2025.

Klik op de naam van de stad voor de link naar de huidige dienstregeling of projectwebsite.



Jernbanemuseum

Foto: Nico Spilt
Mocht je in Odense zijn, dan ontkom je als railliefhebber niet aan een bezoek aan het Jernbanemuseum. Dit fraaie spoorwegmuseum is onder­gebracht in het vroegere loco­mo­tief­­depot van Odense, naast het station. www.jernbanemuseet.dk