Nieuws uit & over de NVBS

Van de redactie

Frits van Buren bracht in augustus 2023 weer eens een bezoek aan Lille, om zich op de hoogte te stellen van de veranderingen die zich hier de afgelopen jaren op railgebied hebben voorgedaan.

Sjef Janssen bracht in april op uitnodiging van Siemens een bezoek aan het Prüfcenter Wegberg-Wildenrath. Daar maakte hij onder andere kennis met de Mireo Plus B en H.

Sjors van Dongen bracht in mei een bezoek aan de Værslevbanen in Denemarken, toen daar het 125-jarig jubileum werd gevierd.

Verder zoals gebruikelijk informatie over activiteiten van de NVBS en over interes­sante boeken en dvd’s. Uiteraard ont­breken de zoek­plaatjes en de rubriek “Toen en …” ook deze keer niet.

Het volgende nummer van NVBS Actueel verschijnt op 22 september 2023. Houd in de tussentijd www.nvbs.com en onze pagina op Facebook in de gaten.

Nico Spilt

---

Wat is er te doen?

• Vrijdag 15 en zaterdag 16 september 2023: Raildagen. Zie het bericht verderop.
• Zaterdag 21 oktober 2023: Stroom-lijning bij de NS. Lezing door Jan Tromp in NVBS Centraal. Zie het bericht verderop.
• Bezoek eens een van onze interessante afdelings­bijeenkomsten.
• Wat is er verder te doen? Bekijk het in de railtips.

Op reis met de SNE

• Speuren naar Limburgse tramsporen op 7 en 21 oktober 2023.
• Excursie Stoomtrein Katwijk Leiden op 11 november 2023.
• Presentatie reisprogramma 2023 op 2 december 2023.
• Oliebollenrit op 30 december 2023.
• Lees het nieuws van de SNE.

Berichten doorgeven

Aankondigingen van bijeenkomsten – maar zeker ook annuleringen en wijzigingen – doorgeven via agenda@nvbs.com. Ook persberichten van organisaties zijn welkom: we maken graag melding van jullie activiteiten.

---

Foto van de maand

Uit de vele foto’s die Op de Rails vorige maand kreeg aangeboden, heeft de jury deze foto van Aad de Meij gekozen:

Over de foto van de maand

De redactie van Op de Rails nodigt elke maand foto­grafen uit hun interessante en actuele foto’s op te sturen. Lang niet alle foto’s kunnen in het blad worden geplaatst. Uit de ingezonden foto’s kiest een jury steeds een foto van de maand. De winnaar ontvangt een tegoedbon van 10 euro, te besteden in de NVBS-winkel.

De foto van de maand wordt gepubli­ceerd in NVBS Actueel en staat ook een maand lang op de homepage van de NVBS-site.

---

Raildagen 15 en 16 september 2023

Op 15 en 16 september 2023 kan iedereen in heel Nederland zien hoe boeiend de railsector is. Bedrijven zetten vol trots hun poorten open voor publiek en bieden hen een warm welkom. Ook bouwprojecten, stations en tentoonstellingen zijn door iedereen te bezoeken. Naast rondleidingen zijn er ateliers, wedstrijden en andere uitdagingen voor jong en oud.

Ook de NVBS geeft acte de présence. NVBS Centraal in Amersfoort is beide dagen geopend. Hier worden films vertoond uit het filmarchief van de SNR en de redactie van Op de Rails presenteert haar vernieuwingsplannen. De NVBS zal ook met een informatiestand aanwezig zijn in Hoofdgebouw III (de Inktpot) in Utrecht en in het Railcenter in Amersfoort.

Kijk voor meer informatie op www.nvbs.com/raildagen-2023.

---

Photoshoppen: ondankbaar werk?

Voordat een afbeelding uit het archief van de SNR geschikt is om in de beeldbank opgenomen te worden, dienen eerst de scans nog gephotoshopt te worden. Gelukkig is dat in de meeste gevallen een kwestie van enkele minuten: recht­zetten, uitsnijden, wat vlekjes wegwerken en de belichting wat aanpassen. Maar soms moet er wat meer aandacht aan worden geschonken, zoals in onderstaand geval: een oude zwaar bekraste en beschadigde afbeelding. Het zal je (over)­grootvader maar zijn, die met een grote kras over zijn gezicht op de foto staat!

Het zal duidelijk zijn, dat in dit geval wat meer tijd nodig is om de afbeelding toonbaar te krijgen voor de beeldbank en dat het vele werk eraan besteed niet meer zichtbaar zal zijn. Maar daarmee is het nog geen ondankbaar werk geworden. Niet alleen geeft het veel voldoening om uiteindelijk tot een fraai resultaat te komen, maar meestal nodigt het ook uit om wat dieper op de afbeelding in te gaan en uit te zoeken wat er precies op staat. In dit geval gaat het om een afbeelding van het SS-personeel rond locomotief SS 350 voor de locloodsen van het depot Utrecht Damlust, waarschijnlijk kort nadat de Staats­spoorwegen erin waren getrokken na de liquidatie van de Nederlandsche Rhijn­spoorweg-Maatschappij in 1890. In ieder geval hangen aan de kantoorramen nog de luiken die uit bezuiniging vanwege het nodige onderhoud spoedig zouden verdwijnen.

Nieuwsgierig geworden naar hoe de totale afbeelding uiteindelijk is geworden? Binnenkort zal de afbeelding in zijn geheel zichtbaar worden bij een nieuwe upload van de beeldbank op de website. En beginnen uw vingers ook te jeuken? De groep vrijwillers die zich met het uitvoeren van de beeldbank bezighoudt, kan nog best wat hulp gebruiken bij het photoshoppen!

Dus meld je aan via snr-info@nvbs.com, zodat we de beeldbank steeds kunnen laten groeien met interessante afbeeldingen!

Harry Koopmans, Team Digitaal

---

Stroom-lijning bij de NS

Lezing door Jan Tromp op zaterdag 21 oktober 2023

Omslagpunten bij de elektrificatie vanaf 1908

Oktober is de Maand van de Geschiedenis, het grootste geschiedenisevenement van Nederland. Het thema is dit jaar ‘Eureka!’. De NVBS sluit hierop aan met een lezing van Jan Tromp over de omslagpunten bij de ontwikkeling van de elektri­ficatie van de spoorwegen in Nederland.

De in 1908 geopende Hofpleinlijn was een van de eerste geëlektrificeerde spoorlijnen van Europa en het viaduct door Rotterdam in deze spoor­lijn was een van de eerste toepassingen van gewapend beton in Europa. Bij de elektrificatie­geschiedenis in Nederland zijn meer van dergelijke gebeurtenissen op te merken, zoals bijvoorbeeld de destijds gewaagde toepassing van kwikdamp­gelijkrichters in de onderstations van de Oude Lijn Amsterdam – Haarlem – Rotterdam in 1927. Ook het gebruik van eenvoudige industriële profielen (DIN-masten) in plaats van gecompliceerde, geklonken vakwerkmasten om het Middennet in 1938 van boven­leiding te kunnen voorzien, was een opmerkelijk kantelpunt.

Werden destijds de fundamenten van beton nog ter plekke gestort, na de Tweede Wereldoorlog is over­gegaan op de toepassing van geprefabriceerde mastvoeten en werd het elektrificatieproces gestroom­lijnd. Ook werden op grote schaal speciale betonnen portalen toegepast, weliswaar vanwege materiaalschaarste maar nu nog steeds overal in gebruik. In de huidige tijd worden naast de prefab mastvoeten ook innovatieve funderingen toegestaan, die onder meer in de slappe grond in het westen voor meer stabiliteit zorgen.

Een volgend omslagpunt is te vinden in de toepassing van andere stroom­systemen voor de Hoge­snelheids­lijn en de Betuweroute, namelijk wisselstroom 25 kV in plaats van het tot dan toe gebruikte gelijkstroom­systeem van 1500 V. Op dit moment is de discussie gaande om het spoorwegnet in Nederland van een andere spanningssoort te voorzien omdat het huidige gelijkstroomsysteem tegen zijn grenzen aanloopt. Het gaat dan om voor- en nadelen van 25 kV wisselstroom tegenover het Belgische systeem van 3000 V gelijkstroom.

Aanmelden

De lezing van Jan Tromp vindt plaats op zaterdag 21 oktober 2023 in NVBS Centraal. Aanvang 13.30, einde 15.30 uur. De toegang is gratis. Vooraf aan­melden is noodzakelijk via Stroom-lijningbijdeNS.eventbrite.com.

---

Lezing Wouter Koolmees

Het is al weer enige tijd geleden dat de heer Roger van Boxtel, indertijd Presi­dent-Directeur van NS, een lezing heeft verzorgd voor de leden van de Vereniging Vrienden van het Spoorwegmuseum. Het bestuur van deze Vereniging heeft ook de huidige PDa van NS, de heer Wouter Koolmees, bereid gevonden een lezing te verzorgen. Hij zal vertellen over zijn ervaringen vanuit zijn (dan bijna) eerste jaar bij de spoorwegen en een blik op de toekomst schetsen. Gezien het unieke karakter van deze presentatie stelt het bestuur van de Vriendenvereniging het op prijs ook leden van de NVBS hiervoor uit te nodigen.

De lezing vindt plaats op dinsdagavond 10 oktober 2023 van 19.00 – 21.30 uur in de Bedrijfsschool in het Spoorwegmuseum. De zaal is open om 18.30 uur. NVBS-leden kunnen zich vanaf 8 september, onder vermelding van hun lid­maat­schaps­nummer, aanmelden via aka.my/lezingkoolmees.

---

Waarom de NVBS?

De Nederlandse Vereniging van Belangstellenden in het Spoor- en tramwegwezen (NVBS) is opgericht in 1931 en telt ruim 4000 leden. Veel hiervan zijn lid vanwege het mooie blad Op de Rails dat ze elke maand in huis krijgen. En terecht.

Maar de NVBS is veel meer: de NVBS is een actieve vrij­willigers­­organisatie. Verspreid over het land zijn er zo’n twintig afdelingen die bijeen­komsten en andere activiteiten organiseren. Ook is er een afdeling modelbouw. Bij afdelings­bijeen­komsten zijn ook niet-leden welkom om eens kennis te maken met de NVBS.

In Amersfoort, vlak naast de hoofd­ingang van het station, is NVBS Centraal gehuis­vest. Hier bevinden zich de winkel, de bibliotheek en het grote archief van de NVBS. Deze staan ten dienste van de NVBS-leden. Verder organiseert de NVBS rail­reizen en excursies, zowel in Nederland als het (soms verre) buitenland.

Kortom: te veel om op te noemen, en dat doen we dus ook niet. Je leest alles over de voordelen van het lid­maat­schap op www.nvbs.com/lidmaatschap.

Cadeautip

Zoek je een leuk cadeau voor een tram- of treinliefhebber? Dan is een lidmaat­schap van de NVBS mis­schien een idee. Je kunt iemand voor een half jaar of een jaar lid maken. Die krijgt dan 6 of 12 nummers van Op de Rails thuis­gestuurd en profiteert ook van de andere voordelen van het lidmaat­schap. Download dit formulier (pdf). Vul het in en stuur het via de mail of de post naar onze leden­administratie.

Contact met de NVBS

Binnen de NVBS zijn veel mail­adressen in gebruik. Heb je een vraag of opmerking en weet je niet waar je die naartoe moet sturen? Mail dan naar info@nvbs.com.

---

Nog even dit

Meer nieuws en korte berichten.

---