Nieuws & korte berichten

Railtheater Amsterdam

Railtheater Amsterdam (RTA) organiseert film- en dia-avonden. Meestal in Amsterdam, maar soms ook bij de NVBS. De komende weken zijn de volgende voorstellingen te zien:

• Donderdag 29 november 2018. Tramontwikkeling in Rusland. Ook de voormalige Sovjetsatellietstaten komen in deze presentatie aan de orde, waaronder Oekraïne. Een digitaal diaprogramma van Karel Hoorn.
• Donderdag 13 december 2018. Amsterdam metro en tram, toen en nu. Onder andere beelden uit de beginjaren van de Amsterdamse metro, de oprichting van de museumtramlijn in de jaren 70, en actuele beelden van het GVB in 2018. Een RTA-filmprogramma gepresenteerd door Hans Vos.

Locatie van deze voorstellingen: SBO De Kans, Thomas van Aquinostraat 2, Amsterdam (Slotermeer). Zaal open 19.40 uur, aanvang 20.00 uur. Toegang € 4,50. Meer informatie.

Amsterdam – Utrecht. Van Rhijnspoor tot Randstadspoor.

Bijna iedereen weet dat de eerste trein in Nederland reed tussen Amsterdam en Haarlem (1839). Op papier was echter de zogeheten Rhijnspoorweg tussen Amsterdam en Keulen de eerste spoorlijn van Nederland. Door koudwatervrees en gebrek aan financiën werd de eerste etappe van deze spoorlijn, tussen Amsterdam en Utrecht, pas in december 1843 geopend. Dit jaar is dat 175 jaar geleden. Michiel ten Broek en Victor Lansink nemen je in hun onlangs verschenen boek mee op een reis door de tijd langs deze door de talrijke veranderingen zeer boeiende spoorlijn.

“Amsterdam – Utrecht. Van Rhijnspoor tot Randstadspoor”. Uitgeverij W BOOKS. Door J.M. ten Broek en V.M. Lansink. Aantal pagina’s 168. Formaat 24,5 x 30,5 cm. Gebonden uitvoering. Circa 200 afbeeldingen in kleur en zwart-wit. ISBN 9789462582927. Winkelprijs € 29,95.

NVBS-leden kunnen ook terecht in de winkel of de webshop van de NVBS.

Historisch Café “175 jaar spoorwegen in Utrecht”

Vrijdag 14 december 2018
In december 2018 is het 175 jaar geleden dat Utrecht met het spoor verbonden werd. Victor Lansink, vakspecialist beeld en spoorhistorisch medewerker bij het Utrechts Archief en co-auteur van verschillende spoorhistorische boeken, vertelt aan de hand van veel beeldmateriaal hoe de ijzeren gordel rond Utrecht de domstad tot spoorweghoofdstad maakte, maar de stad ook belemmerde in hoognodige uitbreidingen. Vrijdag 14 december 2018, van 17.00 tot 18.00 in het Bartholomeus Gasthuis, Lange Smeestraat 40, Utrecht. Meer informatie.

Steep but worth it

Stephen Lynas schreef een blog over zijn bezoek aan het Spoorwegmuseum in Utrecht. Hoe kijkt een Brit tegen dit museum aan? Leuk om te lezen – of om te laten lezen aan een buitenlandse vriend. Partners on the rails: Holland and Britain. Over de toegangsprijs van het Spoorwegmuseum (17,50 euro) schrijft hij “steep but worth it”. Ter vergelijking: de toegang tot het veel grotere National Railway Museum in York is gratis.

Bahnhofskathedralen

Arte zendt de serie “Bahnhofskathedralen – Europas Reise-Paläste” uit:

• Maandag 26 november 2018 – Gare de Lyon (Parijs)
• Dinsdag 27 november – Milano Centrale
• Woensdag 28 november – Antwerpen Centraal
• Donderdag 29 november – Nyugati Pálaudvar (Boedapest)
• Vrijdag 30 november – St Pancras Station (Londen)

De uitzendingen zijn van 18.35 tot 19.20 uur op Arte (Duits). Informatie op www.arte.tv.

Spoorboekje 2019

Ook dit jaar geeft Treinreiziger.nl samen met Rover weer een papieren spoor­boekje uit. Het spoorboekje 2019 kun je bestellen via de treinwebshop. Prijs € 9,95 excl. verzendkosten. Het spoorboekje is vanaf 7 december ook te koop bij de AKO op de stations en in de NVBS-winkel (niet via de webshop van de NVBS).

De belangrijkste wijzigingen in de dienstregeling vanaf 9 december 2018:

• Er gaan meer treinen rijden tussen Amsterdam en Rotterdam
• De dienstregeling van de intercity’s tussen Utrecht, Gouda, Den Haag en Rotterdam wijzigt: tussen Gouda en Utrecht gaan de intercity’s beter verspreid rijden.
• De Sprinter Den Haag – Gouda – Utrecht krijgt een nieuwe dienst­regeling en hoeft minder lang stil te staan te Goverwelle en Woerden. In plaats daarvan komen er betere aansluitingen in Gouda.
• Tussen Breda en Dordrecht verdwijnt de intercity; alleen in de spits blijft deze rijden.
• Rond Schiphol worden een aantal kleine wijzigingen doorgevoerd.
• De Sprinter Rotterdam – Breukelen – Amsterdam rijdt weer altijd door naar Uitgeest, wel is de dienstregeling soms gewijzigd.
• Nieuw: opening station Lansingerland-Zoetermeer.

Bron: www.treinreiziger.nl

De OV-Chipkaart

De OV-Chipkaart is inmiddels gemeengoed geworden in het Nederlandse open­baar vervoer. Maar van de eerste pilots in 1994 tot de huidige OV-Chipkaart was een lange en soms moeizame weg.

Aanvankelijk werd door verschillende bedrijven gepionierd met zowel contact­makende als contactloze kaarten en waren er ideeën over (mede)gebruik van bankkaarten, zoals de al lang verdwenen Chipper. Ook telefoonkaarten werden hier en daar als betaalmiddel in het openbaar vervoer beproefd.

Terwijl verschillende OV-bedrijven nog ieder voor zich bezig waren, groeide de gedachte om de ontwikkeling en invoering van een chipkaart landelijk aan te pakken om zodoende één kaart en één systeem aan de reizigers te kunnen aanbieden. Dat leidde uiteindelijk in 1997 tot de oprichting van OVC (OV-Chipkaart), een samenwerkingsverband van NS, stads- en streekvervoer. OVC was de voorganger wat later Translink zou gaan worden.

Het was niet eenvoudig om de wensen en ideeën van alle OV-bedrijven op één lijn te krijgen, maar in 1998 lag er een basisdocument met functionele specificaties (het zogenaamde ‘Groene Boek’). In tegenstelling tot veel buiten­landse chipkaartprojecten werd besloten om niet zelf een compleet nieuw systeem te ontwikkelen, maar een bewezen operationeel systeem als uitgangspunt te nemen en dat met aanpassingen voor Nederland geschikt te maken. Zo werd Hong Kong het voorbeeld voor de Nederlandse OV-Chipkaart.

Overigens, de naam ‘OV-Chipkaart’ werd in 1997 als werktitel gehanteerd. Toen in navolging van andere projecten (Hong Kong met Octopus Card, London met Oyster Card) nagedacht werd over een ‘echte’ naam, werd uit onderzoek duidelijk dat voor de reizigers de naam ‘OV-Chipkaart’ precies aangaf wat het ding was en dat een andere naam overbodig was…

De eerste toepassing van de OV-Chipkaart vond in Rotterdam plaats. Een belangrijk onderdeel van het chipkaartsysteem was het gebruik van poortjes bij de metro en bij NS. Dit uit oogpunt van sociale veiligheid en om zwart- en grijsrijden tegen te gaan. Ooit was het plan dat circa 150 NS-stations van poortjes zouden worden voorzien, maar om financiële redenen werd dat aantal teruggebracht naar circa 80.

Verheugend is dat na de nodige strubbelingen de OV-Chipkaart door de reizigers als systeem volkomen geaccepteerd is. Uit een ‘klantenbarometer’ komt het rapportcijfer 8,1 voor gebruiksgemak. Geen reden voor de OV-bedrijven om achterover te leunen, maar om na te denken over verdere ontwikkelingen, zoals het gebruik van de telefoon als drager en achteraf betalen in plaats van een saldokaart.

In een van de vitrines in NVBS Centraal wordt de ontwikkeling en invoering van de OV-Chipkaart gepresenteerd aan de hand van een aantal overzichten en originele documenten. Vanzelfsprekend ontbreken de chipkaarten zelf niet en wordt ook gekeken naar het buitenland.

Sjef Janssen