Nog even dit…

Reacties van lezers, aanvullingen op eerdere artikelen, oproepen en leuke nieuwtjes. Dit zijn zaken die thuis­horen in “Nog even dit…”. Heb je ook iets te melden? Laat het ons weten!

Ons mailadres: nieuwsbrief@nvbs.com.

NVBS-excursietram betrokken bij botsing

Het Zuid-Afrikaanse Die Volksblad van zaterdag 24 juli 1993 schrijft over een botsing tussen een tram en een auto. In de tram zaten 45 Duitse toeristen, maar wat niet in het artikel staat is dat er ook NVBS’ers aan boord waren. Die waren bezig met een excursie door Zuid-Afrika en Zimbabwe. Hierbij maakten ze ook een rit met de tram van Kimberley, waar Ciril van Hattum vorige maand over schreef.

Motor byna deur Kby-trem met Duitse toeriste getref

Vir 45 Duitse toeriste wat Kimberley besoek en ‘n rit op Kimberley se trem meegemaak het, was daar gister heelwat aksie om op hul videokameras vas te lê toe ‘n motor tot stilstand gekom het. Mnr. Coenie de Swardt, direkteur van Kimberley Toerisme- en Skakeldienste, wat die trem bedryf, sê gelukkig nóg die trem, nóg die motor – ‘n Borgward – veel skade opgedoen. Mnr. Vivian Williams, termdrywer, het die trem betyds tot stilstand gebring. Mnr. De Swardt sê die voorval het om 10:45 plaatsgevind. Die bestuurder van die Borgward, ‘n man van Vryburg wat blykbaar niet die trem se roete ken nie, het in Tuckerstraat oor die trem se spore gery. ‘n Ander motor was aan die ander kant geparkeer en toe hy weer agteruit wou ry, was hy in die pad van die aankomende trem.

Met dank aan Dirk van der Bijl, deelnemer aan de NVBS-excursie, die ons dit bloedstollende artikel toestuurde.

NVBS’ers in een tram: het kan niet anders of er moeten ook camera’s aan boord zijn geweest. En na wat speurwerk doken de volgende beelden op:

Kimberley, 24 juli 1993. Klassieke tram in botsing met klassieke auto. Deze foto’s zijn waarschijnlijk gemaakt door Frits van der Gragt. Ze komen uit de collectie van Bas Schenk.

Uit de schatkamer van de SNR

Plaatsbewijzen en de Tweede Wereld­oorlog

In deze rubriek laat Gerrit van Straaten enkele bijzondere vervoerbewijzen uit de collectie van de Stichting NVBS Railverzamelingen (SNR) zien. Daarbij sluit hij meestal aan op een recent artikel in Op de Rails.

In Op de Rails van juli 2022 staat een artikel over spoorwegvervoerbewijzen en de Tweede Wereldoorlog. Door plaatsgebrek konden drie afbeeldingen bij dat artikel niet opgenomen worden; derhalve vindt u ze in dit stukje in de digitale nieuwsbrief.

De eerste twee afbeeldingen zijn van de Kleiner Wehrmachtsfahrschein (afbeelding 5 in het OdR-artikel). Gemakshalve is hier behalve de niet in OdR opgenomen keerzijde nogmaals de voorzijde afgebeeld. Opvallend op de keerzijde is de zeer gedetailleerde lijst van voorwaarden die het reizen niet zo eenvoudig zullen hebben gemaakt als de teksten op de voorkant zouden doen ver­onder­stellen. Op deze ongenummerde (!) biljetten, die in de loop van de oorlog van steeds beroerder drukwaliteit en papier werden, konden treinreizen gemaakt worden over enorme afstanden zoals van Griekenland tot de noordpunt van Noorwegen.

De volgende twee afbeeldingen zijn van het biljet van de Nederlandsche Arbeidsdienst (afbeelding 14 in het OdR-artikel). In dit geval gebruikt voor een verlofreis van de tewerkgestelde bij deze door de bezetters ingestelde graaf- en spitorganisatie. Ook hier weer zeer ambtelijke teksten en geen volgnummer. Opvallend is de datum van 5 september 1944, oftewel “Dolle Dinsdag”. Na geruchten over een zeer nabije bevrijding van Nederland kozen die datum veel collaborerende inwoners het “Hazenpad” (de huidige A12) ook al was die nog in aanleg op dat moment.

De laatste afbeelding is van een driedaagse week­kaart (dit had afbeelding 20 in het OdR-artikel zullen zijn). Het stempel ‘51’ geeft het weeknummer aan; waar het stempel ‘VV’ voor staat is onbekend. Wekelijks veranderde de kleur van dit model weekkaarten in de volgorde blauw, paars, grijs. Dit om de controle door trein- en in-/uitgangscontrolepersoneel te ver­ge­mak­ke­lijken. Deze weekkaarten waren onpersoonlijk en waren alleen geldig in bepaalde treinen in de ochtend en de late middag. Wie tussen de middag naar huis wilde reizen voor de maaltijd had niets aan deze kaarten en moest een trajectkaart kopen voor een onbeperkt aantal reizen per dag; die trajectkaart was wél op naam en dus niet overdraagbaar.

Nog meer vervoerbewijzen uit de Tweede Wereldoorlog en de periode kort daarna zijn te vinden in de collectie spoorwegvervoerbewijzen van de SNR.

Gerrit C. van Straaten

Spoorwoning te koop

Altijd al aan het spoor willen wonen? Misschien is dit iets voor jou (foto: Funda).