Verenigingsnieuws

Samenstelling: Oege Kleijne

Vervroegde presentatie afdeling Rijnland in juni

De presentatie van René Platjouw over de spoorwegwerken in Zwitserland bij de afdeling Rijnland in Voorschoten is een week vervroegd. Deze vindt nu plaats op woensdag 14 juni 2017. René toont op die avond de grote spoorwegwerken in dit Alpenland, waaronder de zogeheten Flachbahn en de bouw van een aantal tunnels waaronder de Gotthard Basistunnel. Ook onthult hij het geheim van de Rhätische Bahn die een nieuwe manier bedacht om ruim negentig tunnels te saneren zonder dat de treindienst werd verstoord! Meer informatie.

Een lasser aan het werk tijdens de tunnelrenovatie bij de Rhätische Bahn (foto: RhB). Tijdens de presentatie van René Platjouw die een week vroeger wordt gehouden, niet alleen aandacht voor techniek maar ook beelden van Zwitserse treinen in fraaie berglandschappen.

Fotorondzending mei: van de Hondekop tot de tram in Rhenen

De in mei in circulatie gekomen fotorondzending omvat verschillende onderwerpen, zowel op trein- als tramgebied. Daaronder de Hondekoppen van NS, de spoorwegen van Luxemburg en Italië, de trambedrijven van Stockholm en Magdeburg (Duitsland) en tot slot oude foto’s van trams van de Ooster Stoomtram-Maatschappij en de Nederlandsche Buurtspoorweg-Maatschappij in Rhenen. Meer informatie en aanmelding: bel of schrijf naar Ciril van Hattum, Constantijnstraat 26, 5671 XE Nuenen, tel. 040-2831418 of e-mail: constantijn@onsnet.nu

Uit de fotorondzending van mei een foto van Hondekop-treinstel 774 op 4 januari 1996 op weg van Groningen naar Zwolle. De trein is gefotografeerd langs de Vrieserweg in Loon bij Assen, rijdend door een zeer leeg landschap. Foto: Jan Wagenaar.

Jubilerend Railforum: nieuw logo en vernieuwde website

Railkennisnetwerk Railforum – nauw samenwerkend met de NVBS – heeft op 10 mei 2017 tijdens de viering van het 25-jarig bestaan zowel het nieuwe logo als de vernieuwde website onthuld. Ook konden de bezoekers van deze bijeenkomst de nieuwe film over Railforum bekijken. Het kennisnetwerk Railforum bundelt kennis op railgebied en stelt die ter beschikking aan de op dit moment drieduizend leden van de tweehonderd deelnemende organisaties.

Een schermafbeelding van de nieuwe website van Railforum met linksboven het nieuwe logo van dit Railkennisnetwerk.

Duitse rijtuigen in Amersfoort

Op 6 augustus 1970 zag NVBS-lid Nico Spilt in Amersfoort twee Duitse “Umbauwagen” staan. Dit zijn oude rijtuigen die in de jaren vijftig door de Deutsche Bundesbahn van een nieuwe opbouw zijn voorzien. Ook de machinist die uit het raam van loc 664 hangt zal zich hebben afgevraagd wat deze rijtuigen hier deden, zo ver van hun “Heimat” verwijderd. De nummers van deze drieassers waren 88058 en 88052. Wie kent de bestemming van deze rijtuigen? Graag onderbouwde reacties naar nieuwsbrief@nvbs.com onder vermelding “Foto NVBS-lid”. Bent u NVBS-lid en heeft u ook een vraag over een foto? Stuur die dan naar hetzelfde e-mailadres. U dient echter te garanderen dat de desbetreffende foto van uzelf is of dat u over de toestemming beschikt om de foto openbaar te laten maken.

Twee zogeheten “Umbauer” op het emplacement van Amersfoort op 6 augustus 1970. Fotograaf Nico Spilt vraagt zich af wat die rijtuigen daar deden en waar ze naartoe gingen.

Hoofdbrekens over Duitstalig kaartje

Beheerder Spoorwegvervoerbewijzen van NVBS-Railverzamelingen, Gerrit van Straaten, vroeg in het aprilnummer van NVBS Actueel de hulp van de lezers bij het determineren van een Duitstalig kaartje. Dat leverde veel reacties op die richtingwijzend zijn. Lees verder.

Van welke stad zou dit vervoerbewijs afkomstig zijn? NVBS Actueel kreeg veel reacties van te hulp schietende lezers. De zetfout – de “r” ontbreekt – zat in het woord “hiedurch” (onderste foto).

Wisselexposities in NVBS Centraal

In het verenigingsonderkomen in Amersfoort – NVBS Centraal – zijn twee nieuwe exposities in de vitrines opgenomen. In de ene vitrine staat het industriespoor in Deventer centraal. Daarin onder meer boeken en foto’s die herinneren aan dit omvangrijke lijnennet met een druk goederenvervoer. Voor de inrichting tekent Arno Dijkhof, kenner van de spoorwegen in Deventer. Hij is verbonden aan Stichting Industrieel Erfgoed Deventer.

Arno Dijkhof voor de vitrine met boeken en foto’s over het industriespoor in Deventer. Foto: Janny Bonkenburg.

Curiosa uit de “kunstverzameling”

De andere vitrine bevat curiosa uit de “kunstverzameling” van de NVBS-bibliotheek die uit nalatenschappen afkomstig zijn. Bijvoorbeeld lege bierflesjes met als opdruk de “Blauwe tram”. Of een Chinees “boekje”, dat een diploma van een stoomlocomotiefmachinist blijkt te zijn die een toerist meebracht uit China. Het grote blauwe boek (niet afgebeeld) is een gedenkboek met mooie foto’s ter gelegenheid van de opening van de spoorlijn Semarang – Vorstenlanden (Java, Indonesië). Voor deze mini-expositie tekenen Janny Bonkenburg en Leo Riesthuis.

Een blik in de vitrine met curiosa uit de kunstverzameling van de NVBS-Bibliotheek. Foto: Janny Bonkenburg.

Presentatie fotoboek Derens

tekst en foto: Sjoerd Bekhof

Op 6 mei waren zo’n vijftig genodigden en bezoekers aan NVBS centraal getuige van de presentatie van het fotoboek “Lodewijk Derens 1880-1956. Nederlands eerste spoorwegfotograaf”, nummer 49 in de NVBS-boekenreeks.

Samenstellers Remmo Statius Muller en Guus Veenendaal hielden voor deze gelegenheid een inleiding over het werk van Derens en een toelichting met een Powerpoint-presentatie over de noodzakelijke bewerkingen van het beeldmateriaal.

Het door Derens gemaakte beeldmateriaal is na zijn overlijden overgedragen aan Joop Quanjer. Na diens overlijden in 1988 is niet alleen de verzameling van Derens maar ook die van Quanjer in 1991 geveild. De NVBS heeft de hand weten te leggen op een deel van de foto’s en de negatieven van Derens. Die zijn inmiddels ondergebracht bij de Stichting NVBS-Railverzamelingen.

Derens heeft naar schatting rond de 900 foto’s gemaakt. In de lijsten die prof. dr. ir. A.D. de Pater heeft aangelegd, ontbreekt een aanzienlijk aantal nummers van hetzij verloren gegane foto’s en negatieven, hetzij door Derens zelf afgekeurde exemplaren. Uiteindelijk zijn 753 foto’s geregistreerd; vijftig weliswaar uitstekende foto’s zijn buiten beschouwing gelaten, omdat het fabrieksfoto’s betrof.

De ongehuwd gebleven Derens heeft een eenvoudig leven geleid. Hij leefde voornamelijk in pensionkamers, die hij voor langere tijd kon betrekken. Opmerkelijk is dat hij in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog in staat is geweest buitenlandse reizen te maken. Ten bewijze daarvan is een aantal foto’s, gemaakt in België, Engeland en Frankrijk, in het boek opgenomen.

De samenstellers hebben dit werk kunnen uitvoeren dankzij veel medewerking van NVBS-leden, van wie Evert Heusinkveld, Roel van Putten en Cees van der Beek genoemd mogen worden. Ook dankzij de inspanningen van uitgeverij De Alk is de NVBS-reeks met een fraai boek uitgebreid. Zie ook de rubriek Uit de winkel gelicht.