Nog even dit…

Reacties van lezers, aanvullingen op eerdere artikelen, oproepen en leuke nieuwtjes. Dit zijn zaken die thuis­horen in “Nog even dit…”. Heb je ook iets te melden? Laat het ons weten!

Ons mailadres: nieuwsbrief@nvbs.com.

Uit de schatkamer van de SNR

Werkmanskaarten

Naast vervoerbewijzen enkele reis en retour werden van oudsher ook abonne­menten afgegeven voor wie op een aantal opvolgende dagen hetzelfde traject wilde reizen naar zijn werk. Deze voordelige zesdaagse werkmanskaarten gaven recht op één heenreis en één terugreis per dag van maandag tot en met zaterdag. Zij waren geldig ’s morgens voor 08.00u en ’s avonds nà 18.00u. in de derde klasse. Op de kaarten werd veelal aangegeven met welke treinen vervoer was toegestaan.

Er was een min of meer standaardmodel voor deze kaarten in Edmondsonformaat dat bekend is van zowel HSM, NCS als SS. Volgens het Modellenboek 1911 van de HSM waren er kennelijk ook grootformaat kaarten bij deze maatschappij in gebruik met knipvakjes voor elke reis. De Edmondsons wisselden iedere week van kleur: blauw, wit, roze; dit systeem werd ook aangehouden voor de latere NS weekkaarten.

Wie overdag of vaker op één dag een bepaald traject wilde bereizen kon geen gebruik maken van deze werkmanskaarten maar moest een veel duurder traject­abonnement nemen. Dit kon net als de algemene abonnementen voor een periode naar keuze worden afgegeven en droeg het portret van de abonnee. Deze kaarten waren wel beschikbaar in eerste, tweede of derde klasse.

Uiteraard zijn nog veel meer trajectabonnementen te vinden in de collectie spoorwegvervoerbewijzen van NVBS Railverzamelingen.

Gerrit van Straaten†

Overzicht van alle afleveringen

Dit is het laatste artikel dat Gerrit van Straaten kort voor zijn overlijden beschik­baar stelde voor publicatie in NVBS Actueel. Hieronder een overzicht van de door hem geschreven afleveringen:

Nieuwe tramlijn 10 in Brussel

Na ruim 20 maanden werken is op zaterdag 21 september 2024 de nieuwe tramlijn 10 in Brussel officieel geopend. Deze nieuwe lijn vervangt diverse buslijnen in het noordwesten van de stad, en verlengt het tramnetwerk met ongeveer 5 kilometer nieuwe rails. De opening gebeurde met openingstram 4059, volledig bestickerd met informatie over de nieuwe lijn, bestuurd door de Belgische koning Filip. Een tweede tram, 4064, reed achter de openingstram met verdere genodigden.

Openingstram 4059 tussen de haltes Nelson Mandela en Groenweg, bestuurd door koning Filip.

Gestart om 10.30 vanuit het nieuwe eindpunt Militair Hospitaal reed de koning met de 4059 via het stadion Nelson Mandela naar het openingsfeest, gehouden bij de halte Peter Benoit. Hier werd de koning ontvangen door de vele ge­nodig­den, en werden er de gebruikelijke toespraken gehouden. Deze openings­handelingen werden vanaf 12 uur gevolgd door de gebruikelijke publieke feesten. Daarvoor reed de openingstram 4059 samen met de 4064 nog eenmaal als gratis rit tussen Militair Hospitaal en Heembeek. In de namiddag was het mogelijk om met ‘tramfietsen’ te rijden op een gedeelte van het traject.

De openingshandelingen met de koning op het plein Peter Benoit. Op het kaartje een overzicht van de lijnen rondom Neder-Over-Heembeek in het noorden van Brussel (bron MIVB).

De nieuwe tramlijn, die officieel startte op maandag 23 september, was ook de reden om het tramnetwerk aan te passen aan de gewijzigde vervoersstromen. Zo rijdt de nieuwe lijn 10 vanaf Militair Hospitaal, via de nieuw aangelegde halte Heembeek, naar het eindpunt Churchill in Ukkel, en vervangt daardoor een groot gedeelte van lijn 3, die nu is opgeheven. Ook werd een nieuwe lijn 35 geïntro­duceerd die het noordelijke deel van lijn 3 vanaf Esplanade overneemt, en rijdt naar de halte Weldoeners, waarbij deze lijn voor een deel lijn 7 overlapt.

De nieuwe eindhalte Militair Hospitaal.

Voor 2025 zijn er verdere veranderingen voorzien waarbij de bestaande lijn 25, en ook al de nieuwe lijn 35, verdwijnen, maar nieuwe lijnen 11 en 22 zouden worden toegevoegd. Deze wijzigingen zijn nog wel te bevestigen. Ondertussen zijn ook al de eerste 100 meter nieuwe sporen gelegd richting het vliegveld. Deze sporen takken net voor de bestaande halte Eurocontrol van lijn 62 af, waar in de komende jaren een nieuwe lijn zal worden aangelegd met een separate tram- en fietsbrug over de Brusselse ring. De opening van deze nieuwe tramlijn is echter pas te verwachten over 4 tot 6 jaar.

Tekst en foto’s: Bas Eshuis

Klein kind, grote locomotief

De geschiedenis van een iconisch beeld

De beroemde foto van een peuter bij een gigantische stoomlocomotief is dit jaar precies een eeuw oud. Het beeld werd hergebruikt op vele spoorwegaffiches, aanvankelijk in Groot-Brittannië en later ook internationaal. Het leidde daarnaast tot varianten en persiflages, zelfs recent nog. Het beeld kon zo’n succes worden omdat ouders er hun eigen kinderen in herkenden, die ook onder de indruk waren van de enorme machines. Bijna alle jongetjes droomden er wel eens van om machinist te worden. Voor meisjes met zulke gevoelens was in de twintigste eeuw minder aandacht.

Lees het artikel op retours.eu. Arjan den Boer, 25 augustus 2024.